علت حساسیت دندانی، شیوه نادرست مسواک زدن

پوسیدگی دندان هنگامی اتفاق می‌افتد که لایه مینای دندان که وظیفه محافظت از لایه‌های زیرین ساختار دندان را بر عهده دارد، ساییده و نازک می‌شود. تحلیل رفتن لثه‌ها نیز می‌تواند باعث نمایان شدن لایه‌های زیرین عاج دندان و کاهش محافظت از ریشه توسط لثه‌ و مینای دندان شود و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
ما به عنوان یک بزرگسال گاهی اوقات نمی‌توانیم درد شدید دندان‌های حساس را تحمل کنیم. پس مسلماً برای یک کودک، دندان درد به هیچ وجه نمی‌تواند قابل تحمل باشد. علاوه بر آن در کودکان خیلی سخت می‌توان تشخیص داد که آیا درد به خاطر حساسیت دندان است یا در اثر عامل دیگری به وجود آمده است. حالا چگونه می‌توانیم بفهمیم که کودکمان دچار حساسیت دندانی شده است؟ اگر کودک شما هر وقت غذای سرد یا داغ به او می‌دهید، گریه و ناآرامی می‌کند، پس به احتمال زیاد این به خاطر حساسیت دندان‌های اوست.
اگر سن کودک شما در حدی است که هنوز نمی‌تواند درد و احساسات خود را به زبان بیان کند، گریه کردن زیاد و مالیدن دهان در هنگام غذا خوردن، می‌تواند از نشانه‌های درد دندان‌های او باشد. در این صورت باید هر چه سریع‌تر مشکل دندان او را درمان کنید. وگرنه مشکل به سرعت شدیدتر می‌شود و آن وقت درمان آن هم خیلی بیشتر طول خواهد کشید.

علل حساسیت دندانی در کودکان
حساسیت دندان در کودکان می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. شما به عنوان یک مادر با آگاهی از علل بروز حساسیت دندان می‌توانید به پیشگیری از بروز این مشکل و درمان سریع‌تر آن در صورت بروز، کمک کنید. برخی از شایع‌ترین علل حساسیت دندان‌ها در کودکان عبارت است از:
شیوه نادرست مسواک زدن
معمولاً کودکان زیاد به طرز مسواک زدن خود دقت نمی‌کنند. بعضی از کودکان مسواک را خیلی سفت روی دندان‌ها می‌کشند و این باعث می‌شود که مینای دندانشان ساییده شود و لثه‌هایشان آسیب ببیند و در نتیجه، مشکل حساسیت دندان برای آنها پیش می‌آید. بنابراین شما به عنوان والدین کودک باید به او یاد بدهید که مسواک زدن صحیح چه اهمیت زیادی در سلامت و بهداشت دهان و دندان دارد. از طرفی، مسواک زدن زیاد و استفاده از مسواک‌هایی که پرزهای سخت دارند نیز می‌تواند موجب ساییدگی مینای دندان و نمایان شدن قسمت بیشتری از عاج دندان و حساس شدن آن شود.
حفره ناشی از پوسیدگی دندان
معمولاً کودکان بیشتر در معرض خطر تشکیل حفره‌ها و منافذ ناشی از پوسیدگی در مینای دندان هستند. تشکیل این منافذ باعث می‌شود که هر وقت کودک غذا یا نوشیدنی داغ یا سرد می‌خورد، احساس درد و حساسیت دندان داشته باشد.
دندان قروچه
اغلب کودکان عادت به دندان‌ قروچه یا ساییدن دندان‌ها بر روی هم دارند. دندان قروچه باعث فرسایش شدید مینای دندان و نمایان شدن لایه عاج و نهایتاً بروز حساسیت دندانی در کودک می‌شود.
شکستگی دندان
عادت به دندان قروچه می‌تواند باعث شکستگی دندان کودکان شود. حتی بعضی از کودکان به خاطر دندان قروچه دچار انحراف و نامرتبی دندان‌ها می‌شوند. کودکانی که مشکل شکستگی دندان پیدا می‌کنند ممکن است در زمان خوردن یا جویدن غذا احساس درد و نارحتی داشته باشند.
مشکلات سینوس‌ها
کودکانی که از مشکل التهاب مزمن سینوس‌ها رنج می‌برند به ندرت ممکن است به حساسیت دندان نیز دچار شوند. اما دقت کنید که ارتباط بین این بیماری و حساسیت دندان حتماً باید به درستی تشخیص داده شود. برای این منظور می‌توانید به یک دندانپزشک متخصص کودکان و یا حتی به یک متخصص بیماری‌های لثه مراجعه کنید.
در آمدن دندان‌های جدید. همه کودکان در مقطعی از دوران کودکی یا نوجوانی خود بالاخره دندان‌های شیری خود را از دست می‌دهند. اما وقتی که دندان‌های جدید آنها در می‌آید، ممکن است با درد و ناراحتی زیادی برای کودک همراه باشد. اگر تماس هوا با دندان‌های در حال در آمدن باعث احساس درد و ناراحتی برای کودک می‌شود، احتمالاً او دچار حساسیت دندانی شده است.
پر کردن دندان
کودکانی که قبلاً پوسیدگی یا سایر آسیب‌های دندانی داشته و آن را پر کرده‌اند، ممکن است به خاطر قابلیت هدایت گرمایی بالای موادی که برای پر کردن دندان استفاده می‌شود، دچار حساسیت دندانی شوند.
ارتودنسی کودکان
کودکانی که بریس‌های ارتودنسی در دهان خود دارند به راحتی نمی‌توانند مسواک بزنند. بنابراین ممکن است در هنگام مسواک زدن، مسواک خود را خیلی محکم به عقب و جلو حرکت بدهند و این باعث ساییده شدن مینای دندانشان می‌شود. به مرور زمان ساییدگی دندان موجب حساسیت دندانی در کودک خواهد شد.
تشکیل پلاک بر روی دندان
تشکیل پلاک‌‌های باکتریایی بر روی سطوح دندان‌ها می‌تواند باعث حساسیت آنها شود.
غذاهای ترش و اسیدی
در کودکانی که غذاهای اسیدی مانند مرکبات، گوجه فرنگی و غیره را زیاد مصرف می‌کنند، مقدار بالای مواد اسیدی در دهان می‌تواند باعث فرسایش مینای دندان‌ها و نهایتاً بروز حساسیت دندانی شود.

نشانه‌ها و علائم حساسیت دندانی
اگر غذاها و نوشیدنی‌های داغ، سرد یا خیلی اسیدی و یا نفس کشیدن در هوای سرد باعث درد و ناراحتی دندان کودک شما می‌شود، احتمالاً کودک دچار حساسیت دندان شده است. حساسیت دندانی ممکن است با گذشت زمان برطرف شود و مدتی بعد، دوباره بروز کند.

درمان حساسیت دندانی
اگرچه عوامل بسیار زیادی می‌توانند باعث ایجاد حساسیت دندان در کودکان شوند، اما خوشبختانه گزینه‌های درمانی متعددی هم بر اساس عامل به وجود آورنده آن وجود دارد:

خمیردندان‌های ضدحساسیت
خمیردندان‌های ضدحساسیت دارای ترکیباتی هستند که می‌تواند منافذی که از سطح دندان به طرف ریشه دندان گسترش یافته و باعث ایجاد حساسیت دندانی شده است را مسدود نماید. برای کاهش حساسیت دندان معمولاً باید چندین بار به‌طور متوالی از این نوع خمیردندان استفاده شود. بعد از چند بار استفاده از آن، منافذ روی سطح دندان بسته شده و حساسیت دندان برطرف می‌شود.

فلورایدتراپی (ژل‌های فلوراید)
استفاده از ژل‌های فلوراید یا فلورایدتراپی یک عمل ساده دندانپزشکی است که در مطب انجام می‌شود و استحکام مینای دندان را افزایش داده و درد و حساسیت آن را تسکین می‌دهد. فلوراید باعث افزایش استحکام مینای دندان و کاهش خطر گسترش پوسیدگی به لایه‌های عمقی می‌شود. استفاده از روش‌های درمانی مخصوصی مانند ژل یا کف فلوراید، معمولاً فقط در صورتی لازم می‌شود که خطر بروز پوسیدگی و حساسیت دندان در کودک شما بیش از حد متوسط باشد.

روکش دندان
اگر دندان‌های آسیاب اول کودک قبلاً آسیب دیده باشد و برای ترمیم، به صورت دو لایه پُر شده باشد، ممکن است آن دندان مجدداً دچار پوسیدگی شود یا پرکردگی آن به خاطر تغییر شکل دندان، شکسته شود. در چنین شرایطی لازم است دندان با استفاده از پوشش مخصوصی از جنس استیل ضد زنگ، روکش شود. یک راه دیگر برای درمان این عارضه آن است که دندان آسیب‌دیده کشیده شود و به جای آن یک نگهدارنده برای حفظ فضای کافی جهت رشد دندان دائمی در آینده، گذاشته شود. روکش‌های استیلی به شکل کلاهک‌های نقره‌ای رنگی هستند که تمام سطح دندان را می پوشانند و از بروز حساسیت دندانی به خاطر شکستگی آن جلوگیری می‌کنند. روکش‌های سرامیکی هم نوع دیگری از روکش دندان هستند که رنگ آنها مشابه با رنگ خود دندان است. عمل روکش دندان کودکان معمولاً فقط در یک جلسه انجام می‌شود و روکش آن هم تا حدود سن ۱۲ سالگی که دندان شیری کودک می‌افتد، دوام خواهد داشت.

اینله دندان
اگر کودک شما عادت به تمیز کردن و رعایت بهداشت دندان‌ها نداشته باشد، دندان او دچار پوسیدگی خواهد شد و مینای آن از بین می‌رود. در این صورت هنگامی که دندان کودک با مسواک یا غذاهای داغ و سرد تماس پیدا می‌کند، احساس درد و حساسیت شدیدی به او دست می‌دهد. برای درمان این عارضه ممکن است لازم باشد که از اینله برای ترمیم آن پوسیدگی که باعث حساسیت دندان شده است، استفاده شود.

باندینگ
شکستگی دندان کودک در اثر آسیب‌هایی که در هنگام بازی کردن به آن وارد می‌شود و یا گاز زدن به اجسام و مواد غذایی خیلی سخت نیز می‌تواند موجب بروز حساسیت دندانی شود. زیرا باکتری‌ها می‌توانند از محل شکستگی وارد شده و به عاج دندان برسند و موجب تحریک و حساسیت آن شوند. در چنین مواردی معمولاً از عمل باندینگ برای ترمیم آن شکستگی یا ترک خوردگی که موجب حساسیت دندان شده است، استفاده می‌شود.

جراحی پیوند لثه
در صورتی که حساسیت دندان به خاطر تحلیل رفتن بافت لثه و نمایان شدن ریشه دندان باشد، می‌توان از جراحی پیوند لثه برای ترمیم بافت لثه و کاهش حساسیت دندان استفاده کرد.

عصب‌کشی
در صورتی که هیچ یک از روش‌های درمانی که در بالا به آنها اشاره شد در رفع حساسیت دندانی تأثیر نداشته باشد، نهایتاً ممکن است متخصصین ما استفاده از عمل عصب‌کشی دندان را برای کودک شما توصیه کند. عصب‌کشی به عنوان موفق‌ترین روش در رفع حساسیت دندانی شناخته می‌شود.

تشویق کودک به مراقبت مناسب از دهان و دندان‌ها
در کنار روش‌های درمانی مختلف مانند فلوراید تراپی، تشویق کردن کودک به رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت بیشتر از دندان‌ها نیز می‌تواند به کاهش و درمان حساسیت دندانی در کودک شما کمک کند. پس سعی کنید روش صحیح مسواک زدن را به کودکان خود بیاموزید تا احساس خوبی از این کار داشته باشند. مسواک زدن به تعداد دو مرتبه در روز و کشیدن نخ دندان در هر روز باعث تمیز و سالم ماندن دندان‌ها و لثه‌های کودک می‌شود و خطر بروز پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه در او را کاهش می‌دهد. همچنین استفاده از مسواک‌های دارای پُرز نرم باعث می‌شود که احتمال آسیب رساندن کودک به لثه و دندان‌ها و خطر بروز حساسیت دندانی در او کاهش پیدا کند.