وجود پروتئین در ادرار در بارداری، نشانه چیست؟

در طول دوران بارداری، معمولاً هر چند ماه یک‌بار، متخصص زنان/ زایمان آزمایش ادرار تجویز می‌کند، هدف از این کار تشخیص بیماری‌هایی است که می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. گاهی نتیجه آزمایش نشان می‌دهد که میزان نیترات یا پروتئین یا هموگلوبین یا گلوکوز یا حتی نوعی باکتری خاص در ادرار افزایش یافته است، هر یک از این موارد می‌تواند نشانه بروز اختلالی برای مادر باشد.

دفع پروتئین در بارداری نشانه چیست؟

به عنوان مثال، افزایش پروتئین در ادرار که اصطلاحاً به آن آلبومینوری، پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار می‌گویند و می‌تواند نشانه ابتلا به دیابت، لوپوس، مسمومیت دارویی یا میلومای چندگانه باشد. اما گاهی هیچ یک از این بیماری‌ها وجود ندارد و تنها به دنبال تب یا فعالیت شدید مادر پروتیئن بیش از حد دفع می‌شود. از دیگر احتمالات می‌توان به پره اکلامپسی، پیلونفریت باکتریایی، تومور مثانه، نارسایی احتقانی قلب، سندرم گودپاسچر، مسمومیت با فلزات سنگین، سندرم نفروتیک، درمان داروهای نفروتوکسیک و بیماری کلیه پلی کیستیک اشاره کرد.

در دوران بارداری وجود پروتئین در ادرار تقریباً شایع است، ولی لزوماً نشانه بیماری نیست. در این دوران معمولاً تغییر عملکرد کلیه ها باعث دفع پروتئین می‌شود. تحقیقات نشان داده است به صورت طبیعی در دوران بارداری، آلبومین بیشترین پروتئینی است که از دست می‌رود. آلبومین نوعی پروتئین محلول در آب و یکی از مهمترین پروتئین های درون پلاسمای خون بوده و معمولاً در ادرار مشاهده نمی‌شود، زیرا نمی‌تواند از فیلتر کلیه ها ‌عبور کند. وقتی به هر دلیلی مثلاً افزایش فشار خون، کلیه ها ‌دچار مشکل شوند، آلبومین از فیلتر آنها می‌گذرد و وارد ادرار می‌شود. اگر میزان دفع پروتئین بالا و با علائم دیگری همراه شود می‌تواند نشانه مسمومیت بارداری باشد. بنابرین پزشک برای اطمینان خاطر آزمایش خون تجویز می‌کند، فشار خون را کنترل و به منظور بررسی ورم اعضای بدنی فرد را معاینه می‌کند.

نشانه های مسمومیت بارداری چیست؟

مسمومیت بارداری نوعی بیماری کلیوی است که با افزایش فشار خون بارداری همراه است. دلیل ابتلا به این بیماری هنوز مشخص نیست، اما بیشتر در بانوانی دیده می‌شود که یا زمینه خانوادگی دارند، در سن بالا باردار می‌شوند، بین دو بارداری‌شان بیش از 10 سال فاصله افتاده است، قبل از بارداری دچار مشکلات کلیوی یا فشار خون بالا بوده‌اند یا در بارداری نخست مبتلا به پره اکلایسمی‌ بوده‌اند یا اولین بارداری شان است و به چاقی یا دیابت مبتلا هستند. از علائم این بیماری، دفع پروتئین در ادرار، افزایش فشار خون و ورم صورت و انگشتان پا، بروز مشکلات بینایی و درد در ناحیه بالای پهلوهاست. برای درمان معمولاً فرد باید در بیمارستان بستری شود و داروهای کاهنده فشار خون دریافت کند. اگر مسمومیت بارداری تشخیص ولی درمان نشود، عوارضی مثل افزایش فشارخون بالا و تشنج را به همراه خواهد داشت. اما با کنترل مرتب آزمایش ادرار و کنترل وزن و فشار خون این احتمال به شدت کاهش می‌یابد.

عوارض مسمومیت بارداری برای مادر و جنین

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی مادر را با مشکلاتی مواجه می‌کند که مهمترین آن ابتلا به اکلامپسی است. اکلامپسی معمولا در ۳ ماهه آخر بارداری، در طول زایمان یا حتی بعد از آن بروز می‌کند. اما مسئله‌ای نادر است و از هر ۲ هزار خانم یک نفر به آن دچار می‌شود. اکلایسمی عوارض دیگری نظیر جدا شدن زودرس جفت، ادم ریوی (تجمع آب میان بافتی در ریه‌ها)، خونریزی، نارسایی حاد کلیوی و اختلالات خونریزی را به همراه داشته و سلامت مادر و جنین را تهدید می‌کند. حتی می‌تواند جلوی اکسیژن رسانی به جنین را بگیرد و باعث تاخیر رشدی جنین شود. اکلامپسی حتی می‌تواند باعث مرگ داخل رحمی جنین شود، در چنین شرایطی با صلاح‌دید پزشک بارداری خاتمه می‌یابد. برای درمان اکلامپسی مادر باید در بیمارتان بستری شود و فشار خون و میزان پروتئین ادرار او بررسی گردد. انجام آزمایشات خون و سونوگرافی و کنترل جریان خون به سمت جنین نیز ضروری است.

روش های درمان پره اکلامپسی خفیف و شدید

اگر پره اکلامپسی در حد متعادل و خفیف باشد با داروهای کاهنده فشار خون درمان می‌شود و زایمان بین هفته‌های 39 تا 40 انجام می‌شود. اما باید همچنان مراقب بود تا فشار خون بیش از حد پایین نیاید، زیرا در این شرایط جنین دچار تاخیر رشدی می‌شود. معمولاً بعد از زایمان فشار خون به حالت عادی بر می‌گردد، اما اگر همچنان ادامه داشت، می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که ریشه این مشکل به پیش از بارداری باز می‌گردد. اگر پره اکلامپسی شدید باشد راهی جز بستری شدن در بیمارستان و اگر فشار خون قابل کنترل نباشد، راهی جز پایان دادن به بارداری باقی نمی‌ماند. پره اکلامپسی ممکن است در بارداری بعدی نیز عود کند، اما معمولاً در 80 درصد موارد در بارداری‌های دوم تکرار نمی‌شود.