ماموگرافی یک روش تشخیصی مطمئن برای سرطان سینه است و همه زنان به منظور بررسی سلامتی وضعیت سینهها باید انجام ماموگرافی را در برنامه خود قرار دهند. امروزه روشی به نام ماموگرافی فول دیجیتال وجود دارد که مزایای بیشتری در مقایسه با ماموگرافی معمولی داشته و در این متن بررسی و معرفی خواهد شد.
ماموگرافی چیست؟
به تصویربرداری یا رادیوگرافی از پستانها، ماموگرافی میگویند. در این روش که به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک میکند، با استفاده از دستگاه ماموگرام و با کمک پرتوهای اشعه ایکس بافت دورن سینه مشاهده و مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت وجود تودههای خوشخیم و یا بدخیم در پستان، ماموگرافی قادر به شناسایی و تصویربرداری از آن خواهد بود. چنانچه این تودهها در بافت پستان نشان داده شوند، پزشک با کمک روشهای تشخیصی دیگر آن را مورد بررسی بیشتر قرار میدهد. ماموگرافی به عنوان روشی دقیق و موثر در تشخیص سرطان سینه محسوب میشود.
غربالگری سرطان پستان در چه سنی انجام میشود؟
برای زنان در معرض خطر متوسط، انجمن سرطان آمریکا به زنان در سنین زیر این موارد را توصیه می کند:
۴۰ تا ۴۹: ماموگرافی سالانه انجام دهید.
50 سال و بالاتر: می توانید هر ساله به گرفتن ماموگرام بپردازید یا ادامه ماموگرافی سالانه را ادامه دهید.
کارگروه خدمات پیشگیری در ایالات متحده توصیه می کند که هر سال ماموگرافی های غربالگری برای خانم های ۴۰ تا ۷۴ ساله انجام شود.
پزشکان چگونه با ماموگرافی، سرطان پستان را تشخیص می دهند؟
همانطور که گفته شد ماموگرافی اطلاعات اولیه و البته دقیقی از وضعیت بافت پستان و وجود یا عدم وجود تودههای مشکوک در آن را به پزشک ارائه میدهد. در ماموگرافی و به خصوص ماموگرافی فول دیجیتال تصویری واضح و دقیق از بافت سینه نشان داده میشود که در آن حتی ریزترین تودههای خوشخیم و یا بدخیم قابل مشاهده بوده و ابعاد و محل تقریبی آن نیز مشخص میشود. پزشکان با استفاده از نتیجه ماموگرافی و دیدن تصویر آن میتوانند از وجود تودههای احتمالی مطلع و در صورت بدخیم بودن، سرطان پستان را تشخیص دهند.
موارد متداول ماموگرافی فول دیجیتال چیست؟
ماموگرافی به عنوان ابزاری برای غربالگری سرطان پستان در زنان بدون علامت استفاده می شود. همچنین در خانم هایی که علائمی مانند توده، درد، کم رنگ شدن پوست یا ترشح نوک پستان را دارند، می توان از آنها برای تشخیص و درمان بیماری پستان استفاده کرد.
غربالگری ماموگرافی
ماموگرافی در تشخیص زودرس سرطان های پستان نقش اساسی دارد زیرا می تواند تغییراتی که در پستان قبل از اینکه بیمار یا پزشک بتواند آنها را احساس کند نشان دهد. رهنمودهای کنونی کالج رادیولوژی آمریکایی (ACR) و شبکه جامع سرطان (NCCN) توصیه می کند که هر سال ماموگرافی غربالگری را برای زنان انجام دهد، و این آزمایش از 40 سالگی شروع می شود. تحقیقات نشان داده است که ماموگرافی های سالانه منجر به تشخیص زودهنگام سرطان های پستان می شوند، در صورت وجود درمان های لازم و محافظت از پستان در دسترس است.
ACR و انستیتوی ملی سرطان (NCI) همچنین پیشنهاد می کنند که زنانی که به سرطان پستان مبتلا شده اند، و افرادی که به دلیل سابقه خانوادگی سرطان پستان یا تخمدان در معرض خطر بیشتری قرار دارند، باید در مورد اینکه آیا قبل از غربالگری باید شروع به غربالگری کنند، به دنبال مشاوره پزشکی باشند. در سن ۴۰ سالگی اگر در معرض خطر بالای سرطان پستان باشید، ممکن است علاوه بر ماموگرافی سالانه خود نیاز به انواع دیگر غربالگری و MRI پستان نیز داشته باشید.
ماموگرافی تشخیصی
از ماموگرافی تشخیصی برای ارزیابی بیمار با یافته های غیر طبیعی بالینی، مانند توده سینه یا ترشح نوک پستان که توسط زن یا پزشک وی یافته شده است استفاده می شود. ممکن است ماموگرافی تشخیصی بعد از انجام ماموگرام غربالگری غیرطبیعی انجام شود تا سطح نگرانی در آزمون غربالگری ارزیابی شود.
چگونه می توانم برای ماموگرافی آماده شوم؟
انجام ماموگرافی کار سختی نیست و به آمادگیهای چندانی هم نیاز ندارد. اما برای آنکه این کار به شکلی بینقص و دقیق انجام شود، بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:
- بهترین زمان را برای ماموگرافی انتخاب کنید. تاریخ مناسب برای ماموگرافی یک هفته بعد از دوره پریود شماست.
- در صورت احتمال بارداری به پزشک یا تکنسین پرتونگاری اطلاع دهید.
- در روز ماموگرافی دوش بگیرید و از دئودورانت، پودرهای آرایشی و بهداشتی یا لوسیون در زیر بغل یا سینه خود استفاده نکنید. این موارد ممکن است به عنوان لکههای کلسیم در ماموگرافی ظاهر شوند.
- ماموگرافیهای قبلی خود را همراه داشته باشید تا برای مقایسه با آزمایش فعلی شما استفاده شوند.
- یک لباس راحت بپوشید زیرا لازم است در هنگام ماموگرافی لباس خود را در بیاورید.
- استرس نداشته باشید و خود را از نظر ذهنی آرام نگه دارید.
تجهیزات ماموگرافی چیست؟
واحد ماموگرافی جعبه مستطیلی است که لوله ای را که اشعه ایکس در آن تولید می شود قرار دارد. این واحد به طور انحصاری برای معاینه با اشعه ایکس پستان مورد استفاده قرار می گیرد، شامل لوازم جانبی مخصوصی است که اجازه می دهد فقط پستان در معرض اشعه X قرار بگیرد. به دستگاه متصل شده است و سینه را نگه می دارد و آنرا فشرده می کند تا تصاویر در زوایای مختلف به دست بیایند. پتوموسنتز پستان با استفاده از واحدهای دیجیتال ماموگرافی انجام می شود، اما همه دستگاه های ماموگرافی دیجیتال مجهز به انجام تصویربرداری از توموسنتز نیستند.
روند کار ماموگرافی چگونه است؟
ماموگرافی به این صورت است که فرد در جلوی دستگاه ماموگرام میایستد، پستان خود را بر روی صفحه مخصوص دستگاه میگذارد، متخصص ماموگرافی یک صفحه دیگر را از بالا بر روی پستان قرار میدهد و کمی فشار وارد میکند. در این حین تصویر ماموگرافی از پستان برداشته میشود.
در حین و بعد از آزمایش ماموگرافی چه چیزی را تجربه خواهم کرد؟
شما فشار را روی پستان خود احساس خواهید کرد زیرا با فشار دادن بالشتک فشرده شده است. برخی از خانم های دارای سینه حساس ممکن است ناراحتی را تجربه کنند. اگر این مورد است، مراحل را زمانی برنامه ریزی کنید که سینه های شما کمتر حساس باشد. در صورت افزایش فشار در هنگام فشار دادن، حتماً به تکنسین اطلاع دهید. اگر ناراحتی قابل توجه باشد، از فشرده سازی کمتری استفاده می شود. همیشه به یاد داشته باشید که فشرده سازی اجازه می دهد تا ماموگرافی با کیفیت بهتر داشته باشد.
چه کسی نتایج را تفسیر می کند؟
اولین فردی که به تفسیر نتایج ماموگرافی میپردازد، رادیولوژیست یا متخصص انجام ماموگرافی است. او تفسیر خود را از تصاویر برای پزشک معالج نوشته و همراه با عکسهای ماموگرافی برای او ارسال میکند. اما تفسیر نهایی و اصلی از نتایج ماموگرافی توسط پزشک صورت میگیرد.
ماموگرافی فول دیجیتال
ماموگرافی فول دیجیتال نوع پیشرفتهتر ماموگرافی معمولی است که در آن از دستگاه جدیدتر با امکانات بیشتر استفاده میشود. در ماموگرافی فول دیجیتال روش کار به همان شکل است اما در این روش تصویر فورا و در همان لحظه بر روی مانیتور نقش میبندد، این در حالیست که در ماموگرافی معمولی یا سنتی برای بدست آمدن تصویر، مدت زمان خاصی نیاز است. همچنین ماموگرافی فول دیجیتال میتواند تصویری واضح از بافت سینه و تمامی بخشهای آن، حتی پنهانترین لایهها را نیز نمایش دهد که این به بررسی دقیقتر وضعیت پستان کمک زیادی میکند.
ماموگرافی فول دیجیتال چطور عمل می کنند؟
روش تهیه تصاویر ماموگرافی برای هر دو نوع یکسان است. یک تکنسین پستان شما را بین دو صفحه قرار می دهد و آن را صاف کرده و را فشرده می کند. او سپس تصاویر از پستان شما را از بالا به پایین و از پهلو به سمت دیگر می گیرد. این می تواند ناراحت کننده باشد، اما کل مراحل حدود 20 دقیقه طول می کشد.
ماموگرافی های فیلم بر روی پرونده های سخت ذخیره می شوند. با نوع دیجیتال، پرتوهای X به سیگنال های برقی تبدیل می شوند که می توانند در یک کامپیوتر ذخیره شوند. شبیه به نحوه عکسبرداری و ذخیره دوربین های دیجیتال است.
ماموگرافی فول دیجیتال دارای چه مقدار دقت است؟
تحقیقات نشان می دهد که دو نوع مختلف از نظر دقت مطابقت دارند.
مطالعه ای که در مجله پزشکی نیو انگلستان منتشر شده است، به 49000 زن مبتلا به علائم شناخته شده سرطان سینه پرداخته و این مقایسه ماموگرافی فول دیجیتال را با ماموگرافی های فیلم مقایسه کرد. زنان با استفاده از هر دو نوع آزمایش غربال شدند. سرطان سینه در 335 نفر از زنان مشاهده شد. محققان مشخص کردند که ماموگرافی فول دیجیتال با تشخیص سه گروه از زنان، تشخیص بهتری انجام می دهند:
- زیر ۵۰ سال
- دارای سینه های متراکم
- هنوز یائسگی را پشت سر نگذاشته یا کمتر از یک سال در یائسگی بوده است
اگر در یکی از این گروهها قرار گرفتید، با پزشک خود در مورد آزمایش ماموگرافی دیجیتال صحبت کنید.
مزایای بالقوه ماموگرافی فول دیجیتال چیست؟
- تجزیه و تحلیل بیشتر: از آنجا که ماموگرافی فول دیجیتال به صورت الکترونیکی ذخیره می شوند، می توانند توسط رایانه ها و همچنین توسط رادیولوژیست ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.
- ارسال جواب آزمایش راحت تر: آنها به راحتی می توانند بصورت الکترونیکی برای تجزیه و تحلیل ارسال شوند.
- وضوح بیشتر برای دیدن: برای وضوح و دید بهتر می توان تصاویر را دستکاری کرد. ماموگرافی فیلم این خصوصیت را ندارد.
- مقدار متوسط تابش کمتر است: ماموگرام های دیجیتال معمولاً نسبت به نوع فیلم بیشتر از هر فیلم دیگر سینه را مشاهده می کنند، اما حدود ۲۵٪ از تشعشعات کمتری استفاده می کنند. به این دلیل است که برای هر نمای مناطق کوچکتر پستان استفاده می شود.
- آسانتر برای ذخیره: تصاویر دیجیتال روی رایانه باقی می مانند.
اکنون بسیاری از امکانات ماموگرام در ایالات متحده از قابلیت های دیجیتالی برخوردار هستند. اما اگر نمی توانید نوع دیجیتال را بدست آورید، این بدان معنی نیست که شما باید از گرفتن ماموگرافی فیلم صرف نظر کنید.
همچنین، ماموگرافی ۳ بعدی در برخی مراکز موجود است. اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستید، ممکن است علاوه بر یک ماموگرافی سالانه از MRI سالانه نیز بهره مند شوید.
نحوه انجام خودآزمایی پستان قبل از ماموگرافی فول دیجیتال
خودآزمایی پستان یک روش مهم و موثر در تشخیص زود هنگام سرطان پستان است. زنان باید هر ماه سه روز پس از اتمام پریود خود نسبت به معاینه پستانها و زیر بغل خود اقدام نمایند تا در صورت احساس تودهای قابل لمس، به پزشک مراجعه نمایند. مراحل انجام خودآزمایی پستان به صورت زیر است:
-
مرحله 1: دراز کشیدن
روی پشت خود دراز بکشید و یک بالش کوچک در زیر شانه راست خود قرار دهید.
با استفاده از نوک انگشتان سه انگشت وسط دست چپ، سینه راست خود را در حرکات دایره ای بررسی کنید.
فشار باید از سطح تا عمق متغیر باشد و باید از الگوی بالا و پایین منظم پیروی کند.
نواحی بالا و اطراف سینه، در ناحیه زیر بغل و اطراف آن را از نظر بافت بررسی کنید.
این مراحل را روی سینه چپ خود تکرار کنید. -
مرحله 2: جلوی آینه خود را معاینه کنید
در حین ایستادن، تغییرات بصری در پستان خود را از جمله پوسته پوسته شدن پوست، تغییر رنگ بافت، برآمدگی، تغییر در الگوهای ورید یا انقباض پوست یا نوک پستان را بررسی کنید. شما باید سینه های خود را در چهار جهت در آینه بررسی کنید:
- دست در کنار بدن
- بازوهای بالای سر
- دستان را روی باسن خود قرار دهید
- با دستان خود را خم کنید
استفاده های متداول از روش ماموگرافی فول دیجیتال
ماموگرافی فول دیجیتال به عنوان ابزاری برای غربالگری سرطان پستان در زنان بدون علامت استفاده می شود. همچنین در خانمهایی که علائمی مانند توده، درد، کم رنگ شدن پوست یا ترشح نوک پستان را دارند، می توان از آنها برای تشخیص و درمان بیماری پستان استفاده کرد.
انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که خانمهایی که میانگین خطر ابتلا به سرطان سینه را دارند، باید از 45 سالگی شروع به انجام ماموگرافی های غربالگری منظم کنند. ماموگرافی ها باید همه ساله برای همه زنان در سنین 45 تا 54 سال انجام شود. زنان 55 ساله یا بالاتر می توانند هر 2 سال یکبار ماموگرافی انجام دهند. یا ادامه نمایش سالانه را انجام دهند.