سونوگرافی واژینال در بارداری، می توان انجامش داد؟

اسکن فرا صوتی یا همان سونوگرافی در دوران بارداری، یک روال عادی است و بعضاً در موارد خاص مانند خونریزی، درد یا مشکلات احتمالی در بارداری های قبلی تجویز می شود.

انواع روش های سونوگرافی در بارداری
سونوگرافی را به دو روش می توان انجام داد.
1- در اوایل بارداری، به خصوص قبل از هفته 11 ، معمولاً یک سونوگرافی داخلی معروف به ترانس واژینال انجام می شود. تصویر بدست آمده از این نوع سونوگرافی، واضح تر و دقیق تر است. بنابراین اگر پس از هفته 11 یا 12 تصویر حاصل از سونوگرافی شکمی، درست و واضح نباشد، یک میله بلند به نام پروب به داخل واژن وارد و سونوگرافی داخلی انجام می شود.
۲- از هفته ۱۱ یا ۱۲، سونوگرافی روتین در بارداری معمولاً به صورت شکمی انجام می گیرد. در این روش، ژل مخصوصی روی شکم، ناحیه زیر ناف و بالای موهای شرمگاهی، پخش می شود. و متخصص سونوگرافی اسکنر را روی ژل حرکت داده و یا بر روی نقاط خاصی فشار می دهد تا وضعیت رحم و بارداری را ببیند.

سونوگرافی واژینال در بارداری
اگر راضی به انجام سونوگرافی واژینال نیستید، می توانید از روش شکمی استفاده کنید. در سونوگرافی شکمی نیز اطلاعاتی درباره وضعیت بارداری به دست می آید، اما به اندازه روش واژینال واضح و روشن نیست، بنابراین در صورت بروز مشکل، تشخیص به تاخیر خواهد افتاد.
بسیاری از منابع توصیه می کنند که در ماه های ابتدایی بارداری و پیش از ماه هفتم، بدون دلیل منطقی پزشکی، همانند شک به سلامت جنین و سلامت بارداری اقدام به انجام سونوگرافی واژینال نکرد. البته باتوجه به تصاویر بسیار واضح تری که سونوگرافی واژینال نسبت به سونوی شکمی در دسترس قرار می دهد، گاها بررسی وضعیت درون رحم و تشخیص به موقع مشکلات احتمالی بوسیله آن ضرروری به نظر می رسد. اگر به هر دلیلی مایل به انجام آن نیستید، با پزشکتان در این باره صحبت کنید تا درصورت امکان بررسی وضعیت شما به کمک سونوگرافی شکمی انجام شود.
تا کنون زیان بار بودن سونوگرافی واژینال یا شکمی برای جنین، اثبات نشده است. خونریزی بعد از سونوگرافی واژینال معمولا به این دلیل رخ می دهد که خون از قبل در واژن تجمع کرده و میله پروب باعث تخلیه آن می شود.

دلایل و نتایج سونوگرافی واژینال در بارداری
پزشک ممکن است به دلایل زیر از شما بخواهد که در ابتدا و با در هر زمانی از بارداری تان سونوگرافی واژینال انجام دهید.
ممکن است در سونوگرافی موارد زیر مشاهده شود:
- بارداری در حال رشد که در آن ضربان قلب جنین قابل مشاهده است، اگر بارداری دو یا چند قلویی باشد باید به تعداد جنین ها، ضربان قلب شنیده شود. در این حالت، اندازه جنین بر اساس زمان زایمان، متناسب با سن بارداری است. زمان زایمان بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی تخمین زده می شود. این نشانه ها در مجموع مثبت هستند. اما اگر خونریزی ادامه یابد، باید برای بررسی وضعیت، یک یا دو هفته بعد سونوگرافی تکرار شود.
- بارداری در حال پیشرفت که در آن مشکلی وجود دارد. در اینجا اندازه جنین کوچکتر از حد مورد انتظار است و ضربان قلب او در برخی موارد ضعیف یا آهسته می شود. شاید بر این اساس بتوان به وجود مشکلی در فرایند رشد جنین پی برد. در سونوگرافی دو یا چند قلویی احتمال اینکه یکی از جنین ها ضربان قلب داشته و دیگری نداشته باشد، وجود دارد. احتمالا برای روشن شدن مطلب، سونوگرافی دیگری با فاصله زمانی یک هفته تا ده روز تجویز خواهد شد.
- بارداری با محل نامشخص: در این وضعیت، بارداری قابل مشاهده نبوده و نمی توان درباره آن اظهار نظر کرد. احتمالا برای حصول اطمینان از مادر خواسته می شود ظرف مدت یک یا دو هفته دوباره مراجعه کند. اگر پزشک وجود بارداری نابجا یا اکتوپیک را تشخیص دهد، آزمایش خون یا لاپاروسکوپی لازم است. لاپراسکوپی عمل جراحی است که با ایجاد یک سوراخ کوچک در ناحیه شکم و تحت بیهوشی کامل برای مشاهده داخل شکم و خارج کردن ساک بارداری که به اشتباه لانه گزینی کرده است، انجام می شود.
- سقط کامل: جنین به طور کامل سقط شده اما بخشهای کوچکی از آن یا مقداری خون در رحم باقی مانده است.
- بارداری متوقف شده: یعنی بارداری خاتمه یافته و جنین دیگر زنده نیست اما هنوز سقط نشده است، در این جا دو حالت وجود دارد:
- سقط جنین خاموش، فراموش شده یا تاخیر یافته که در آن جنین از دست رفته است یا اصلا رشد ندارد، اما هنوز سقط نشده است. در این حالت، تصویری از جنین یا رویان در داخل رحم مشاهده می شود اما ضربان قلب وجود ندارد و اندازه جنین کمتر از حد مورد انتظار است. مادر علامت یا نشانه خاصی ندارد و احساس بارداری می کند.
- بارداری پوچ یا بدون جنین که در آن رویان تشکیل نشده است. در گذشته سقط مکرر معمولا با این دلیل توجیه می شد که جنین تشکیل نشده و تنها تصویر یک ساک بارداری خالی در سونوگرافی وجود دارد.
- سقط جنین ناقص: فرآیند سقط جنین آغاز شده اما هنوز بقایای بافت بارداری در رحم وجود دارد و با درد و خونریزی شدید همراه است.
در تمامی این موارد، با گذشت زمان جنین به طور کامل سقط خواهد شد و راه های مختلفی برای مدیریت این روند وجود دارد. ممکن است پزشک راهکار خاصی را به مادر توصیه کند یا او را به بیمارستان هدایت کند. در بسیاری موارد، باید فرصت کافی در اختیار مادر قرار بگیرد تا او با ارزیابی وضعیت بهترین تصمیم را بگیرد.
- بارداری خارج رحمی: این بدان معنی است که جنین در خارج از رحم مثلا در لوله های رحم رشد می کند. بارداری های خارج از رحم معمولا در یکی از لوله های فالوپی ایجاد می شوند، اما امکان تشکیل در داخل شکم نیز وجود دارد.
- بارداری مولار: در این نوع بارداری نوزاد نمی تواند رشد کند اما سلولهای جفت، رشد بسیار سریعی دارند. بارداری مولار تنها با سونوگرافی قابل تشخیص است و مادر فقط بعد از سقط جنین به وجود آن پی می برد.