تشخیص بیماری‌های جنین، با سونوگرافی آنومالی اسکن

سوال : چه بیماری‌هایی با کمک سونوگرافی آنومالی اسکن قابل تشخیص است؟

پاسخ : سونوگرافی آنومالی اسکن یک سونوگرافی دقیق است که در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود که به آن اسکن آنومالی هم می گویند. این سونوگرافی معمولا در هفته های 18 تا 22 بارداری انجام می شود. سونو آنومالی اسکن به همه مادران پیشنهاد می شود و مادر باردار در صورت تمایل، می تواند آن را انجام دهد.

چرا سونوگرافی آنومالی اسکن انجام می شود؟

در اسکن آنومالی که در هفته های 18 تا 22 بارداری انجام می گیرد، استخوان ها، قلب، مغز، نخاع، صورت جنین، کلیه ها و شکم جنین بررسی می شوند. با کمک اسکن آنومالی می توان 11 اختلال نادر را در جنین شناسایی کرد ولی تمام اختلالات جنینی را نمی توان بررسی نمود. همچنین در سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری می توان بیماری های زیر را نیز ارزیابی کرد:

• آنانسفالی؛
• اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار)؛
• شکاف لب؛
• فتق دیافراگم؛
• گاستروشزی (نوعی نقص مادرزادی در بسته شدن دیواره شکمی نوزاد که باعث می شود روده‌های جنین خارج از حفره شکمی باقی بمانند)؛
• امفالوسل یا فتق ناف (نوع دیگری از نقص مادرزادی در دیواره شکمی)؛
• ناهنجاری جدی قلبی؛
• آژنزی دو طرفه کلیه (فقدان یا غیر مؤثر بودن هر دو کلیه)؛
• دیسپلازی اسکلتی؛
• تریزومی ۱۳ یا سندرم پاتو؛
• تریزومی ۱۸ یا سندرم ادوارد.

در بیشتر موارد، رشد جنین در اسکن آنومالی مطابق انتظار است اما گاهی در سونوگرافی موارد مشکوک مشاهده می شود.

بیماری های قابل تشخیص با کمک سونوگرافی آنومالی اسکن

در اسکن آنومالی بیماری های زیر با دقت بیشتری بررسی می شوند:

• اسپینا بیفیدا: اسپینا پیفیدا یا مهره شکاف دار نوعی ناهنجاری مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد شد و روی نخاع جنین تاثیر می گذارد. اسپینا بیفیدا معمولا به طور کامل در آنومالی اسکن مشخص می شود.
• بیماری های قلبی: شناسایی برخی از بیماری ها از جمله بیماری قلبی با کمک سونو آنومالی دشوار تر است و فقط 15 تا 20 درصد نوزادان دارای نقایص قلبی با کمک اسکن آنومالی شناسایی می شوند. در چنین مواردی برای بررسی دقیق تر ساختار و عملکرد قلب، اکوی قلب جنین انجام می شود. اکوی قلب جنین جهت تشخیص مشکلات قلبی استفاده می شود و بر روی سلامتی جنین تاثیری ندارد.
• شکاف لب: اختلال جنینی مانند شکاف لب در سونوگرافی آنومالی اسکن تشخیص داده می شود. کودک دارای شکاف لب بعد از تولد ممکن است به جراحی جهت درمان شکاف لب نیاز داشته باشد.
• در موارد اندکی برخی از بیماری های خطرناک مربوط به مغز، کلیه ها، اندام های داخلی و استخون کودک با کمک آنومالی اسکن مشخص می شوند.

اگر اختلال جنین بسیار جدی و نادر باشد و امکان درمان بیماری وجود نداشته باشد، ممکن است جنین در طول بارداری یا پس از تولد از دنیا برود.