چرا باید از دندان های شیری مراقبت کنیم؟

مراقبت از دندان شیری در سنین کودکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ با این حال گاهی دیده می‌شود که والدین به این امر مهم بی‌توجهی می‌کنند
نقش دندان سالم در سلامتی انسان بر کسی پوشیده نیست، اما شاید عده ای بر این باور باشند که مراقبت از دندان شیری به خاطر عمر نسبتا کوتاه آن ها اهمیت چندانی ندارد؛ غافل از آن که این دندان ها پایه و زمینه سلامت و زیبایی دندان های دائمی هستند و چه بسا بهداشت و مراقبت بیشتری نیاز داشته باشند. در این مطلب قصد داریم درباره نحوه مراقبت از دندان شیری به طور مفصل صحبت کنیم.

دلایل مراقبت از دندان شیری
اگر چه این دندان ها موقت است، اما برای بچه ها حیاتی است که بتوانند به خوبی غذا بخورند و آن را بجوند.
دندان های شیری برای گفتار مناسب و پیشرفت آن لازم هستند.
آنها فضا را در بافت لثه برای دندان های دائمی آماده و به عبارتی رزرو می‌کنند.
اگر دندان های کودک شما دچار پوسیدگی شوند، تحت شرایط خاصی به درمان دندانپزشکی حرفه‌ای نیاز دارند؛ یعنی درمان تخصصی در یک بیمارستان تحت یک بیهوشی عمومی!
در صورت عدم مراقبت از دندان شیری کودک مشکلاتی مثل درد، آبسه و پوسیدگی ایجاد می شوند که با تاثیر بر غذا خوردن و حتی خوابیدن کودک، در نهایت می‌تواند بر رشد و تکامل کودک تاثیر سوء بگذارد.

روش سالم نگه داشتن دندان شیری
در همان آغاز رویش دندان شیری که حدود ۶ ماهگی است، باید مراقبت‌هایی را برای جلوگیری از پوسیدگی دندان انجام داد. والدین می‌توانند حتی در زمانی که هنوز جوانه‌های دندان شیری پدیدار نشده اند، روزی دو بار به وسیله یک تکه گاز استریل لثه کودک را تمیز کنند. با این کار لثه از آلودگی باکتریایی پاک می‌شود. همچنین بعد از رویش دندان‌ها به منظور مراقبت از دندان شیری باید با استفاده از مسواک‌های مخصوص کودکان در سنین مختلف، کاملا دندان‌ها تمیز نگاه دارند و از چسبیدن باکتری‌ها به سطح دندان‌های شیری نو رسته جلوگیری کنند.
امروزه مسواک‌های مختلفی بر طبق شرایط سنی و اندازه حفره دهان و دندان‌ها طراحی شده تا به راحتی کار مسواک زدن انجام شود. به طور مثال مسواک کودکان زیر دوسال دارای سری بسیار کوچک با برس نرم و لطیف است. نکته مهم اینکه خمیردندان کودکان تا شش سالگی باید فاقد فلوراید باشد. توجه کنید که مسواک زدن را باید جزو روتین زندگی فرزندتان کنید و با آرامی و گفتگو این کار را برای او خوشایند کنید؛ نه اینکه با اجبار و ترساندن از عواقب مسواک نزدن او را دلزده و فراری کنید.
هنگامی که فرزند شما به حدود سن سه سالگی می‌رسد، می‌تواند تا حدودی مراحل مسواک زدن را به تنهایی انجام دهد. این زمانی است که شما باید با دقت روش درست مسواک زدن را به او آموزش داده و پس از هر بار مسواک زدن او، حتما دندان‌های عقبی را کنترل کنید که به خوبی و کامل تمیز شده باشند. فراموش نکنید که مراقبت از دندان شیری تضمین کننده سلامت دندان‌های دائمی فرزند شماست.

زمان افتادن دندان های شیری
به طور طبیعی زمان افتادن دندان‌های شیری حدود ۶ سالگی است. این یعنی زمانی که دندان‌های دائمی در لثه به حدی رشد کرده باشند که با از بین بردن ریشه دندان شیری، راه خروج خود را از لثه طی کنند، دندان‌های شیری به اصطلاح می‌افتند. با این حال گاهی به علت‌های مختلفی مثل پوسیدگی، دندانپزشک تشخیص می‌دهد که دندان شیری پوسیده زودتر از لثه خارج شود. این کار اگرچه مزایایی دارد، اما به هر حال ممکن است عوارضی مثل مهاجرت یعنی جابجایی دندان‌های کناری را به همراه داشته باشد که در نهایت منجر به نامرتبی دندان‌های دائمی بشود.
همچنین گاهی ممکن است دندان های شیری در موعد مشخص نیفتند و حتی تا بزرگسالی در لثه شخص باقی بمانند. این هم مشکل دیگری است که در نهایت با عدم رویش دندان دائمی جایگزین، عوارض خاص خود را خواهد داشت. بنابراین به منظور جلوگیری از هر کدام از این مشکلات و عواقبی که ممکن است درمان های سختی را در آینده نیاز داشته باشد، بهتر است که کودک را به طور مرتب نزد دندانپزشک ببرید تا با چکاپ های منظم همواره از سلامت دندان های فرزند خود اطمینان داشته باشید.

مراقبت بعد از افتادن دندان شیری
وقتی ریشه دندان شیری به علت رویش دندان دائمی تا حدودی از بین رفت، دندان به اصطلاح لق شده و در آستانه افتادن است. لازم است بدانید که باید برای همیشه روش‌های قدیمی کندن دندان شیری مثل نخ یا حتی انبردست را فراموش کنید. بهترین کار این است که کودک را نزد دندانپزشک ببرید تا با کمترین درد و ناراحتی، دندان را خارج کرده و مراقبت بعد از افتادن دندان شیری را به شما آموزش دهد.
اولین اقدام به منظور مراقبت بعد از افتادن دندان شیری این است که یک گاز استریل را به کودک بدهید تا در دهانش روی لثه دارای خونریزی بگذارد و آن را به مدت نیم ساعت گاز گرفته و در دهانش نگه دارد. اقدام بعدی دادن مسکنی مثل شربت استامینوفن به کودک است؛ چرا که تا زمانی که بافت های اطراف دندان کشیده شده ترمیم شوند، کودک درد خواهد داشت. در صورت ادامه داشتن خونریزی و افزایش درد کودک حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

علت زود افتادن دندان شیری
مهم‌ترین علت زود افتادن دندان شیری عدم مراقبت صحیح از آن‌ها است. اگر کودک بیش از حد از مواد قندی استفاده کند و با مسواک زدن درست و اصولی آن‌ها را پاک و تمیز نکند، زمینه پوسیدگی دندان شیری به سرعت فراهم می‌شود. در این صورت با مشکلاتی که به وجود می‌آید دندانپزشک مجبور خواهد شد تا دندان شیری را زودتر از موعد از دهان کودک خارج کند. از دیگر علت‌های زود افتادن دندان شیری می‌توان به صدمات احتمالی وارده به فک و دندان‌ها و یا وجود بیماری‌های سیستمیک در کودک اشاره کرد. البته توجه کنید که این گونه بیماری‌ها معمولا تا قبل از سن ۵ سالگی باعث افتادن زود هنگام دندان شیری می‌شوند.

حرف آخر
با توجه به مطالب گفته شده می توان اینطور نتیجه گیری کرد که مراقبت از دندان شیری به خاطر اهمیت و نقش دندان در سلامت کلی بدن چه روانی و چه جسمی، از همان ابتدای رویش واجب و ضروری است. تغذیه سالم و استفاده کافی از منابع سرشار از کلسیم و فسفر باعث تقویت و سلامت دندان های شیری شود که در نهایت ضامن سلامت دندان های دائمی خواهد بود.