اختلال اسکیزوفرنی در کودکان، مهمترین علائم و درمان

اسکیزوفرنی کودکان بسیار نادر و تشخیص آن بسیار مشکل است. اکثر کودکان پیش از آن‌که اسکیزوفرنی دوران کودکی در آن‌ها تشخیص داده شود، چند تشخیص اشتباه را پشت سر می‌گذارند. اسکیزوفرنی یک بیماری روانی بسیار جدی و بی‌نهایت ناتوان‌کننده است. قبل از تشخیص اسکیزوفرنی کودکان ، پزشک کودک‌تان قبل از دادن رای نهایی، برخی تشخیص‌ها و درمان‌ها را برای رد علل احتمالی علائمی که دارند، امتحان خواهد کرد.
اسکیزوفرنی دوران کودکی به سختی تشخیص داده می شود، زیرا کودکان اغلب تصورات و تخیلات زیادی دارند، و همین می‌تواند سبب شود که سایرین تصور کنند آن‌ها دچار توهم شده‌اند. داشتن تصورات و تخیلات زیاد طبیعتا بخشی از دوران کودکی نرمال برای بسیاری از کودکان است. با این حال، در صورتی که کودک به اسکیزوفرنی مبتلا شده باشد، علاوه بر داشتن تخیلات زیاد، علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت.
درک علائم اسکیزوفرنی کودکان و علائم ظاهری که ممکن است در اثر وجود این اختلال مشاهده کنید می‌تواند به شما کمک کند که به عنوان پدر و مادر برای احتمال چنین تشخیصی آماده شوید. اگر فرزند شما مدتی است که با مشکلات روانی مواجه شده‌است، ممکن است بخواهید علائم و نشانه‌های اسکیزوفرنی را بشناسید و از گزینه‌های درمانی آن مطلع شوید.

اسکیزوفرنی دوران کودکی
اسکیزوفرنی کودکان شروع بیماری روانی در کودکان زیر سن ۱۳ سالگی در نظر گرفته می‌شود. این بیماری روانی در کودکان بسیار نادر است و خیلی زیاد اتفاق نمی‌افتد. با این حال، زمانی که اسکیزوفرنی دوران کودکی رخ بدهد، معمولا ناآشکار و آهسته‌گستر است و علائم ممکن است به وضوح وجود این بیماری را نشان ندهند. اغلب قبل از تشخیص اسکیزوفرنی دوران کودکی، چندین اشتباه در تشخیص پیش می‌آید. یکی از ابزارهای تشخیصی که روان‌پزشکان باید دنبال کنند عبارت است از: حذف احتمال وجود مشکلات یا دیگر بیماری‌های روانی.

علائم اسکیزوفرنی کودکان
اسکیزوفرنی در دوران کودکی با علائمی مشابه با اسکیزوفرنی در بزرگسالان همراه است. همان دستورالعمل‌هایی که روانپزشکان برای تشخیص در بزرگسالان استفاده می‌کنند برای کودکان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای تشخیص اسکیزوفرنی دوران کودکی، کودک باید دو یا چند مورد از این علائم را داشته باشد و در عین حال این علائم باید در یک دوره‌ی شش ماهه، دست کم یک ماه دوام داشته باشند.
۱. هذیان
هذیان یکی از نشانه‌های شایع اسکیزوفرنی دوران کودکی است. به سختی می‌توان فهمید که آیا فرزند شما دارای توهم است یا این‌که فقط وانمود می‌کند چرا که بسیاری از بچه‌ها اغلب این کار را انجام می‌دهند. نمونه‌ای از یک توهم ممکن است این باشد که فرزند شما واقعا معتقد است که قدرت فوق انسانی دارد یا این‌که شخص یا چیز غیرمعمولی علیه او بوده‌است.
ممکن است تعیین کردن این‌که آیا فرزند شما دارای توهم است یا فقط قصد بازی وانمود کردن را دارد،‌ کاری بسیار دشوار است. به عنوان مثال، بچه‌ها می‌توانند با سماجت زیاد و مصرانه بگویند که قدرت ماورایی دارند در حالی که خودشان هم باور ندارند که چنین چیزی در موردشان حقیقت دارد. به همین دلیل مهم است که پیش از رسیدن به این نتیجه، نشانه‌های دیگر اسکیزوفرنی دوران کودکی را در فرزندتان پیدا کنید.
۲. توهم یا پریشان‌پنداری
یکی دیگر از علائم اسکیزوفرنی دوران کودکی، توهم است. اساسا توهم به این معنی است که کودک‌تان چیزهایی می‌شنود یا می‌بیند که اصلا وجود ندارند. باز هم باید زمانی که فرزندتان را برای این علامت تحت نظر دارید، بسیار مراقب باشید، زیرا ممکن است که آن‌ها در حال بازی کردن باشند و چیزهایی که شما نمی‌بینید یا نمی‌شنوید را آن‌ها هم نمی‌بینند و نمی‌شنوند. به عنوان مثال، برای کودکان داشتن یک دوست خیالی بسیار نرمال و معمول است، اما این بدان معنا نیست که آن‌ها واقعا شخص دیگری را می‌بینند که در آن‌جا وجود ندارد.
۳. گفتار آشفته
گفتار آشفته یکی از نشانه‌های اسکیزوفرنیا در دوران کودکی و در واقع مشخص‌تر و قطعی‌تر از سایر نشانه‌ها است. فرزندتان دچار آشفتگی گفتار است اگر حرف می‌زند و شما نمی‌توانید صحبت‌های او را درک کنید و نمی‌فهمید که او چه چیزی را سعی دارد به شما بگوید، در صورتی که خودش احساس می‌کند به طور واضح صحبت می‌کند. همچنین اگر کودک شما به طور مکرر و به ناگهان موضوع صحبت را عوض می‌کند، یا به راحتی وارد بحث دیگری می‌شود یا چیزی می‌گوید که ارتباطی با گفتگویی که داشتید، ندارد، احتمالا به پریشانی گفتار مبتلا است.
۴. رفتار آشفته یا روان‌گسیخته
رفتار آشفته یا روان‌گسیخته یکی دیگر از علائم اسکیزوفرنی دوران کودکی است. باز هم این را در ذهن داشته باشید که همه‌ی کودکان ممکن است گاهی رفتارهای آشفته از خودشان نشان بدهند، بنابراین تشخیص این رفتار بسته به سن کودک ممکن است دشوار باشد. با این حال، رفتار روان‌گسیخته موجب نگرانی می‌شود. رفتار روان‌گسیخته زمانی است که کودک به یک گوشه‌ی خالی خیره می‌شود و در برابر هیچ محرکی واکنش نشان نمی‌دهد، مثلا اگر اسم‌اش را صدا کنید، با او صحبت کنید یا برای جلب توجه او لمس‌اش کنید، ابدا واکنشی نشان نمی‌دهد.
۵. علائم منفی
چند نشانه‌ی منفی اسکیزوفرنی در دوران کودکی وجود دارد که پزشک کودک‌تان به دنبال آن‌ها خواهد بود. یکی از این‌ها یکنواختی عاطفی است، به این معنی که کودک بیان عاطفی محدودی دارد. او ممکن است صورتی بی‌حرکت و بی‌احساس داشته باشد، تماس چشمی کافی با سایر آدم‌ها نداشته باشد، زبان بدن‌اش کم باشد یا اصلا هیچگونه زبان بدنی از خود بروز ندهد.
یکی دیگر از نشانه‌های منفی، آلوگیا است، که در اثر آن کودک مشکل در صحبت کردن دارد. او ممکن است در انتخاب کلمات خود دشواری داشته باشد، مثلا ممکن است روان صحبت نکند، یا حتی ممکن است به طور کلی بسیار کم صحبت کند. آخرین علامت منفی بی‌انگیزگی است که به معنای از دست دادن انگیزه است. او ممکن است به مدت زمان طولانی بنشیند و هیچ کاری انجام ندهد و به محیط اطراف کوچک‌ترین توجه و علاقه‌ای نشان ندهد.
۶. مشکلات مدرسه
یکی از اولین نشانه‌های اسکیزوفرنی دوران کودکی این است که کودک شما در مدرسه مشکلاتی ایجاد می‌کند. نمرات او ممکن است کاهش بیابد یا ممکن است هرگز نمره‌ی خوبی نگیرند. او ممکن است در تمرکز و توجه مشکل داشته باشد و در کلاس اختلال ایجاد کند یا معلم‌ها ممکن است گزارش بدهند که فرزندتان بیش‌تر زمان کلاس را بدون واکنش می‌گذارند و صرفا در کلاس نشسته است.
در بسیاری از کودکانی که در نهایت اسکیزوفرنی دوران کودکی در آن‌ها تشخیص داده می‌شود، ابتدا ناتوانی در یادگیری است که توجه اطرافیان‌شان را جلب می‌کند. یکی از الزامات تشخیص اسکیزوفرنی دوران کودکی این است که علائم مشابه با اختلالات یادگیری وجود دارند، اما IQ کودک برای چنین اوضاعی ابدا پایین نیست.
۷. پرخاشگر و تهاجمی بودن
کودک شما ممکن است بسیار تهاجمی و پرخاشگر باشد، مخصوصا هنگام دفاع از توهمات و تصوراتی که دارد. بسیاری از کودکان ادعا می‌کنند که چیزهایی را می‌بینند که وجود ندارد مانند دوستان خیالی. یا آن‌ها ممکن است وانمود کنند که قدرت فوق‌العاده‌ای دارند. با این حال، کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی معتقدند که این چیزها واقعی هستند و زمانی که در این رابطه به چالش کشیده می‌شوند، ممکن است در حرف زدن و اعمال‌شان بسیار تهاجمی باشند.
۸. جدی گرفتن تصویرهای ذهنی
بسیاری از کودکان گاهی اوقات را به تخیل و تصور کردن چیزهایی در ذهن‌شان می‌گذرانند. با این حال، زمانی تصور کردن و تخیلات خطرناک می‌شوند که کودک قادر به ایجاد تمایز میان واقعیت و خیال نباشد. این امر می‌تواند نشانه‌ای باشد از این‌که او واقعا دچار توهم است. تخیل بیش از حد به تنهایی باعث نگرانی نیست، اما هنگامی که همراه با علائم و نشانه‌های دیگر اسکیزوفرنی دوران کودکی همراه باشد، می‌تواند تصویر کاملی از آن‌چه که در ذهن فرزندتان در جریان است به شما بدهد.

اشتباه در تشخیص اختلالات روانپزشکی
همه‌ی کودکانی که اسکیزوفرنی دوران کودکی در آن‌ها تشخیص داده شده‌است، ابتدا اشتباه در تشخیص وضعیت سلامت روان‌شان را تجربه می‌کنند. رد احتمال وجود سایر بیماری‌های روانی و ناتوانی‌های یادگیری بخش مهمی از روند تشخیص است. ابتدا ممکن است اختلال کم‌توجهی- بی‌فعالی، اختلالات خلقی مثل اختلال دوقطبی، اوتیسم، اختلال وسواس فکری-عملی، اختلال اضطراب منتشر یا PTSD در کودک‌تان تشخیص داده شود. علل پزشکی نیز برای توهم و هذیان باید رد شود.

درمان اسکیزوفرنی کودکان
گزینه‌های درمانی زیادی برای اسکیزوفرنی دوران کودکی وجود ندارد. درمان اسکیزوفرنی دوران کودکی معمولا ترکیبی از روش‌های درمانی و استفاده از دارو است. بسیاری از مطالعات در تلاش برای تعیین درمان‌های بیش‌تر و بهتر اسکیزوفرنی دوران کودکی انجام شده‌اند، اما تا کنون تنها برای یک نوع روش درمانی و دو مورد دارو شواهدی وجود دارد.
۱. بازی درمانی
همانند هر بیماری روحی روانی، درمان نقش مهمی در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که شرطی شدن فعال و بازی درمانی، شکل‌های موفقیت‌آمیزی از درمان هستند. یک مطالعه نشان داد که بسیاری از بیماران پس از شرطی شدن فعال بهبود ذهن و گفتار را تجربه کردند. بازی درمانی برای کمک به کودک جهت درک شرایط و نحوه‌ی مدیریت علائم و احساسات طراحی شده‌است.
۲. داروها
برخی از کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی در دوران کودکی ممکن است با نورولپتیک‌های آتیپیکال درمان شوند، اگر چه بعضی از کودکان به این درمان پاسخ نمی‌دهند. مطالعات انجام شده، از مصرف کلوزاپین در درمان اسکیزوفرنی دوران کودکی حمایت می‌کنند. بسیاری از بیمارانی که کلوزاپین را مصرف می‌کنند، در کاهش علائم بیماری روحی موفق هستند. با این حال، کلوزاپین می‌تواند یک سری عوارض جانبی جدی داشته باشد و مهم است که والدین و متخصصان به دقت مراقب کودک‌شان که کلوزاپین مصرف می‌کند،‌ باشند.
۳. کمک گرفتن از یک فرد حرفه‌ای
اگر فرزندتان علائم اسکیزوفرنی در دوران کودکی را نشان می‌دهد مهم است که هر چه سریع‌تر برای درمان اون اقدام کنید. درمانگران و روانپزشکان، کودک و علائم او را ارزیابی می‌کنند و همه‌ی احتمالات دیگر را قبل از تشخیص اسکیزوفرنی دوران کودکی رد می‌کنند. آن‌ها به کمک شما و معلمان مدرسه قادر خواهند بود که علائم و علل احتمالی را شناسایی کنند.
حتی اگر بعد از انجام بررسی‌ها معلوم شود که این بیماری در فرزند شما وجود ندارد، علائم و نشانه‌های اسکیزوفرنی دوران کودکی موجب نگرانی هر پدر و مادری می‌شود و ممکن است بیماری مهم دیگری در کودک تشخیص داده شود. برای این‌که فرزندتان در این دنیا، مدرسه و خانه کارآمدتر باشد، مهم است که پس از دیدن علائم و نشانه‌ها سریعا او را نزد یک درمانگر ببرید. هر چه درمان زودتر آغاز شود، بیش‌تر احتمال دارد که روش‌های درمانی یا داروی تجویز شده توسط درمان‌گر، نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز داشته باشند.