سقط جنین، دلایل و خطرات آن

بارداری با همه مصایب و شیرینی‌‌هایش، ممکن است خطراتی هم در پی داشته باشد. بیشتر این خطرات در سه ماهه اول و سه ماهه سوم اتفاق می‌افتد. بنابراین بهتر است مادر، در این دوره یعنی سه ماهه اول و سه ماه سوم بیشتر مراقب خود باشد و با مشاهده هر گونه عامل خطر به پزشک خود مراجعه کند.
در سه ماهه اول بسیاری از اورژانس‌های بارداری مربوط به سقط و حاملگی خارج رحمی است. در سه ماهه سوم، عوارضی مانند فشارخون حاملگی و یا مشکلات مربوط به جفت، سلامت مادرو جنین را تهدید می‌کند. در این شماره قصد داریم شما را با سقط و عوارض آن آشنا کنیم.

سقط
سقط به معنی از دست رفتن ناگهانی حاملگی پیش از هفته بیست و هشتم حاملگی است. اما در صورتی که بعد از هفته بیست و هشتم بارداری سقط صورت گیرد، به آن مرده‌زایی گفته می‌شود.سقط از شایع‌ترین دلایل بستری شدن زنان در دوران حاملگی است. در هفته‌های اول بارداری در حدود یک سوم بارداری‌ها ممکن است به سقط ختم شود و بخش عمده‌ای از آن زمانی است که حتی زن نمی‌داند که باردار است. سقط با سن مادرو تعداد زایمان‌ها ارتباط دارد. در سه ماهه اول احتمال سقط بیشتر است.

به سرانجام نمی‌رسد
سقط دلایل متعددی دارد و معمولا نمی‌توان علت اصلی آن را مشخص کرد اما علت اصلی سقط، ناهنجاری‌های کروموزومی است. از دلایل دیگر می‌توان به جایگزینی نامناسب جنین در بافت مخاط رحم اشاره کرد. سن مادر از عوامل دیگر است. هرچه سن مادر بیشتر باشد، احتمال سقط هم افزایش می‌یابد. سیگار کشیدن، داروهای خاصی که ممکن است مادر بدون اطلاع پزشک مصرف کند،‌ حاملگی‌های چند قلویی ، بیماری‌هایی مانند دیابت و نیز اختلالات دستگاه ایمنی بدن (مانند بیماری لوپوس) می‌توانند خطر سقط را افزایش دهند.
گاهی اختلالات و ناهنجاری‌های مربوط به رحم مادر می‌تواند به سقط منجر شود. نامتعادل بودن هورمون‌های بدن مادر و یا وجود فیبروم در رحم و عفونت‌های رحمی هم می‌تواند سبب سقط شود.

آژیر خطر
در صورتی که یک یا چند علامتی را که در اینجا بیان شده است مشاهده کردید، حتما باید مسأله را با پزشک خود در میان بگذارید. معمولا شایع‌ترین نشانه سقط، خون‌ریزی از مهبل است که می‌تواند از یک لکه‌بینی تا خون‌ریزی شدید متفاوت باشد. خون‌ریزی می‌تواند حاوی لخته یا تکه‌هایی از بافت باشد.
البته خون‌ریزی در حاملگی همیشه به معنی سقط نیست. اگر خون‌ریزی خفیف و فقط برای مدت کوتاهی باشدجای نگرانی وجود ندارد.
درد پشت به صورت خفیف تا شدید (دردها مانند انقباضات دوران قاعدگی است)
کاهش وزن
ترشحات سفید و صورتی
انقباضات منظمی که هر 5 تا 20 دقیقه تکرار می‌شود
خون‌ریزی به رنگ قهوه‌ای یا قرمز روشن با و یا بدون انقباض
خروج تکه‌هایی شبیه لخته
رفع ناگهانی علایم حاملگی مانند تهوع، درد پستانی و خستگی
هزار و یک رنگ
همان‌طور که سقط دلایل مختلفی دارد، انواع متفاوتی هم می‌تواند داشته باشد که با آگاهی یافتن از علایم برخی سقط‌ها، می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. گاهی با مراجعه به پزشک از او می‌شنوید که سقط مثلا از نوع تهدید به سقط است. سقط ناقص است و یا ... در اینجا به طور مختصر معنی این سقط‌ها را با هم می‌خوانیم:
1) تهدید به سقط: بعضی درجات خون‌ریزی رحمی در اوایل حاملگی با درد پشت و انقباض همراه است. زمانی که دهانه رحم هنوز باز نشده اما کمی خون‌ریزی وجود دارد، خانم باردار در شرایط تهدید به سقط قرار دارد که این حالت در صورت تشخیص زود هنگام، با استراحت و درمان برطرف می‌شود.
۲) سقط ناقص: درد شکم یا درد کمر در صورتی که همراه با خون‌ریزی باشد و بخشی از بافت‌ها، نه همه آن خارج شود، به نام سقط ناقص خوانده می‌شود.
3) سقط کامل: زمانی که جنین و محصولات بارداری از رحم خارج شود و خون‌ریزی وجود داشته باشد، به آن سقط کامل گفته می‌شود.
۴) سقط فراموش شده: حالتی است که زن بدون آنکه بفهمد، دچار سقط شده باشد. جنین در این نوع از سقط، مرده اما از رحم خارج نشده است. عدم پیشرفت و ادامه بارداری و نبودن علایم آن می‌تواند علامتی از مرگ جنین باشد که با سونوگرافی مشخص می‌شود.
5) سقط خود به خود: بیشتر در سه ماهه دوم یا سوم حاملگی رخ می‌دهد. این نوع سقط به دلیل نقص در تخمک و یا نقایص در رشد و نمو جنین ایجاد می‌شود.
۶) سقط مکرر: وقوع سه بار سقط در سه ماهه اول بارداری نشان‌دهنده این است که زن دچار سقط مکرر می‌شود. این نوع سقط در یک درصد از زوج‌هایی که بارور می‌شوند اتفاق می‌افتد. سقط یک حادثه شایع است و بسیاری از زنان حتی دو مورد سقط را هم تجربه می‌کنند.

داشتن بیش از یک مورد سقط ممکن است به اضطراب از عدم وقوع حاملگی منجر شود. اما مادر باید بداند که همیشه شانس بارور شدن وجود دارد و نباید ناامید شود. بعد از سه بار سقط متوالی توصیه می‌شود برخی آزمایش‌ها صورت گیرد. اختلالات هورمونی، مشکلات ژنتیکی و اختلالات رحمی باید برطرف شوند.

آیا امیدی هست؟
هدف اصلی در درمان سقط، جلوگیری از خون‌ریزی و عفونت است. هر چه سن حاملگی کمتر باشد، همه بافت‌های جنینی خود به خود دفع می‌شوند و نیازی به درمان‌های بیشتر نیست. پزشک معمولا برای قطع خون‌ریزی به شما توصیه‌هایی می‌کند. ممکن است چند عمل جراحی بسیار کوچک انجام دهد. برای کنترل عفونت هم داروهایی برای شما تجویز می‌شود.

بیمار به دقت تحت بررسی قرار می‌گیرد. در صورتی که سقط کامل باشد نیازی به درمان خاص ندارد اما اگر سقط ناکامل باشد، اقدامات لازم از سوی پزشک انجام می‌شود.

در صورتی که سقط در خانه اتفاق افتاد بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید، چون ممکن است در معرض خطر خون‌ریزی قرار بگیرید.در هر حال آنچه مهم است، این است که باید کاملا تحت نظر باشید تا اطمینان حاصل شود که همه بافت‌ها دفع شده و چیزی باقی نمانده است.

آرامش قبل از بارداری
از آنجایی که دلیل اصلی سقط‌ها ناهنجاری‌های کروموزمی است، کارهای زیادی برای پیشگیری از سقط نمی‌توان انجام داد اما قدم اصلی برای پیشگیری از سقط، داشتن سلا‌مت جسمی و روحی قبل از بارداری و فراهم کردن یک محیط سالم برای بارداری سالم است.
به طور منظم ورزش کنید.
خوب غذا بخورید و البته غذاهای سالم بخورید.
آرامش داشته باشید و سعی کنید استرس را از خود دور کنید.
وزن خود را در حد ایده‌آل نگه دارید.
هر روز فولیک اسید بخورید.
وقتی متوجه شدید که باردار شده‌اید، تا آنجایی که ممکن است وضعیت خود را سالم نگه دارید و محیطی سالم برای رشد جنین و سلامت خود ایجاد کنید.
مراقب شکم خود باشید تا مبادا ضربه‌ای به آن وارد شود.
سیگار نکشید و در محیطی که دود سیگار وجود دارد، نروید.
الکل مصرف نکنید.
قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک مشورت کنید.
از نوشیدن چای و کافئین زیاد بپرهیزید.
به محیط‌های پرخطر مانند جاهایی که اشعه وجود دارد، نروید.
از انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین بپرهیزید و به محل برگزاری این ورزش‌ها هم نروید.

اثرات عاطفی
متاسفانه سقط، اثرات روحی بدی روی زوج خصوصا زنان می‌گذارد، مخصوصا اگر در سه ماهه سوم بارداری اتفاق بیفتد. اثرات عاطفی سقط از اثرات جسمی آن بدتر و شدیدتر است.
واکنش طبیعی به سقط به صورت سوگ است. این حالت به طور طبیعی پس از هر داغداری ممکن است که ایجاد شود. بسیاری از افراد احساس پوچی و کرختی می‌کنند. احساس خشونت و گاهی حسادت در بعضی زنان وجود دارد. عده‌ای از زنان احساس تنهایی می‌کنند، صحبت درباره سقط و بیان تجربیات به تسکین و رفع غم در این دوره بسیار کمک کننده است.

برخی زوج‌ها ممکن است تصمیم بگیرند که بلافاصله بارداری داشته باشند اما عده‌ای دیگر مدتی پس از سقط صبر می‌کنند. بهتر است پیش از حاملگی مجدد، حداقل تا زمانی که یک قاعدگی طبیعی بازگردد، صبر کرد.

بدشانسی
برای همه زنانی که در دوران بارداری هستند، 10 تا 25 درصد احتمال سقط وجود دارد، اما افزایش سن مادر احتمال سقط را بیشتر می‌کند.
زنان زیر ۳۵ سال در حدود ۱۵ درصد در معرض سقط هستند.
احتمال وقوع سقط در زنان 35 تا 45 سال، 20 تا 35 درصد است.
زنان بالای ۴۵ سال ممکن است تا ۵۰ درصد در خطر سقط باشند.
زنانی که سابقه سقط قبلی دارند، ممکن است تا 25 درصد احتمال سقط مجدد داشته باشند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
مراقبت از خود برای سلامتی جسمی و روحی پس از سقط جنین بسیار مهم است. هنگامی که یک پزشک سقط جنین انجام می دهد، یک روش ایمن است که خطرات کمی را به همراه دارد.
با این حال، زنان باید بدانند که پس از سقط جنین چه انتظاری باید داشته باشند و چگونه می توانند استراحت و بهبودی خود را برنامه ریزی کنند.
طبق یک تحلیل، احتمالاً نزدیک به ۱ از هر ۴ زن در سن باروری قبل از ۴۵ سالگی سقط جنین خواهد کرد.
در این مقاله، در مورد آنچه زنان بعد از سقط جنین می توانند انتظار داشته باشند صحبت می کنیم. ما همچنین نکاتی را برای مراقبت شما ارائه می دهیم و در مورد زمان بهبود و زمان مراجعه به پزشک صحبت می کنیم.

انتظارات پس از سقط جنین
استراحت و جلوگیری از استرس بخشهای مهمی از روند بهبود است.
پزشک ممکن است با توجه به نیازهای پزشکی زن و مرحله بارداری، روشهای مختلف سقط جنین را توصیه کند. این شامل:
- قرص سقط جنین
- آسپیراسیون خلاء
- اتساع و تخلیه یا D&E
صرف نظر از روش ممکن است زنان علائم مشابهی را تجربه کنند. اما اگر یک خانم در اواخر بارداری سقط جنین داشته باشد، خصوصاً در سه ماهه دوم بارداری، علائم ممکن است شدیدتر باشد.

بعد از سقط جنین، طبیعی است که زنان علائم زیر را تجربه کنند
- خونریزی یا لکه بینی به مدت ۳-۶ هفته، اگرچه برخی از خانم ها به هیچ وجه خونریزی نمی کنند
- عبور لخته های خون به اندازه متوسط
- گرفتگی شبیه به یا کمی سنگین تر از دوره قاعدگی
- سینه های دردناک یا متورم
- دوره قاعدگی معمول باید طی 4-8 هفته برگردد، اگرچه ممکن است در ابتدا جریان خونریزی کمی متفاوت باشد.
- برخی از خانمها احساساتی بسیار عاطفی دارند و نوسانات خلقی را تجربه می کنند. تغییر در هورمونهای بارداری می تواند مسئول این امر باشد، یا ممکن است ناشی از احساس آنها در مورد سقط جنین یا بارداری باشد. بعضی اوقات ترکیبی از هر دو عامل خواهد بود.
- خیلی زود بعد از سقط جنین یا به محض وقوع تخمک گذاری، ممکن است باردار شوید که قبل از اولین دوره اتفاق می افتد. بنابراین، مهم است که در هنگام تلاش برای جلوگیری از بارداری از قرص های ضد بارداری یا خودداری از رابطه جنسی استفاده کنید.

نحوه مراقبت از خود بعد از سقط جنین
استفاده از گرما در معده ممکن است به تسکین گرفتگی و درد کمک کند.
در روزهای بلافاصله پس از سقط جنین ، برخی از خانم ها احساس ناخوشایند یا فرسودگی کنند. درد ناشی از گرفتگی متداول است و ممکن است در بعضی مواقع شدید باشد.
خانمها باید از کلینیک شخصی بخواهند که در منزل خدمات ارائه دهند و سپس استراحت زیادی را انجام دهد تا بدن شما بهبود یابد و خطر عوارض جانبی را کاهش دهد. آنها باید از انجام هر کاری که از نظر عاطفی یا جسمی سخت باشد، خودداری کنند.
پس از سقط جنین، ممکن است یک زن مستعد ابتلا به عفونت باشد زیرا می تواند مدتی طول بکشد تا دهانه رحم بسته شود.

برای کاهش خطر عفونت، زنان باید از موارد زیر جلوگیری کنند
- استفاده از تامپون ها تا دوره بعدی آنها - استفاده از لنت های بهداشتی برای هرگونه خونریزی ایمن تر
- داشتن رابطه جنسی نافذ و جلوگیری از قرار دادن هر چیزی در واژن به مدت 1-2 هفته
- عدم استفاده از استخرهای شنا به مدت ۱-۲ هفته
- همچنین ممکن است خانمها بخواهند نکات مربوط به مراقبت های خود را بعد از سقط جنین امتحان کنند:
- ماساژ معده شما می تواند به گرفتگی و عبور از بافت رحم کمک کند. ماساژ دادن پشت شما نیز ممکن است به گرفتگی کمک کند.
- استفاده از گرما در معده یا پشت شما ممکن است گرفتگی و درد را تسکین دهد.
- مصرف هرگونه دارویی که پزشک از جمله آنتی بیوتیک ها تجویز کند.
- استفاده از داروهای تسکین دهنده بدون نسخه (OTC). اگر درد شدید یا غیرقابل تحمل است، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
- هر روز به مدت یک هفته بر دمای خود نظارت داشته باشید زیرا تب می تواند نشان دهنده عفونت باشد.
- حضور در قرارهای پیگیری پزشکی پس از چند هفته. این مهم است تا اطمینان حاصل شود که سقط کامل بوده و رحم در حال بهبود است.

زمان بازیابی
زمان بهبودی سقط جنین در زن متفاوت است. زنانی که سقط جنین در سه ماهه اول بارداری دارند و افرادی که عوارضی ندارند، معمولاً طی چند روز احساس عادی می کنند. خونریزی معمولاً طی ۶ هفته متوقف می شود.
بهبودی ممکن است برای سقط های دیرهنگام طول بکشد. در صورت بروز عوارض، بهبودی بسیار طولانی تر خواهد بود و ممکن است افراد به بستری شدن در بیمارستان یا عمل جراحی نیاز داشته باشند. این مسئله غیر عادی است، و بیشتر زنان طی چند هفته بهبود می یابند.

مراقبت های پزشکی بعد از سقط جنین
بیشتر زنانی که سقط جنین دارند ظرف چند هفته با پزشک معاینه دارند. اگر علائمی از عوارض مشاهده نشود، مراقبت های پزشکی بیشتر لازم نخواهد بود.
زنانی که عوارض را تجربه می کنند ممکن است نیاز به قرار ملاقات فوری با پزشک داشته باشند. اگرچه رایج نیست، اما برخی از عوارض سقط جنین ممکن است نیاز به اورژانس داشته باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر زنان در طی یک روز بعد از سقط جنین دچار درد شدید شوند، باید به پزشک مراجعه کنند.
بسیاری از کلینیک های سقط جنین یک خط مشاوره 24 ساعته را ارائه می دهند که می تواند به زنان در تشخیص اینکه علائم آنها به درمان نیاز دارد یا نه کمک کند. زنان باید در صورت وجود علائم زیر با خدمات اورژانس تماس بگیرند یا به اورژانس مراجعه کنند:
- در هر ساعت بیش از یک پد را خیس کنید
- عبور از بیش از یک لخته خون که بزرگتر از یک توپ گلف است
- احساس سرگیجه یا ضعف می کنید
- داشتن افکار خود آزاری یا خودکشی
- نشان دادن علائم واکنش آلرژیک، مانند مشکل در تنفس

زنانی که اخیراً سقط جنین کرده اند در صورت وجود شرایط زیر باید در طول روز به پزشک مراجعه کنند
- درد شدید را تجربه می کنید
- ایجاد تب
- متوجه بوی ناخوشایندی از واژن می شود
- نگران اینکه سقط جنین کامل نباشد

چشم انداز
برای اکثر خانمها، سقط جنین یک روش ساده پزشکی است که عوارض پایداری به همراه ندارد.
برخی از خانم ها نگران هستند که سقط جنین اثرات طولانی مدت داشته باشد. با این حال، پزشکان به طور کلی قبول دارند که سقط جنین بر شانس بارداری زن در آینده یا افزایش احتمال عوارض بارداری تأثیر نمی گذارد.
سقط جنین می تواند یک تصمیم دشوار باشد و طبیعی است که طیف وسیعی از احساسات را تجربه کنید. بهتر است با پزشک صحبت کنید که بعد از سقط جنین چه انتظاری را دارید و توصیه های آنها را در مورد بهترین اقدامات انجام دهید.
زنان همچنین می توانند از دوستان و خانواده نزدیک یا یک گروه پشتیبانی سقط جنین حمایت کنند.