روش تشخیصی بیماری سلیاک

سوال : روش تشخیصی بیماری سلیاک چگونه است؟

پاسخ : سلیاک یک بیماری گوارشی وراثتی است که در اثر حساسیت به پروتئینی به نام گلوتن (پروتئینی که در گندم، جو و چاودار وجود دارد) ایجاد می شود. زمانی که فرد مبتلا ، گلوتن دریافت می کند ، سیستم ایمنی او فعال می شود و به سلول های روده حمله می کند. این امر منجر به آسیب سطح جذبی روده شده و در نتیجه بدن قادر نخواهد بود مواد مغذی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب کند. بنابراین سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در تمام طول عمر همراه فرد مبتلاست و منجر به عدم تحمل گلوتن می شود.

برای آگاهی بیشتر از روش تشخیصی بیماری سلیاک به سراغ آزمایشگاه دکتر مهدوی آیت الله کاشانی رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به آزمایشگاه دکتر مهدوی آیت الله کاشانی یا دریافت نوبت از آزمایشگاه دکتر مهدوی آیت الله کاشانی کلیک کنید.

آزمایشگاه دکتر مهدوی آیت الله کاشانی

۴۴۹۷۵۴۹۸

۰۹۱۲۴۸۳۹۱۸۲

۰۹۱۲۷۷۲۷۲۹۸

علائم بیماری سلیاک

علائم و نشانه های سلیاک بسیار متنوع است و در میان کودکان و بزرگسالان تفاوت های عمده ای وجود دارد. از جمله علائم گوارشی سلیاک در میان بزرگسالان می توان به این موارد اشاره کرد:

• اسهال
• ضعف عمومی بدن
• کاهش وزن
• نفخ
• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• یبوست

با این حال بیش از نیمی از بزرگسالان مبتلا به سلیاک علائمی غیر از علائم گوارشی را تجربه می کنند که شامل:

• کم خونی به ویژه فقر آهن
• کاهش تراکم استخوان (پوکی استخوان) یا نرمی استخوان (استئومالاسی)
• التهاب پوستی همراه با خارش (درماتیت هرپتی فرمیس)
• زخم دهانی
• سردرد و ضعف
• آسیب های عصبی مثل بی حسی و مورمور شدن دست و پاها، عدم تعادل و مشکلات شناختی
• درد مفاصل
• اختلال در عملکرد طحال (هیپوسپلنیسم)

شانس ابتلا به بیماری

کسانی که اقوام درجه یک آنها (والدین، خواهر و برادر، فرزند) مبتلا به این بیماری هستند شانس بیشتری برای ابتلا دارند.

دو مرحله برای پی بردن به اینکه آیا شما مبتلا به سلیاک هستید وجود دارد: غربالگری و تشخیص

کودکان( بالای ۳ سال) و بزرگسالانی که علائم بیماری سلیاک را دارند، اقوام درجه یک فردی که سلیاک در او تشخیص داده شده است (والدین، خواهر و برادرها، فرزندان) و هر فردی با اختلالات خود ایمنی وابسته باید غربالگری سلیاک شوند.

روشهای تشخیص بیماری

آزمایش خون

نمونه برداری از روده

چندین تست خونی برای غربالگری بیماری سلیاک وجود دارد. ولی معمول ترین این آزمایش ها اندازه گیری tTG-IgA است. اگر نتایج آزمایشات شما مثبت شد پزشک نمونه برداری از روده را پیشنهاد خواهد داد تا بیماری شما تایید شود.

تشخیص به وسیله نمونه برداری از روده مشخص و این کار توسط پزشک متخصص گوارش انجام می شود. نمونه از روده باریک گرفته و میزان آسیب به سلول ها بررسی می شود.

نکته مهم : قبل از انجام آزمایش خون و نمونه برداری به منظور تشخیص بیماری شما نباید از رژیم فاقد گلوتن پیروی کنید.

درمان سلیاک

در حال حاضر تنها درمان بیماری سلیاک پیروی از رژیم فاقد گلوتن در تمام طول عمر است. این افراد باید از مصرف غذاهای حاوی گندم، جو و جو دوسر مانند نان پرهیز کنند. بیماران باید با منابع مخفی گلوتن مانند داروها، سس ها و ... نیز آشنا باشند و آن ها را از رژیم غذایی خود حذف کنند.

امروزه غذاهای فرآیند شده و بسته بندی ، حاوی گلوتن مخفی هستند که ممکن است به طور ناآگاهانه توسط بیماران مصرف شوند.

بیماران باید همیشه برچسب مواد غذایی را به دقت مطالعه کنند و از فاقد گلوتن بودن محصولات اطمینان حاصل کنند. حساسیت بیماران سلیاکی به گلوتن متفاوت است، ولی بیماران باید بدانند که گاهی اگرچه علامت بالینی در اثر مصرف گلوتن ممکن است وجود نداشته باشد ولی آسیب به سلول های روده ای اتفاق می افتد.

عوارض بیماری سلیاک

بیماری سلیاک در صورتی که به درستی تحت مراقبت و کنترل قرار نگیرد موجب چنین عوارضی خواهد شد:

سوءتغذیه : در شرایطی که روده کوچک در جذب مواد مغذی دچار اختلال شود، سوء تغذیه عارض خواهد شد. سوء تغذیه، کم خونی و کاهش وزن به دنبال خواهد داشت و در کودکان موجب کند شدن رشد و کوتاهی قد می شود.

ضعف استخوانی : عدم جذب کافی ویتامین D و کلسیم در کودکان نرمی استخوان و در بزرگسالان پوکی استخوان به دنبال دارد.

ناباروری و سقط جنین : کاهش جذب کلسیم و ویتامین D توسط روده‌ها، قدرت باروری و تولید مثل را در فرد کاهش می دهد.

عدم تحمل لاکتوز : آسیب به روده کوچک و نداشتن عملکرد مناسب باعث می‌ شود تا فرد پس از مصرف لبنیات حاوی لاکتوز دچار دل درد و اسهال شود. البته با بهبود وضعیت روده، عدم تحمل لاکتوز نیز برطرف خواهد شد.

سرطان : فردی که درگیر بیماری سلیاک بوده و از رژیم غذایی فاقد گلوتن پیروی نمی کند، در معرض خطر ابتلا به انواع سرطان ها از جمله سرطان لنفوم روده یا سرطان روده کوچک قرار دارد.

مشکلات عصبی : فرد مبتلا به سلیاک در دراز مدت دچار اختلالاتی مثل تشنج یا مشکلات حسی عصبی در دست و پا می شود.