پوکی استخوان در یائسگی، راه حلی برای بهبود

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد نوعی خاص از تمرینات مقاومتی به نام بادی پمپ می‌تواند بر حفظ و بهبود تراکم استخوانی و تعادل زنان یائسه موثر باشد.
"استئوپروز" یکی از رایج‌ترین بیماری‌های متابولیک استخوانی است که با کاهش توده استخوان و زوال میکروساختاری بافت استخوانی همراه است و منجر به شکنندگی استخوان و افزایش ریسک شکستگی در استخوان‌ها می‌شود. کاهش تراکم استخوان در دهه‌های سوم و چهارم زندگی در مردان و زنان شروع می‌شود و به طور خاص در زنان یائسه افزایش می‌یابد.
محققان در مطالعه‌ زیر تلاش کردند به این پرسش پاسخ دهند که آیا شش ماه تمرینات بادی‌پمپ بر حفظ و بهبود تراکم استخوانی و تعادل زنان یائسه تاثیرگذار خواهد بود یا خیر؟
در این پژوهش که توسط مینا احمدی کاکاوندی، کارشناس ارشد گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه کردستان، شهلا علیخانی، دانشجوی دکتری گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی سننندج و کمال عزیز بیگی، دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی سنندج انجام شده، آمده است:« تمرینات بادی پمپ شاخه‌ای از تمرینات مقاومتی است که به صورت دسته‌جمعی اجرا می‌شود و در آن از وزنه‌های آزاد با شدت کم و حجم زیاد استفاده می‌شود.»
مطالعه حاضر، یک طرح نیمه‌ تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. نمونه آماری تحقیق شامل ۲۲ زن یائسه در رده سنی ۵۳ تا ۵۸ سال در شهرستان سنندج بودند که به صورت داوطلبانه در تحقیق حاضر شرکت کردند و به طور تصادفی در دو گروه تمرینات مقاومتی بادی‌پمپ( ۱۲ نفر) و کنترل ( ۱۰ نفر) قرار داده شدند.
محققان در این مقاله می‌گویند:« برنامه بادی پمپ سری ۸۳( فول بادی) به مدت شش ماه، سه جلسه در هفته به صورت یک روز در میان، در ساعت ۹ تا ۱۰ صبح به صورت گروهی و با هدایت و نظارت دو مربی مجرب انجام شد. همه حرکات به وسیله هالتر و دمبل انجام می‌شد و انتخاب وزنه بر اساس انتخاب آزمودنی‌ها بود. اگر آزمودنی قادر به انجام حرکتی با وزنه نبود، با استفاده از چوب‌های سبک‌تر حرکت را شبیه‌سازی و فقط از وزن بدن خود استفاده می‌کرد.»
در این مقاله آمده است:« سنجش تراکم استخوان و آزمون تعادل در دو مرحله پیش آزمون و بلافاصله پس از دوره شش ماهه تمرین با فاصله ۲۴ ساعت پس از آخرین جلسه تمرینات انجام شد. همچنین رژیم غذایی دریافتی به مدت سه روز قبل از شروع مطالعه و در انتهای دوره شش ماهه توسط آزمودنی‌ها ثبت شد. آزمودنی‌ها تمام مواد غذایی، نوشیدنی‌ها و مکمل‌های خوراکی مصرفی در سه روز متوالی را ثبت کردند و با استفاده از اطلاعات حاصل از آن، میزان کلسیم دریافتی آزمودنی‌ها محاسبه شد.»
عزیزبیگی و همکارانش در این پژوهش می‌گویند:« با توجه به نتایج تحقیق حاضر، پس از شش ماه تمرینات مقاومتی با بار سبک و تکرار زیاد، در میزان تراکم استخوان مهره‌های کمری در زنان یائسه افزایش معناداری مشاهده شد. همچنین پس از اجرای این تمرینات، میزان تراکم استخوان در ناحیه گردن استخوان فمور و دیستال استخوان ساعد به طور نسبی حفظ شد و نسبت به گروه کنترل روند کاهشی کمتری داشت.»
پژوهشگران معتقدند:« با توجه به این که این تمرینات، باعث افزایش قابل توجه تعادل در آزمودنی‌ها شده است، می‌توان از این تمرینات به منظور بهبود، حفظ و تثبیت تراکم استخوانی افزایش تعادل و کاهش خطر افتادن و شکستگی‌های ناشی از آن در افراد مسن، به خصوص در زنان بهره برد و به عنوان روشی پیشگیرانه در زمینه پیشگیری از آسیب‌های جدی ناشی از استئوپروز از قبیل شکستگی‌های استخوانی مورد توجه قرار گیرد.»
این پژوهش در سومین شماره هفتمین جلد فصلنامه "آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران" منتشر شده است.