تشخیص حاملگی خارج از رحم، علائم مشخص می‌شود؟

تشخیص حاملگی خارج از رحم توسط پزشک و از طریق آزمایش خون و سونوگرافی انجام می‌شود. خونریزی واژینال نیز یکی از علائم حاملگی خارج از رحم است. 

بارداری خارج از رحم چیست؟

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده در خارج از رحم، در لوله فالوپ کاشته شود، اما این لوله برای نگه داشتن جنین در حال رشد ساخته نشده است. این وضعیت، تهدیدکننده زندگی است، منجر به خونریزی و عفونت می‌شود و نیاز به درمان اورژانسی دارد. اگر حاملگی خارج از رحم باشد، نمی‌تواند ادامه پیدا کند.

حاملگی خارج از رحم کجا اتفاق می افتد؟

در حاملگی خارج رحمی، تخمک در جایی خارج از رحم کاشته می‌شود و شایع‌ترین جایی که ممکن است این اتفاق بیفتد داخل لوله‌های فالوپ است. در واقع حدود 90 درصد حاملگی‌های خارج از رحم در لوله‌های فالوپ اتفاق می‌افتد.

بارداری خارج از رحم چقدر شایع است؟

حاملگی خارج از رحم در حدود 2 درصد از تمام حاملگی‌ها رخ می‌دهد.

علائم بارداری خارج از رحم چیست؟

علائم اولیه حاملگی خارج از رحم می‌تواند بسیار شبیه به علائم معمول بارداری باشد. با این حال، ممکن است علائم دیگری را در طول حاملگی خارج از رحم تجربه کنید که شامل موارد زیر است:

• خونریزی واژینال: در صورت حاملگی خارج از رحم دچار خونریزی واژینال می‌شوید. 
• درد: حاملگی خارج رحمی علائمی مانند درد در قسمت تحتانی شکم، لگن و کمر را به همراه دارد. 
• سرگیجه یا ضعف: اگر سرگیجه یا ضعف دارید، با پزشکتان مشورت کنید تا مطمئن شوید که به دلیل حاملگی خارج از رحم نیست. 

اگر لوله فالوپ پاره شود، درد و خونریزی می‌تواند آنقدر شدید باشد که علائم اضافی ایجاد کند. این علائم عبارتند از:

• غش کردن
• فشار خون پایین 
• درد کتف 
• فشار رکتوم یا مشکلات روده

هنگامی که لوله فالوپ می‌ترکد، ممکن است دردی ناگهانی و تیز را در زیر شکم ایجاد کند که یک اورژانس پزشکی است و باید فورا به اورژانس مراجعه کنید.

علائم حاملگی خارج از رحم مشخص می شود؟

علائم حاملگی خارج از رحم، همان علائمی است که نام بردیم، اما به طور کلی خانم‌ها تا قبل از ویزیت توسط پزشک متوجه حاملگی خارج از رحم نمی‌شوند، مگر این‌که لوله فالوپ پاره شده باشد و علائم اضافی ایجاد کند. 

علت حاملگی خارج از رحم چیست؟

در بیشتر موارد، شرایطی که حرکت تخمک به سمت لوله فالوپ را کُند، یا مسدود می‌کند، باعث حاملگی خارج از رحم می‌شود. این شرایط عبارتند از:

• داشتن بافت اسکار، چسبندگی یا التهاب ناشی از جراحی قبلی لگن 
• آسیب دیدن لوله‌های فالوپ مانند عفونت‌های مقاربتی 
• لوله فالوپ غیر عادی مادرزادی
• چیزی که لوله فالوپ را مسدود کرده است

خطر حاملگی خارج رحمی، چگونه متوجه شوید؟

چندین عامل وجود دارد که می‌تواند احتمال ایجاد حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. اگر موارد زیر را داشته باشید در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به حاملگی خارج از رحم هستید:

• سابقه حاملگی خارج از رحم 
• سابقه بیماری التهابی لگن (عفونتی که باعث ایجاد بافت اسکار در لوله‌های فالوپ، رحم، تخمدان‌ها و دهانه رحم می‌شود)
• جراحی لوله‌های فالوپ (مانند بستن لوله‌ها) یا سایر اندام‌های ناحیه لگن 
• سابقه ناباروری
• درمان ناباروری با لقاح آزمایشگاهی (IVF)
• اندومتریوز
• عفونت‌های مقاربتی 
• داشتن آی یو دی در زمان لقاح
• سابقه مصرف دخانیات

اگر همزمان با داشتن آی یو دی، متوجه شدید که باردار هستید در سریع‌ترین زمان به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. خطر حاملگی خارج از رحمی می‌تواند با افزایش سن افزایش یابد و افراد بالای 35 سال بیشتر از افراد زیر 35 سال در معرض خطر هستند.

عوارض حاملگی خارج از رحم 

همان‌طور که اشاره کردیم، حاملگی خارج از رحم یک اورژانس پزشکی است. رحم تنها عضوی است که می‌تواند جنین در حال رشد را نگه دارد و همزمان با رشد جنین، کشیده و منبسط شود. وقتی تخمک در لوله فالوپ کاشته می‌شود، لوله‌های فالوپ به این اندازه انعطاف‌پذیر نیستند و با رشد تخمک بارور شده، منفجر می‌شوند. اگر این اتفاق رخ بدهد، باعث خونریزی داخلی شدید و تهدیدکننده زندگی می‌شود. برای جلوگیری از آسیب به لوله فالوپ و سایر اندام‌ها و خونریزی داخلی، بارداری خارج از رحم باید فورا درمان شود.

تشخیص بارداری خارج از رحم چگونه است؟

اکثر خانم‌ها تا زمانی که به پزشک مراجعه نکنند و آزمایش خون یا سونوگرافی ندهند، متوجه نمی‌شوند که حاملگی آن‌ها خارج از رحم است. برای تشخیص حاملگی خارج رحمی، پزشک چندین آزمایش را تجویز می‌کند که ممکن است شامل معاینه لگن و تایید بارداری باشد. تست‌های حاملگی خارج رحمی عبارتند از:

• آزمایش ادرار: این آزمایش شامل ادرار کردن بر روی یک نوار تست یا داخل یک فنجان و بررسی این نمونه در آزمایشگاه است.
• آزمایش خون: این آزمایش نشان می‌دهد چه مقدار از هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) در بدن شما وجود دارد. بدن فقط در دوران بارداری این هورمون را تولید می‌کند. مقدار کم اچ سی جی، ممکن است نشان‌دهنده حاملگی خارج از رحم باشد زیرا سطح آن در حاملگی باید به طور چشمگیری افزایش یابد.
• معاینه اولتراسوند: سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌کند و پزشک می‌تواند محل کاشت تخمک بارور را ببیند.

اگر پزشک به حاملگی خارج رحمی مشکوک شود می‌تواند کولدوسنتز نیز انجام دهد، اما به ندرت از این روش استفاده می‌شود.

حاملگی خارج از رحم چه زمانی تشخیص داده می شود؟

حاملگی خارج از رحم معمولا در اوایل بارداری و در سه ماهه اول (تا هفته 12 بارداری) کشف می‌شود. با این حال، اکثر خانم‌ها در حدود هفته هشتم بارداری متوجه می‌شوند که حاملگی خارج از رحم دارند.

درمان بارداری خارج از رحم چگونه است؟

پزشک، حاملگی خارج از رحم را با دارو یا جراحی درمان می‌کند.

«متوترکسات» برای حاملگی خارج از رحم

در برخی موارد، پزشک دارویی به نام متوترکسات را برای جلوگیری از رشد تخمک بارور شده و پایان دادن به بارداری تجویز می‌کند. این دارو نباید به لوله‌های فالوپ آسیب برساند. اگر لوله فالوپ قبلا پاره شده باشد، نمی‌توانید از این دارو استفاده کنید.

شما باید متوترکسات را به شکل تزریقی دریافت کنید و این گزینه نسبت به جراحی، کمتر تهاجمی است، اما باید چندین بار توسط پزشک ویزیت شوید تا پزشک بتواند سطوح HCG را کنترل کند. در موارد نادر، اگر سطح اچ سی جی با یک دوز به اندازه کافی کاهش نیابد، تزریق دوم متوترکسات ضروری است. 

جراحی برای حاملگی خارج رحمی

در صورتی که لوله فالوپ پاره شده، یا خطر پارگی وجود داشته باشد، پزشک حاملگی خارج از رحم را با جراحی خاتمه می‌دهد که یک جراحی اورژانسی و یک درمان نجات‌بخش است. این روش معمولا به صورت لاپاراسکوپی (از طریق چندین برش کوچک در شکم) و تحت بیهوشی انجام می‌شود. جراح ممکن است کل لوله فالوپ را با تخمک داخل آن خارج کند، یا فقط تخمک را از لوله خارج کند و لوله فالوپ را حفظ کند. 

پیشگیری از حاملگی خارج از رحم ممکن است؟

شما نمی‌توانید از حاملگی خارج از رحم جلوگیری کنید. با این حال، برخی از عادات سبک زندگی سالم، احتمال آن را کاهش می‌دهد. این موارد شامل سیگار نکشیدن، رسیدن به وزن سالم و حفظ آن و جلوگیری از عفونت مقاربتی است. 

آیا می توان بعد از حاملگی خارج از رحم دوباره باردار شد؟

اکثر خانم‌هایی که در گذشته حاملگی خارج از رحمی داشته‌اند می‌توانند دوباره باردار شوند، اما بعد از یک حاملگی خارج از رحم، احتمال وقوع دوباره آن وجود دارد. بنابراین مهم است که با پزشکتان در مورد علل حاملگی خارج از رحم و عوامل خطر آن صحبت کنید.

بارداری بعد از حاملگی خارج رحمی، چقدر صبر کنید؟ 

پس از درمان حاملگی خارج از رحم، اگر چه بارداری ممکن است به سرعت پس از درمان اتفاق بیفتد، اما اغلب بهتر است حدود سه ماه صبر کنید. این مدت به لوله فالوپ زمان می‌دهد تا کامل بهبود یابد و خطر حاملگی خارج از رحم بعدی کاهش پیدا می‌کند. 

آیا اگر لوله فالوپ برداشته شود، هنوز هم می توان باردار شد؟

در بیشتر موارد، اگر یکی از لوله‌های فالوپ برداشته شود، همچنان می‌توانید بچه‌دار شوید. اکثر خانم‌ها با دو لوله فالوپ متولد می‌شوند، اما فقط یک لوله فالوپ برای بارداری لازم است. تخمک‌ها همچنان می‌توانند در لوله فالوپ باقیمانده حرکت کنند. روش‌های کمک باروری مانند IVF نیز لوله‌های فالوپ را درگیر نمی‌کنند. 

خلاصه

بارداری خارج از رحم می‌تواند غیرمنتظره و ترسناک باشد و حس‌هایی مانند غم، شوک و اضطراب را به همراه دارد. در این حاملگی، تخمک در لوله فالوپ کاشته می‌شود، اما لوله فالوپ برای نگه داشتن جنین ساخته نشده، بنابراین با رشد آن ممکن است پاره شود که تهدیدکننده زندگی است. علائم حاملگی خارج رحم به طور معمول شامل خونریزی واژینال، درد در قسمت تحتانی شکم، لگن و کمر و سرگیجه یا ضعف است، بجز این‌ها ممکن است تا قبل از ویزیت توسط پزشک، متوجه حاملگی خارج از رحم نشوید. پزشک، با تجویز دارو یا جراحی به حاملگی خارج از رحم پایان می‌دهد.