همه چیز درباره تراکم استخوان که لازم است بدانید

داشتن استخوان‌های قوی برای سلامتی شما مهم است. آزمایش تراکم استخوان، بهترین راه برای اندازه گیری سلامت استخوان محسوب می‌شود. این مقاله را بخوانید تا با همه چیز درباره تراکم استخوان آشنا شوید.
آزمایش تراکم استخوانمی‌تواند نتایج ارزشمندی را به شما نشان دهد. این آزمایش در تشخیص پوکی استخوان یا هر بیماری دیگری که استخوان‌های شما را ضعیف می‌کند، به کار می‌رود. هم‌چنین می‌تواند خطر شکستگی استخوان را هم نشان دهد.
در واقع، پزشک متخصص می‌تواند از روی جواب آزمایش تراکم استخوان تعیین کند که آیا درمان پوکی استخوان شما موثر است یا خیر. سپس درباره‌ی برنامه‌ی درمانی یا مراقبتی شما تصمیم بگیرد.
در ادامه، با همه چیز درباره تراکم استخوان آشنا می‌شوید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: بهترین دکتر جراح بینی در تهران

در این مقاله می‌خوانید:

اندازه ‌گیری تراکم استخوان در پزشکی، به عنوان شاخص غیرمستقیم پوکی استخوان و تخمین خطر شکستگی استفاده می‌شود.

• تراکم توده استخوانی چیست؟
• تفاوت تراکم و توده استخوان
• تراکم استخوان باید چند باشد؟
• علائم تراکم استخوان
• درمان تراکم استخوان

تراکم توده استخوانی چیست؟

تراکم استخوان به مقدار مواد معدنی موجود در بافت استخوان می‌گویند. به همین دلیل، گاهی تراکم توده استخوانی را تراکم مواد معدنی استخوان نیز می‌نامند.
اندازه ‌گیری تراکم استخوان در پزشکی، به عنوان شاخص غیرمستقیم پوکی استخوان و تخمین خطر شکستگی استفاده می‌شود. این آزمایش در مراکز رادیولوژی و با روش چگالی سنجی انجام‌ می‌شود. در نتیجه، بدون درد و غیرتهاجمی است.
به علاوه، این اندازه گیری‌ها معمولاً روی ستون فقرات و قسمت بالای باسن انجام می‌شود. اما در مواردی هم ممکن است که آزمایش روی ساعد فرد صورت بگیرد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: درمان ناباروری در مردان، وقتی هیچ اسپرمی ندارند!

تفاوت تراکم و توده استخوان

اجازه دهید تا تفاوت تراکم و توده استخوان را این‌طور برایتان شرح دهیم که:

ترکیبی از توده و تراکم استخوانی کم ممکن است خطر شکستگی استخوان را افزایش دهد.

• پوکی استخوان نوعی بیماری است که باعث می‌شود استخوان‌های شما نازک و ضعیف شوند. پس بدیهی است که این‌گونه استخوان‌ها بیشتر در معرض خطر شکستگی قرار بگیرند. یعنی شکستگی استخوان ممکن است حتی در اثر افتادن از حالت ایستاده نیز اتفاق بیفتد.
• استئوپنی یا توده‌ استخوانی کم، بیماری نیست. در واقع ممکن است فرد در هر سنی توده استخوانی کم داشته باشد، اما به پوکی استخوان مبتلا نشود. با این حال، اگر فردی توده استخوانی پایینی داشته باشد و به از دست دادن تراکم استخوان نیز ادامه دهد، ممکن است که منجر به پوکی استخوان شود.

بنابراین ترکیبی از توده و تراکم استخوانی کم ممکن است خطر شکستگی استخوان را افزایش دهد. البته پوکی و شکستگی استخوان لازم نیست که جز طبیعی پیری باشند.
در واقع، شما می‌توانید با تغذیه سالم و تناسب اندام به خصوص تا سن 25 سالگی به داشتن استخوان‌های قوی‌تر در آینده کمک کنید. از طرفی، با افزایش سن انتظار می‌رود که از دست دادن استخوان در افراد مختلف متفاوت باشد. بنابراین از دست دادن استخوان تحت تاثیر 2 عامل، ژنتیک و سبک زندگی است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: لابیاپلاستی چیست و چه مراقبت‌هایی دارد؟

تراکم استخوان باید چند باشد؟

اشعه ایکس سریع و بدون درد است و می‌تواند تراکم یا ضخامت استخوان‌های شما را به‌خوبی اندازه گیری کند.

همان‌طور که پیشتر گفتیم، آزمایش تراکم استخوان با کمک یک اشعه‌ ایکس با دوز کم، روی لگن و ستون فقرات شما انجام می‌شود. اشعه ایکس سریع و بدون درد است و می‌تواند تراکم یا ضخامت استخوان‌های شما را به‌خوبی اندازه گیری کند.
آزمایش تراکم استخوان یا BMD یک امتیاز T ارائه می‌دهد که تراکم استخوان شما را با میانگین تراکم استخوان یک فرد سالم هم‌جنس و هم‌سن خودتان مقایسه می‌کند.

• به طور کلی، امتیاز T در آزمایش تراکم استخوان یک فرد سالم باید از منفی یک ‌دهم بیشتر باشد.
  اگر امتیاز T در جواب آزمایش شما بین منفی یک ‌دهم و منفی ‌دو و نیم دهم باشد، تراکم استخوان شما پایین است.
• و اگر امتیاز T شما منفی دو و نیم دهم یا حتی پایین‌تر باشد، نشان‌ دهنده‌ی پوکی استخوان است.

علائم تراکم استخوان

شما نمی‌توانید نازک شدن یا ضعیف شدن استخوان‌های خود را ببینید یا احساس کنید. به همین دلیل است که باید آزمایش تراکم استخوان بدهید.
آزمایش BMD یا تست تراکم مواد معدنی استخوان می‌تواند کلسیم و فسفر موجود در استخوان‌های شما را اندازه بگیرد. این آزمایش در موارد زیر توصیه می‌شود:

• زنان یا مردانی که بعد از 50 سالگی دچار شکستگی استخوان با یا بدون تروما شده‌اند.
• همه‌ی زنانی که از 65 سال به بالا سن دارند.
• همه‌ی مردانی که از 70 سال به بالا سن دارند.
• زنان کمتر از 65 سال که به یائسگی رسیده‌اند و دارای عوامل خطر پوکی استخوان هستند.
• مردان 50 تا 69 ساله‌ای که دارای عوامل خطر پوکی استخوان هستند.

درمان تراکم استخوان

اگر توده استخوانی کم با شکستگی استخوان یا هر گونه خطر قابل توجهی برای پوکی استخوان همراه باشد، پزشک ممکن است به شما دارو تجویز کند.

همه چیز به آزمایش تراکم استخوان شما بستگی دارد. اگر آزمایش BMD شما تعیین کند که پوکی استخوان دارید، پزشک متخصص ممکن است به شما دارو تجویز کند.
توده‌ استخوانی کم نیاز به مراقبت دارد، اما اغلب نیازی به درمان ندارد. اما اگر توده استخوانی کم با شکستگی استخوان یا هر گونه خطر قابل توجهی برای پوکی استخوان همراه باشد، پزشک ممکن است به شما دارو تجویز کند.
بهتر است قبل از مصرف هر گونه داروی پوکی استخوان، همه‌ی مزایا و خطرات احتمالی آن را با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه حتی بعد از تشخیص بیماری و مصرف دارو نیز ممکن است پزشک از شما بخواهد که دوباره آزمایش تراکم استخوان بدهید.
تکرار تست‌های BMD ممکن است یکی از راه‌های نظارت بر نحوه‌ی پاسخ استخوان‌های شما به درمان باشد. حتی این امکان وجود دارد که پزشک از شما آزمایش خون نیز بخواهد تا از اثربخشی درمان‌ها مطمئن شود.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: بهترین سونوگرافی تهران

جمع‌بندی

هر چقدر بیشتر درباره‌ی رژیم غذایی، ورزش و ژن‌های خانوادگی خود بدانید، استخوان‌های شما قوی‌تر می‌شوند. استخوان یک بافت زنده است که تجزیه می‌شود و خود را بازسازی می‌کند.

بهتر است قبل از مصرف هر گونه داروی پوکی استخوان، همه‌ی مزایا و خطرات احتمالی آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

کلسیم نیز استخوان را متراکم (سخت و قوی) می‌کند.
برخی از خانواده‌ها استخوان‌های متراکم‌تری نسبت به بقیه دارند. در 25 سالگی، توده‌ی استخوانی شما به اوج خودش می‌رسد.
اگر بدن شما بیشتر از کلسیم موجود در استخوان‌ها استفاده کند، تراکم استخوان‌های شما ممکن است کم شود و استخوان‌های شما نازک‌تر و ضعیف‌تر می‌شوند.
آزمایش تراکم استخوان، کلسیم و فسفر موجود در بافت استخوان را اندازه گیری می‌کند و در تشخیص بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان مهم است.

برای اطلاعات بیشتر از تراکم استخوان و آشنایی با متخصصان ارتوپدی به کلینیک نی نی بان سر بزنید.