چرا باید تست سنجش تراکم استخوان بدهیم؟

آزمایش تراکم استخوان، یا DEXA، میزان مواد معدنی استخوان‌ها را در نواحی خاصی از اسکلت‌ها اندازه‌گیری می‌کند. اما چرا باید تست سنجش تراکم استخوان بدهیم؟ در این مقاله از نی نی بان با ما همراه باشید تا اطلاعات خوبی در این‌باره به دست بیاورید.

در این مقاله می‌خوانید:

• اسکن دکسا DEXA چیست؟
• پوکی استخوان چیست؟
• استئوپنی چیست؟
• اسکن تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟
• چرا باید تست سنجش تراکم استخوان بدهیم؟
• دلایل دیگر تجویز سنجش تراکم استخوان توسط پزشک
• این تست هر چند وقت یکبار باید انجام شود؟
• چگونه باید برای سنجش تراکم استخوان آماده شوید؟
• آزمایش تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟
• اسکن دکسا چقدر طول می‌کشد؟
• آیا اسکن دکسا دردناک است؟
• اسکن‌های دکسا چقدر دقیق هستند؟
• بعد از انجام تست سنجش تراکم استخوان
• خلاصه

اسکن دکسا DEXA چیست؟

سنجش تراکم استخوان، راهی برای اندازه‌گیری تحلیل استخوان‌هاست که با افزایش سن اتفاق می‌افتد. اسکن DEXA نوعی آزمایش تصویربرداری پزشکی است که از سطوح بسیار کم اشعه ایکس برای اندازه‌گیری چگالی استخوان‌ها استفاده می‌کند و مفیدترین، آسان‌ترین و ارزان‌ترین آزمایش برای کمک به تشخیص پوکی استخوان است.

پوکی استخوان چیست؟

از اصطلاح پوکی استخوان برای توصیف استخوان‌های شکننده و خطر شکستگی استخوان استفاده می‌کنند. با افزایش سن، استخوان‌ها ضخامت و استحکام خود را از دست می‌دهند و سنجش تراکم استخوان، مقدار تراکم استخوان و خطر شکستگی استخوان را در طول زمان بررسی کند.
پوکی استخوان بیشتر در زنان یائسه دیده می‌شود. با گذشت زمان، استخوان‌ها ضعیف‌تر می‌شوند و استخوان‌های شکننده راحت‌تر می‌شکنند. از پوکی استخوان با نام «بیماری خاموش» هم نام می‌برند، چون علائمی ندارد. بسیاری از مردم پس از شکستن استخوانی که بر اثر افتادن جزئی رخ داده، متوجه پوکی استخوان می‌شوند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تراکم استخوان که لازم است بدانید

استئوپنی چیست؟

از اصطلاح «استئوپنی» برای توصیف « توده استخوانی کم » استفاده می‌شود. بسیاری از افراد، به‌ویژه افراد لاغر و بسیار فعال، در همه عمر خود توده استخوانی کمتری دارند، اما لزوما به معنی ابتلا به پوکی استخوان نیست. مثلا بسیاری از ورزشکاران، توده استخوانی کمی دارند، اما استخوان‌های آن‌ها سالم و بسیار قوی است.

اسکن تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟

• اسکن تراکم استخوان محتوای مواد معدنی را در برخی از استخوان‌ها مانند لگن ، ستون فقرات، یا مچ دست اندازه‌گیری می‌کند.
• ابتدا از شما خواسته می‌شود که روی میز مخصوص اشعه ایکس دکسا دراز بکشید و تکنسین به شما کمک می‌کند تا در موقعیت درستی قرار بگیرید.
• با عبور بازوی دستگاه از روی بدن شما، از دو پرتو اشعه ایکس مختلف استفاده می‌شود . پرتوها از تابشی بسیار کم برای ایمن نگه داشتن تست استفاده می‌کنند.
• اسکنر، داده‌های اندازه‌گیری تراکم استخوان را به تصاویر و نمودارها تبدیل می‌کند.
• سپس این نتایج توسط رادیولوژیست یا سایر پزشکان تفسیر و بررسی می‌شود.
• یک کپی از گزارش کتبی برای پزشکتان ارسال می‌شود تا در صورت لزوم، درمان مناسب را آغاز کند.

  بیشتر بخوانید: بهترین مرکز سی تی اسکن خصوصی در تهران کدام است؟

چرا باید تست سنجش تراکم استخوان بدهیم؟

پزشکان برای توصیه این تست، فاکتورهای زیادی را در نظر می‌گیرند. این اسکن اغلب برای ارزیابی سلامت استخوان از نظر پوکی استخوان و خطر شکستگی توصیه می‌شود. اگر سن شما بالای 50سال است، شکستگی استخوان، یا سایر بیماری‌هایی که سلامت استخوان را به خطر می‌اندازد، دارید پزشک این تست را توصیه می‌کند.

اگر یک یا چند نفر از اعضای خانواده شما پوکی استخوان، یا بیش از یک شکستگی داشته باشند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای از دست دادن استخوان باشید.

تحقیقات نشان می‌دهد که زنان زودتر و سریع‌تر از مردان شروع به از دست دادن توده استخوانی می‌کنند. بنابراین معمولا زنان در سنین پایین‌تر از مردان باید غربالگری پوکی استخوان انجام بدهند. اگر این عوامل خطر را دارید، باید تست سنجش تراکم استخوان بدهید:

1- سن بالا

بسیاری از افراد با افزایش سن، توده استخوانی خود را از دست می‌دهند. زنان بالاتر از ۶۵سال و مردان بالاتر از 70سال باید تست سنجش تراکم استخوان انجام بدهند.

2- سابقه خانوادگی

اگر یک یا چند نفر از اعضای خانواده شما پوکی استخوان، یا بیش از یک شکستگی داشته باشند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای از دست دادن استخوان باشید.

بیشتر بخوانید: سرطان استخوان لگن در خانم ها، هر چیزی که باید بدانید

3- سابقه شکستگی های قبلی

شکستن استخوان، به‌ویژه بعد از 50سالگی، ممکن است نشانه این موضوع باشد که شما در معرض خطر بیشتری هستید.

4- مصرف برخی از داروها

برخی از داروها، مانند استروئید پردنیزون، داروهای سرطان و داروهایی که پس از پیوند عضو استفاده می‌شوند، می‌توانند استخوان‌های شما را ضعیف کنند.

5- سلامت کلی

بسیاری از اختلالات مزمن پزشکی می‌توانند احتمال شکستگی استخوان‌ها را افزایش دهند. شرایط خطرناک، شامل آرتریت روماتوئید، لوپوس ، دیابت، بیماری کبد و بیماری کلیوی است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص ارتوپدی و توانبخشی

دلایل دیگر تجویز سنجش تراکم استخوان توسط پزشک

دلایل دیگری که پزشک، سنجش تراکم استخوان را تجویز می‌کند، عبارتند از:

• پیگیری تغییرات سلامت استخوان در طول زمان
• کنترل پاسخ به درمان (مثلا تاثیر داروهای پوکی استخوان)
• ارزیابی مقدار و مکان چربی و توده عضلانی

  بهتر است این تست هر دو سال یک بار انجام شود، اما پزشک عواملی مانند سن، سطح خطر شکستگی، اسکن قبلی و داروهایی را که مصرف می‌کنید، در نظر می‌گیرد.

این تست هر چند وقت یکبار باید انجام شود؟

بهتر است این تست هر دو سال یک بار انجام شود، اما پزشک عواملی مانند سن ، سطح خطر شکستگی، اسکن قبلی و داروهایی را که مصرف می‌کنید، در نظر می‌گیرد.

چگونه باید برای سنجش تراکم استخوان آماده شوید؟

قرار نیست کار خاصی انجام دهید، مگر اینکه پزشکتان توصیه خاصی داشته باشد. شما باید یک پرسشنامه پر کنید که شامل سلامت فعلی شما، سابقه خانوادگی شکستگی استخوان، سابقه سیگار کشیدن و داروهایی است که مصرف می‌کنید.
قبل از آزمایش، این نکات را مد نظر قرار بدهید:

• مصرف مکمل‌های کلسیم را 24ساعت قبل از آزمایش متوقف کنید.
• لباس‌های راحت و بدون فلز بپوشید . سعی کنید وسایلی را انتخاب کنید که فلز ندارند (زیپ، دکمه یا سگک).
• اگر ممکن است باردار باشید به پزشک خود اطلاع بدهید. اسکن‌های دکسا از سطوح کم اشعه استفاده می‌کنند، اما بهتر است برای محافظت از جنین در حال رشد، از قرار گرفتن در معرض اشعه در دوران بارداری اجتناب کنید.

  بیشتر بخوانید: مراقبت های سه ماه اول بارداری

آزمایش تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟

تست‌های تراکم استخوان، سرپایی هستند . شاید لازم باشد هنگام انجام تست سنجش تراکم استخوان لباس بیمارستان بپوشید. انجام آزمایش شبیه انجام یک اشعه ایکس استاندارد است.

اسکن دکسا چقدر طول می‌کشد؟

این تست معمولا بیشتر از 25دقیقه طول نمی‌کشد.

آیا اسکن دکسا دردناک است؟

نه! هنگامی که پرتوهای اشعه ایکس از بدن شما عبور می‌کنند، چیزی را احساس نخواهید کرد.

اسکن‌های دکسا چقدر دقیق هستند؟

این اسکن‌ها دقت بالایی دارند. بهتر است همه آزمایش‌های سنجش تراکم استخوان خود را روی یک دستگاه انجام دهید .

بیشتر بخوانید: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

بعد از انجام تست سنجش تراکم استخوان

همان‌طور که گفتیم این تست، سریع و بدون درد است . متخصصان، تصاویر را بررسی می‌کنند و پزشک نتایج آزمایش را برایتان توضیح می‌دهد. پس از انجام این آزمایش، پزشکتان ممکن است رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی را به شما توصیه کند که خطر شکستگی استخوان را در شما کاهش دهد.

خلاصه

سنجش تراکم استخوان، راهی برای اندازه‌گیری تحلیل استخوان‌هاست که به زنان بالای 65سال و مردان بالای 70سال توصیه می‌شود. این تست با اهدافی مانند پیگیری تغییرات سلامت استخوان، ارزیابی مقدار و مکان چربی و توده عضلانی و کنترل پاسخ بدن به درمان، صورت می‌گیرد.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.