شکستگی دندان کودک، راه درمان دندان شکسته

کودکان ممکن است بعد از زمین خوردن یا یک برخورد ناگهانی و یا با گاز گرفتن چیز سختی مانند آب‌نبات، دندان‌های خود را بشکنند. در صورتی که این اتفاق برای کودک شما افتاد او را سریعا به دندانپزشکی بیاورید. دندانپزشک می‌تواند علاوه بر بررسی کردن عفونت دندان و احتمال بروز آسیب‌های دیگر، با پر کردن دندان شیری دندان شکسته را به لحاظ ظاهری کاملا بازسازی کند.
در صورتی که کودک شما علائمی دارد که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود ترک یا شکستگی دندان باشد، وقت را هدر ندهید و سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. هر چقدر به این مشکل سریع‌تر رسیدگی شود، احتمال حفظ کردن دندان و درمان آن بیشتر است.
انجام چکاپ‌های منظم برای معاینه وبررسی دندان‌های کودک شما، کمک می‌کند که اولین نشانه‌های وجود مشکل در دندان‌ها شناسایی شود و بتوان دندان کودک شما را حفظ کرد.

چرا دندان‌ها می‌شکنند؟
دندان‌ها ممکن است به دلایل مختلفی بشکننند، از جمله موارد زیر:
جویدن یا گاز گرفتن غذا‌ها یا حتی اجسام سخت مانند مداد، یخ، آب‌نبات سفت یا شکستن پوست برخی مغزها (مانند گردو و فندق و غیره)
یک اتفاق ناگهانی مانند ضربه شدید به دهان یا زمین خوردن
دندان قروچه‌کردن
عدم اعمال فشار همسان در هنگام جویدن غذاها، خصوصا اگر دندان‌های مجاور از دست رفته یا افتاده باشند.
تحلیل رفتن بافت دندان بر اثر پوسیدگی
تحلیل رفتن بافت دندان بر اثر انجام پرکردگی‌های بزرگ و یا دیگر ترمیم‌های دندانی
قرار گرفتن مینای دندان در معرض سرما یا گرمای شدید
دندان‌های که بیشتر از همه شکسته می‌شوند
دندان‌هایی که بیش از همه دچار شکستگی و ترک دندان می‌شوند، به ترتیب عبارتند از دندان آسیاب بزرگ اول، دندان آسیاب بزرگ دوم و دندان آسیاب کوچک دوم. تمامی این دندان‌ها یک خصوصیت مشترک دارند و آن این است که سمتی از این دندان‌ها که به طرف زبان است، بیشتر از سایر دندان‌ها با زبان در تماس است. وقتی فشار ناشی از گاز گرفتن روی این قسمت از دندان‌ها می‌افتد، احتمال شکسته شدن آن‌ها بیشتر است چرا که این قسمت از دندان به خوبی توسط ریشه‌ها پشتیبانی نمی شود. ساختار این دندان‌ها به اندازه‌ی دندان‌های دیگر قوی نیست.

انواع شکستگی‌ها و ترک‌خوردگی‌ها دندان
دندان‌ها ممکن است به صورت‌های مختلفی بشکنند:
شکستگی تاج دندان. شکستگی از جایی در کناره یا وسط بالای تاج دندان شروع می‌شود و به سمت زیر لثه (به سمت پایین) و یا به سمت کناره‌ها یا میانه‌های دندان گسترش پیدا می‌کند. این شکستگی‌ها معمولا از مرز کناری دندان (به سمت زبان یا به سمت صورت) عبور می‌کند و همچنین تا یک‌سوم پایینی تاج دندان (به سمت ریشه) امتداد می‌یابد.

ترک‌های کوچک
این ترک‌خوردگی‌های نازک که در لایه بیرونی مینای دندان ایجاد می‌شوند، معمولا موجب بروز هیچ علائمی نمی شوند و در واقع به درمان نیز نیاز ندارند. اما اگر دندان شما ترک خورده و ترک دندان درد دارد، لازم است توسط دندانپزشک معاینه و بررسی شود و در صورت نیاز ترمیم روی آن صورت بگیرد.

ترک‌های عمودی
این ترک‌ها معمولا از سر تاج دندان شروع می‌شوند و به‌طور عمودی امتداد می‌یابند تا این که به ریشه می‌رسند. البته ممکن است در مواردی هم ترک از ریشه شروع شود و تا تاج دندان امتداد یابد. در هر دو صورت، دندان به‌طور کامل به دو نیمه تقسیم نمی شود. بسته به میزان ترک‌خوردگی ممکن است شما تنها درد بسیار خفیفی را احساس کنید که تنها در هنگام خوردن غذاهای سرد یا گرم شدید می‌شود، و یا ممکن است در هنگام جویدن غذا درد بسیار تیرکشنده و شدیدی را حس کنید.شکستگی عمقی و جدا شدن دندان. در این حالت دندان به‌طور کامل به دو نیمه تقسیم می‌شود که از هم جدا هستند و معمولا در این شرایط ریشه‌ی دندان نیز ملتهب و دردناک می‌شود. این نوع شکستگی به درمان سریع و فوری نیاز دارد و در موارد نادری این امکان وجود دارد که بتوان دندان را حفظ نمود.

درمان شکستگی دندان
این که کدام روش درمان و ترمیم شکستگی دندان از همه بهتر و مناسب‌تر است، به نوع و شدت شسکتگی دندان بستگی دارد:
فیشورسیلانت
در صورتی که ترک‌خوردگی‌های کوچک در زمان مناسب و زودهنگام تشخیص داده شوند، می‌توان به روش فیشور‌سیلانت و با کمک موارد ترمیمی روی ترک‌خوردگی را پوشاند.
عصب‌کشی دندان
در صورتی که شکستگی گسترده‌تر باشد و ریشه‌ی دندان را درگیر کرده باشد، لازم است درمان عصب‌کشی انجام شود.
باندینگ
در صورتی که شکستگی کوچک اما در معرض دید باشد، ممکن است پزشک از مواد همرنگ دندان مانند رزین، برای ترمیم و پرکردن دندان استفاده کند. رنگ پرکردگی دندان دقیقا با رنگ دندان کودک شما انطباق داده می‌شود و سپس روی دندان و در قسمت شکسته شده چسبانده می‌شود. بعد از این رزین روی دندان شکل داده شد و محکم شد، سطح آن صاف و صیقلی می‌شود و بنابراین دندان کودک شما درست مانند قبل خواهد بود.
مراحل انجام باندینگ
در ابتدا سطحی از دندان که قرار است باندیگ شود به خوبی پاک‌سازی می‌شود تا هیچ پلاکی روی آن نباشد.
پس از این که ژل شست‌وشو از روی سطح دندان پاک شد، رزین کامپوزیتِ مایع، که رنگ آن از قبل کاملا با رنگ دندان انطباق داده شده است، روی سطح دندان مالیده می‌شود تا تمامی منافذ دندان را بپوشاند و یک پوشش محکم ایجاد کند.
از یک نور مخصوص که روی دندان تابانده می‌شود، استفاده می‌شود تا رزین، سخت و محکم شود.
بعد از این که لایه‌ی اول رزین محکم شد، لایه‌ی دوم روی دندان زده می‌شود.
زدن لایه‌های متوالی تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که ناحیه ترمیم شده به ضخامت مورد نظر برسد.
سپس ماده‌ی باندیگ با مته‌ی مخصوص تراشیده می‌شو تا شکل داده شود و صیقلی شود.
روکش کردن دندان
روکش دندان یک شئ شبیه به تاج دندان است که از جنس پراسلین، سرامیک یا رزین ساخته شده است و از دندان‌هایی که ترک یا شکستگی بزرگ دارند محافظت می‌کند. البته روکش‌های فلزی نیز موجود هستند که استقامت بالایی دارند اما رنگ آن‌ها با دندان‌ها متفاوت است و کاملا در بین دیگر دندان‌ها که سفید هستند، نمایان هستند. روکش‌های سرامیکی به خاطر همرنگ بودن با دندان بیشتر انتخاب می‌شوند. این روکش‌ها را می‌توان با رنگ دندان کودک تطبیق داد.
لامینت یا ونیر دندان
ونیر یا لامینت دندان از پراسلین یا رزین ساخته می‌شود. ونیر به صورت یک پوسته صدفی شکل است که روی دندان چسبانده می‌شود و مانند روکش، به طور کامل دندان را نمی پوشاند، بلکه تنها قسمت شکسته شده و آسیب‌دیده‌ی دندان را پوشش می‌دهد.
کشیدن دندان
در اغلب موارد در صورتی که شکستگی دندان بسیار شدید باشد، لازم است که دندان کشیده شود.در صورتی که دندان شیری کودک شکسته باشد، نیازس به کشیدن نیست. چون مدتی پس از لق شدن دندان شیری کودکان ، خود دندان می افتد.

مراقبت‌های بعد از ترمیم دندان
در صورتی که برای انجام ترمیم دندان، دندان‌های شما بیحس شده‌اند، لازم است بعد از اتمام جلسه‌ی درمانی و تا زمان از بین رفتن اثر بی‌حسی، بسیار مراقب جویدن و گاز گرفتن با دندان‌ها و همچنین برخورد دندان‌ها با یکدیگر یا با زبان خود باشید. ممکن است بین ۱ تا دو ساعت طول بکشد که اثر بیحسی به‌طور کامل از بین برود.
خصوصا ممکن است در صورتی که دندانپزشک از بیحسی استفاده کرده باشد، هنگامی که در اتمام جلسه‌ی درمانی، نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم را تست می‌کند، به خاطر وجود بی‌حسی، این تست نتایج دقیق و صحیحی نداشته باشد. شما نباید تا زمان رفع بی‌حسی، هیچ فشاری روی دندان ترمیم شده بیاورید. بعد از برطرف شدن اثر بی‌حسی می‌توانید به آرامی دندان‌های خود را روی هم بگذارید و وضعیت قرارگیری دندان‌ها روی هم را چک کنید. در صورتی که هر گونه اشکالی احساس کردید آن را به دندانپزشک خود اطلاع دهید. دندانپزشک می‌تواند با ایجاد اصلاحات کوچکی، این مشکل را برطرف کند.