تاثیر تغذیه در بارداری، روی سلامت جنین
تغذیه ی دوران جنینی متأثر از تغذیه مادر است، بنابراین مادر باید از تغذیه ی سالم و نرمال برخوردار باشد.
اگر یکی از تصمیم های سال جدیدتان باردار شدن است لازم است که تغییراتی در سبک زندگی تان بدهید و بیشتر روی نوع تغذیه تان تمرکز داشته باشید. مادر شدن و فرزندآوری به خودی خود شیرین است اما شیرینی آن زمانی بیشتر می شود که کودکی سالم به دنیا بیاید و همه ی این کودکان سالم جامعه ی سالمی را نیز تشکیل دهند. بنابراین تغذیه ی درست شما هم روی سلامتی خودتان و هم روی سلامتی جنین و در نهایت کل جامعه تأثیر می گذارد. در این مطلب گفتگویی با خانم دکتر خدیجه رحمانی، متخصص تغذیه ترتیب داده ایم تا توصیه های لازم در خصوص اقدامات قبل از بارداری و تغذیه ی مناسب دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنید. با ما همراه باشید.
تأثیر تغذیه ی سالم بر سلامت جنین و جامعه
با توجه به اینکه تغذیه نقش مهمی در سلامت جسمی، روحی، روانی، رفتاری و حتی اجتماعی افراد جامعه دارد، در هر سنی عادت های غذایی بد و تغذیه ی ناسالم می تواند وضعیت سلامتی افراد جامعه را دستخوش تغییراتی کند. بنابراین در هر شرایطی باید از تغذیه ی سالم برخوردار بود تا سلامتی تضمین شود. با توجه به این وضعیت تغذیه در هر دوره ای از زندگی متأثر از دوران قبل و اثرگذار بر دوران بعد است بنابراین اگر اولین دوره ی زندگی که همان دوران جنینی است را در نظر بگیریم متوجه اهمیت تغذیه در این دوران خواهیم شد. تغذیه ی دوران جنینی متأثر از تغذیه ی مادر است بنابراین مادر در گام اول باید از تغذیه ی سالم و نرمالی برخوردار باشد.
مهمترین کار قبل از بارداری
در وهله ی اول بحث کل کالری دریافتی روزانه است که با توجه به وضعیت وزن مشخص می شود . بنابراین اولین توصیه به خانم هایی که قصد بارداری دارند این است که قبل از بارداری وزن خود را به وزن نرمال برسانند. یعنی خانم هایی که کمبود وزن دارند به وزن نرمال برسند و برعکس خانم هایی که اضافه وزن دارند نیز خود را به وزن نرمال برسانند تا بارداری خوب و سالمتری را تجربه کنند. در هر صورت خانم هایی که با کمبود وزن یا چاقی بارداری را شروع می کنند طبیعتاً بیشتر در معرض عوارض و مشکلات ناشی از بارداری می شوند. لازم است که خانم ها با رعایت اصول صحیح غذایی به دنبال کاهش یا افزایش وزن باشند و از روش های نادرست یا عقاید و باورهای غلط پرهیز کنند.
غذا خوردن مادر به جای دو نفر؟
خانم هایی که بعد از رسیدن به وزن نرمال بارداری را شروع می کنند نیز باید دقت بیشتری به نوع تغذیه شان داشته باشند. باور اینکه خانم حامله باید به جای دو نفر غذا بخورد نادرست است. درست است که در دوران بارداری افزایش نیاز به وجود می آید اما در سه ماهه ی اول میزان آن بسیار پایین بوده و چیزی حدود 100 تا 150 کالری تخمین زده می شود. در سه ماهه دوم و به خصوص سه ماهه ی سوم بیشترین افزایش نیاز به وجود می آید.
وضعیت تغذیه در هر دوره ای از زندگی متأثر از دوران قبل و اثرگذار بر دوران بعد است بنابراین اگر اولین دوره ی زندگی که همان دوران جنینی است را در نظر بگیریم متوجه اهمیت تغذیه در این دوران خواهیم شد.
بنابراین مادرانی که باید این افزایش وزن را داشته باشند دقت کنند تا در نیمه ی اول وزن زیادی اضافه نکنند. چون رشد بیشتر جنین در سه ماهه ی سوم صورت می گیرد در نتیجه لازم است که بیشترین میزان افزایش وزن در بارداری به همین سه ماهه اختصاص داده شود. به عنوان مثال اگر قرار است مادری در شرایط نرمال یازده تا دوازده کیلو وزن اضافه کند لازم است که یک تا دو کیلو در سه ماهه ی اول، چهار تا پنج کیلو در سه ماهه ی دوم و پنج تا شش کیلو در سه ماهه ی سوم وزن بگیرد. برخی از خانم ها در نیمه ی اول بارداری یا سه ماهه ی دوم ده کیلو وزن اضافه می کنند در این صورت میزان وزنی که باید در سه ماهه ی سوم اضافه کنند محدود می شود. در این صورت لازم می شود که محدودیت های غذایی برای مادر باردار تجویز شود. این در صورتی است که برنامه های رژیم غذایی کاهش وزن برای خانم های باردار به هیچ عنوان توصیه نمی شود چون آسیب رسان هستند؛ به خصوص اینکه در سه ماهه ی سوم باید افزایش وزن صورت بگیرد.
مادرها باید از چه گروه های غذایی بیشتر استفاده کنند؟
همیشه اطرافیان بخور و نخورهایی برای مادرهای باردار گوشزد می کنند. این بخور و نخورها بیشتر به الگوی صحیح غذایی مربوط می شود. این الگوی صحیح نیز شامل استفاده از تمام گروه های غذایی به مقدار متناسب است. افزایش مصرف یک گروه غذایی، کاهش یا صرف نظر کردن از گروه های دیگر باعث بروز عدم تعادل غذایی خواهد شد و در این صورت نیز مادر بیشتر در معرض بیماری ها و عوارض بارداری مانند فشارخون و دیابت بارداری قرار می گیرد. به عنوان مثال از گروه نان و غلات یا مواد نشاسته ای به طور متوسط حدود 7 واحد، از گروه لبنیات 3 واحد، از گروه گوشت 3 واحد و از گروه سبزی و میوه 3 تا 5 واحد لازم است. البته نیاز بدن هر مادر با مادر دیگری فرق می کند. بنابراین برای این که نیازهای غذایی هر مادری به طور انفرادی مشخص شود نیاز به مشاوره ی تغذیه وجود دارد. توصیه می کنیم در دوره ی بارداری مادران سه مشاوره تغذیه در هر سه ماهه داشته باشند تا مقدار دریافت گروه های غذایی برحسب نیاز برآورد شود.
نکاتی در خصوص مکمل ها
هیچ مادری نباید به طور خودسر اقدام به مصرف مکمل کند. مکمل ها حتماً باید زیر نظر پزشک معالج یا متخصص تغذیه باشد تا عدم تعادل اتفاق نیفتد. چون به عنوان مثال اگر مکمل آهن به طور نامتناسب دریافت شود بخصوص در نیمه ی دوم بارداری باعث بروز کاهش روی شده و مادران دچار کمبود روی می شوند. بنابراین لازم است که مصرف این مکمل ها زیر نظر متخصص باشد تا سلامت خود مادر و رشد جنین فراهم شود. چون سلامت آینده ی جامعه به سلامت این ها بستگی دارد.
نکته ی دیگر:
مادرها لازم است نسبت به باورهای رایج دقت بیشتری داشته باشند و اطلاعات درستی کسب کنند. مثلاً اینکه گفته می شود خانم های باردار تخم مرغ مصرف نکنند یک توصیه غلط است. تخم مرغ یک ماده ی غذایی بسیار مفید و مورد نیاز بدن خانم های باردار است. بنابراین اگر در خصوص درست یا نادرست بودن چنین باورهایی شک دارند بهتر است نظر پزشک خود یا متخصص تغذیه را جویا شوند تا بارداری سالمی داشته باشند.
تأثیر تغذیه ی سالم بر سلامت جنین و جامعه
با توجه به اینکه تغذیه نقش مهمی در سلامت جسمی، روحی، روانی، رفتاری و حتی اجتماعی افراد جامعه دارد، در هر سنی عادت های غذایی بد و تغذیه ی ناسالم می تواند وضعیت سلامتی افراد جامعه را دستخوش تغییراتی کند. بنابراین در هر شرایطی باید از تغذیه ی سالم برخوردار بود تا سلامتی تضمین شود. با توجه به این وضعیت تغذیه در هر دوره ای از زندگی متأثر از دوران قبل و اثرگذار بر دوران بعد است بنابراین اگر اولین دوره ی زندگی که همان دوران جنینی است را در نظر بگیریم متوجه اهمیت تغذیه در این دوران خواهیم شد. تغذیه ی دوران جنینی متأثر از تغذیه ی مادر است بنابراین مادر در گام اول باید از تغذیه ی سالم و نرمالی برخوردار باشد.
مهمترین کار قبل از بارداری
در وهله ی اول بحث کل کالری دریافتی روزانه است که با توجه به وضعیت وزن مشخص می شود . بنابراین اولین توصیه به خانم هایی که قصد بارداری دارند این است که قبل از بارداری وزن خود را به وزن نرمال برسانند. یعنی خانم هایی که کمبود وزن دارند به وزن نرمال برسند و برعکس خانم هایی که اضافه وزن دارند نیز خود را به وزن نرمال برسانند تا بارداری خوب و سالمتری را تجربه کنند. در هر صورت خانم هایی که با کمبود وزن یا چاقی بارداری را شروع می کنند طبیعتاً بیشتر در معرض عوارض و مشکلات ناشی از بارداری می شوند. لازم است که خانم ها با رعایت اصول صحیح غذایی به دنبال کاهش یا افزایش وزن باشند و از روش های نادرست یا عقاید و باورهای غلط پرهیز کنند.
غذا خوردن مادر به جای دو نفر؟
خانم هایی که بعد از رسیدن به وزن نرمال بارداری را شروع می کنند نیز باید دقت بیشتری به نوع تغذیه شان داشته باشند. باور اینکه خانم حامله باید به جای دو نفر غذا بخورد نادرست است. درست است که در دوران بارداری افزایش نیاز به وجود می آید اما در سه ماهه ی اول میزان آن بسیار پایین بوده و چیزی حدود 100 تا 150 کالری تخمین زده می شود. در سه ماهه دوم و به خصوص سه ماهه ی سوم بیشترین افزایش نیاز به وجود می آید.
وضعیت تغذیه در هر دوره ای از زندگی متأثر از دوران قبل و اثرگذار بر دوران بعد است بنابراین اگر اولین دوره ی زندگی که همان دوران جنینی است را در نظر بگیریم متوجه اهمیت تغذیه در این دوران خواهیم شد.
بنابراین مادرانی که باید این افزایش وزن را داشته باشند دقت کنند تا در نیمه ی اول وزن زیادی اضافه نکنند. چون رشد بیشتر جنین در سه ماهه ی سوم صورت می گیرد در نتیجه لازم است که بیشترین میزان افزایش وزن در بارداری به همین سه ماهه اختصاص داده شود. به عنوان مثال اگر قرار است مادری در شرایط نرمال یازده تا دوازده کیلو وزن اضافه کند لازم است که یک تا دو کیلو در سه ماهه ی اول، چهار تا پنج کیلو در سه ماهه ی دوم و پنج تا شش کیلو در سه ماهه ی سوم وزن بگیرد. برخی از خانم ها در نیمه ی اول بارداری یا سه ماهه ی دوم ده کیلو وزن اضافه می کنند در این صورت میزان وزنی که باید در سه ماهه ی سوم اضافه کنند محدود می شود. در این صورت لازم می شود که محدودیت های غذایی برای مادر باردار تجویز شود. این در صورتی است که برنامه های رژیم غذایی کاهش وزن برای خانم های باردار به هیچ عنوان توصیه نمی شود چون آسیب رسان هستند؛ به خصوص اینکه در سه ماهه ی سوم باید افزایش وزن صورت بگیرد.
مادرها باید از چه گروه های غذایی بیشتر استفاده کنند؟
همیشه اطرافیان بخور و نخورهایی برای مادرهای باردار گوشزد می کنند. این بخور و نخورها بیشتر به الگوی صحیح غذایی مربوط می شود. این الگوی صحیح نیز شامل استفاده از تمام گروه های غذایی به مقدار متناسب است. افزایش مصرف یک گروه غذایی، کاهش یا صرف نظر کردن از گروه های دیگر باعث بروز عدم تعادل غذایی خواهد شد و در این صورت نیز مادر بیشتر در معرض بیماری ها و عوارض بارداری مانند فشارخون و دیابت بارداری قرار می گیرد. به عنوان مثال از گروه نان و غلات یا مواد نشاسته ای به طور متوسط حدود 7 واحد، از گروه لبنیات 3 واحد، از گروه گوشت 3 واحد و از گروه سبزی و میوه 3 تا 5 واحد لازم است. البته نیاز بدن هر مادر با مادر دیگری فرق می کند. بنابراین برای این که نیازهای غذایی هر مادری به طور انفرادی مشخص شود نیاز به مشاوره ی تغذیه وجود دارد. توصیه می کنیم در دوره ی بارداری مادران سه مشاوره تغذیه در هر سه ماهه داشته باشند تا مقدار دریافت گروه های غذایی برحسب نیاز برآورد شود.
نکاتی در خصوص مکمل ها
هیچ مادری نباید به طور خودسر اقدام به مصرف مکمل کند. مکمل ها حتماً باید زیر نظر پزشک معالج یا متخصص تغذیه باشد تا عدم تعادل اتفاق نیفتد. چون به عنوان مثال اگر مکمل آهن به طور نامتناسب دریافت شود بخصوص در نیمه ی دوم بارداری باعث بروز کاهش روی شده و مادران دچار کمبود روی می شوند. بنابراین لازم است که مصرف این مکمل ها زیر نظر متخصص باشد تا سلامت خود مادر و رشد جنین فراهم شود. چون سلامت آینده ی جامعه به سلامت این ها بستگی دارد.
نکته ی دیگر:
مادرها لازم است نسبت به باورهای رایج دقت بیشتری داشته باشند و اطلاعات درستی کسب کنند. مثلاً اینکه گفته می شود خانم های باردار تخم مرغ مصرف نکنند یک توصیه غلط است. تخم مرغ یک ماده ی غذایی بسیار مفید و مورد نیاز بدن خانم های باردار است. بنابراین اگر در خصوص درست یا نادرست بودن چنین باورهایی شک دارند بهتر است نظر پزشک خود یا متخصص تغذیه را جویا شوند تا بارداری سالمی داشته باشند.
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼