آیا خوردن جگر مرغ در بارداری ضرر دارد؟ فواید + مقدار مجاز مصرف

ارزش غذایی جگر مرغ چقدر است؟

تمام انواع جگر از نظر ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی‌تر از گوشت‌های ماهیچه‌ای و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات هستند. البته برخلاف محصولات گیاهی، فیبر ندارند. ارزش غذایی یک وعده جگر مرغ (حدود ۱۱۳ گرم) به شرح زیر است:

خوردن جگر مرغ در بارداری مجاز است؟

اغلب زنان باردار می‌پرسند «آیا خوردن جگر مرغ در بارداری خوبه یا نه؟» در پاسخ باید گفت، با وجود اینکه جگر مرغ و جگر گوسفندی منابع غنی‌ای از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند اما به‌ دلیل میزان بالای ویتامین A از نوع رتینول، ممکن است برای جنین مضر باشند. تاکنون هیچ مدرک علمی معتبری مبنی بر کاهش میزان رتینول در جگر پخته ‌شده ارائه نشده است؛ بنابراین مصرف خوراک جگر مرغ یا جگر گوسفندی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

خوردن جگر مرغ در سه ماهه اول بارداری

خوردن جگر مرغ در بارداری خطرناک است؟ مصرف جگر مرغ و جگر گوسفندی در بارداری، به خصوص سه ماهه اول، توصیه نمی‌شود زیرا حاوی مقدار زیادی ویتامین A هستند که ممکن است باعث بروز نقص‌های مادرزادی یا سقط جنین شود. در ماه‌های بعدی بارداری، مصرف ماهی یک تا دو بار جگر به مقدار کم معمولاً مضر محسوب نمی‌شود. با این وجود پیشنهاد می‌شود که در دوران بارداری جگر مرغ و جگر گوسفندی نخورید و مصرف آن را به پس از زایمان خود موکول کنید.

مضرات مصرف جگر مرغ در بارداری چیست؟

جگر مرغ در بارداری مضر است؟ اگرچه جگر مرغ یکی از غذاهای پرطرفدار و ارزان ‌قیمت است اما مصرف آن در دوران بارداری می‌تواند با خطراتی همراه باشد. کبد در بدن حیوانات وظیفه‌ی اصلی پاک‌سازی خون از سموم، داروها و به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها را بر عهده دارد. این مواد در سلول‌های کبدی (هپاتوسیت‌ها) تجمع می‌یابند و ممکن است حتی پس از پخت نیز به‌طور کامل از بین نروند.

در بسیاری از مرغداری‌ها و دامداری‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها بیش از حد مجاز مصرف می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود که مقادیر قابل‌ توجهی از این ترکیبات در جگر مرغ باقی بماند. مصرف چنین جگری در دوران بارداری ممکن است منجر به ورود آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد شیمیایی مضر به بدن مادر شده و در نتیجه سلامت جنین را به خطر بیندازد.

از سوی دیگر، هنوز مطالعات کافی درباره تاثیر طولانی ‌مدت مصرف این مواد در دوران بارداری وجود ندارد اما با توجه به نقش احتمالی این ترکیبات در بروز مشکلاتی مانند بیش‌فعالی، اختلالات رفتاری و حتی اوتیسم، بهتر است مادران باردار در این دوره‌ی حساس از مصرف جگر مرغ و سایر فرآورده‌های مشابه خودداری کنند.

همچنین پخت جگر یکی دیگر از نگرانی‌های دوران بارداری به شمار می‌آید زیرا سرخ کردن آن در روغن زیاد، خوراک جگر را به یک غذای ناسالم و مضر تبدیل می‌کند. بنابراین طرز تهیه آن اهمیت زیادی دارد.

دل مرغ در بارداری

مصرف دل مرغ در بارداری به صورت محدود و با صلاح‌دید پزشک متخصص، ایرادی ندارد.

نقل قول از:

medicinenet

Eating a chicken heart can be a good way to get protein and important vitamins and minerals. The heart is high in saturated fats and cholesterol, but it’s typically okay to eat sometimes.

ترجمه:

خوردن دل مرغ می‌تواند راه خوبی برای دریافت پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم باشد. دل مرغ چربی‌های اشباع و کلسترول بالایی دارد اما می‌توان گاهی از آن مصرف کرد.

فواید دل مرغ چیست؟

1. منبع غنی پروتئین: یک وعده ۱۰۰ گرمی دل مرغ پخته حدود ۲۶ گرم پروتئین باکیفیت دارد که برای ایجاد احساس سیری و تقویت سیستم ایمنی اهمیت دارد.
2. برطرف کردن فقر آهن: دل مرغ سرشار از آهن به‌صورت قابل ‌جذب (heme iron) است. مصرف آن می‌تواند ذخیره‌ آهن بدن را افزایش دهد و در پیشگیری از کم‌خونی موثر باشد.
3. سرشار از ویتامین‌های گروه B: به ‌ویژه ویتامین B12 که برای عملکرد سیستم عصبی، ساخت DNA و تولید گلبول قرمز ضرورت دارد. مقدار آن ۳ تا ۴ برابر نیاز روزانه است.
4. حاوی مس، روی، سلنیوم و سایر ریزمغذی‌ها: دل مرغ یک منبع عالی از روی (زینک) به میزان ۶۰٪ نیاز روزانه، مس، فسفر و سلنیوم است که نقش مهمی در التیام زخم، عملکرد ایمنی، سلامت تیروئید و متابولیسم دارند.

با وجود فواید قابل توجه دل مرغ، خوردن آن برای افرادی که بیماری قلبی یا فشار خون بالا دارند، توصیه نمی‌شود.

مقدار مجاز مصرف جگر مرغ در بارداری

پیش‌تر توضیح دادیم که خوردن جگر مرغ در بارداری، به خصوص سه ماهه اول ممنوع است. بنابراین بهتر است از خوردن آن در تمام دوران بارداری پرهیز کنید. با این وجود اگر می‌خواهید از مقدار مجاز مصرف آن آگاه شوید، با پزشک خود مشورت کنید.

فواید جگر مرغ چیست؟

فراموش نکنید که خوردن جگر مرغ در بارداری با احتیاط همراه است و بهتر است از مصرف آن پرهیز کنید. به صورت کلی فواید جگر مرغ به شرح زیر است:

• در هر ۱۰۰ گرم جگر مرغ، حدود ۱۶.۹۲ گرم پروتئین وجود دارد که یکی از اصلی‌ترین مواد سازنده بدن است. پروتئین موجود در جگر مرغ به تقویت سیستم ایمنی، حفظ تعادل آب بدن و تأمین انرژی کمک می‌کند. دریافت کافی پروتئین، به سلامت و زیبایی پوست، مو و ناخن‌ها نیز کمک می‌کند.
• جگر مرغ یکی از غنی‌ترین منابع رتینوئیدها (شکل فعال ویتامین A) است. ویتامین A برای تولید رودوپسین (رنگدانه‌ی بینایی) ضروری است که به کمک آن توانایی دید در تاریکی و تشخیص رنگ‌ها را داریم. مصرف منظم جگر مرغ به سلامت بینایی کمک می‌کند.
• جگر مرغ همچنین منبع خوبی از ویتامین E است که برای سلامت زنان و مردان مفید است. ترکیب فعال این ویتامین، توکوفرول، باعث کاهش کلسترول خون شده و اثرات آنتی‌اکسیدانی قوی دارد. این ویتامین از غشای سلولی در برابر اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
• در هر ۱۰۰ گرم جگر مرغ، حدود ۹ میلی‌گرم آهن وجود دارد که برای تولید هموگلوبین، بخش اصلی گلبول‌های قرمز خون، ضروری است. از آنجا که بدن قادر به تولید آهن نیست، باید از طریق تغذیه تامین شود. خوردن جگر مرغ راهی مناسب برای پیشگیری از کم‌خونی ناشی از فقر آهن است.
• یکی دیگر از ترکیبات مفید جگر مرغ، کولین یا ویتامین B۴ است. این ماده از غشای سلول‌ها محافظت کرده و اثری آرام‌بخش دارد. همچنین مصرف کولین برای پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا و فشار خون بالا توصیه می‌شود.
• تریپتوفان یک آمینواسید ضروری است که مزایای جگر مرغ را برای زنان و مردان در سنین مختلف افزایش می‌دهد. این ترکیب در ساخت هورمون‌هایی مانند سروتونین، ملاتونین و دوپامین نقش دارد که بر خلق‌وخو، کیفیت خواب، رفتار و حتی عملکرد شناختی (مانند حافظه) تاثیر می‌گذارند.

خواص جگر مرغ برای باردار شدن

جگر مرغ در بارداری بد است یا خیر؟ اگرچه مصرف جگر مرغ در بارداری به‌ دلیل احتمال تجمع سموم و ویتامین A بالا توصیه نمی‌شود اما پیش از بارداری و در مرحله تلاش برای فرزندآوری می‌تواند مفید باشد. جگر مرغ حاوی ترکیباتی است که در تولید هورمون کورتیزول نقش دارند. کورتیزول در تنظیم استرس و چرخه خواب موثر است. از آن‌جا که استرس مزمن یکی از عوامل شایع ناباروری در زنان محسوب می‌شود، مصرف متعادل جگر مرغ برای باروری مفید است.

همچنین جگر مرغ منبعی غنی از فولات (ویتامین B9) است که در افزایش سلامت تخمک‌ها، تقویت باروری و همچنین پیشگیری از نقایص مادرزادی لوله عصبی در جنین اهمیت بالایی دارد. دریافت فولات کافی پیش از بارداری، برای آماده‌سازی بدن و تضمین رشد سالم جنین ضروری است.

بیشتر بخوانید: اسید فولیک تا ماه چندم بارداری باید مصرف شود؟

آیا خوردن جگر سفید در دوران بارداری مجاز است؟

جگر سفید یا ریه، برخلاف باور عموم، ارزش غذایی بالایی ندارد و در مقایسه با جگر سیاه (کبد)، پروتئین و آهن کمتری دارد. هرچند میزان چربی و کلسترول آن مشابه جگر سیاه است.

یکی از تصورات رایج این است که جگر سفید منبع خوبی از ویتامین A است اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که میزان این ویتامین در آن بسیار کمتر از جگر سیاه است. به‌عنوان نمونه، در هر ۱۰۰ گرم جگر سیاه حدود ۳۶۰۰۰ واحد ویتامین A وجود دارد، در حالی که همین مقدار در جگر سفید حاوی ۳۶ واحد از این ویتامین است.

از آن‌جا که مصرف بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری می‌تواند برای جنین خطرناک باشد، مصرف بی‌رویه‌ی آن توصیه نمی‌شود. به همین دلیل، پزشکان تاکید می‌کنند که در دوران بارداری نسبت به مصرف جگر سفید نیز مانند جگر سیاه با احتیاط عمل شود و از زیاده‌روی پرهیز گردد.

با این حال، جگر سفید حاوی ویتامین‌های D، E  وB۱۲  هست که می‌توانند در تقویت استخوان‌ها و کمک به درمان کم‌خونی نقش داشته باشند. به‌طور کلی مصرف جگر سفید در بارداری توصیه نمی‌شود.

کلام آخر

در مجموع، دل و جگر مرغ از نظر ارزش غذایی، منابعی سرشار از پروتئین، ویتامین‌های گروه B، آهن و سایر ریزمغذی‌های مهم هستند که می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح انرژی و حتی بهبود باروری نقش موثری داشته باشند. با این حال، به ‌دلیل مقادیر بالای ویتامین A، چربی‌های اشباع، کلسترول و احتمال وجود باقی‌مانده‌های آنتی‌بیوتیک، مصرف جگر مرغ در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ ماهه اول توصیه نمی‌شود.