تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲

سونوگرافی هفته ۱۲ بارداری، که اغلب به عنوان سونوگرافی NT (اندازه‌گیری شفافیت نوکال) شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین و هیجان‌انگیزترین مراحل غربالگری در دوران بارداری است. این سونوگرافی نه تنها برای ارزیابی سلامت کلی جنین و غربالگری سندرم داون انجام می‌شود، بلکه برای بسیاری از والدین، لحظه کنجکاوی و امیدواری برای تشخیص جنسیت فرزندشان است. در حالی که تعیین جنسیت قطعی معمولاً تا هفته‌های بعدی (حدود هفته ۱۸ تا ۲۰) با اطمینان بیشتری انجام می‌شود، متخصصان سونوگرافی با تجربه می‌توانند در هفته ۱۲ نیز با بررسی دقیق برخی علائم، احتمال جنسیت جنین را تخمین بزنند. اما این تخمین در این مرحله اولیه با چه دقتی همراه است و تفاوت‌های ظریفی که بین جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲ قابل مشاهده هستند، کدام‌اند؟ این مقاله به بررسی این موضوع و واقعیت‌های پیرامون آن می‌پردازد.

بیشتر بخوانید: دانستنی های سونوگرافی های دوران بارداری

در چند هفتگی جنسیت جنین با سونوگرافی معلوم می شود؟

تعیین جنسیت جنین با سونوگرافی، به طور کلی در دو بازه زمانی اصلی انجام می‌شود که هر کدام دقت متفاوتی دارند. اگر به دنبال دقیق‌ترین و مطمئن‌ترین پاسخ هستید، هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری (در سونوگرافی آنومالی) بهترین زمان است. اگر می‌خواهید زودتر بدانید و با احتمال خطای بیشتری کنار می‌آیید، می‌توانید از هفته ۱۲ یا ۱۳ اقدام کنید، اما نتیجه قطعی نیست. همیشه توصیه می‌شود که برای تعیین جنسیت و تفسیر سونوگرافی، به متخصصان مجرب مراجعه کنید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲

از آنجایی که اندام تناسلی جنین در هفته دوازدهم به صورت کامل رشد نکرده است، سؤال پیش می‌آید که تکنسین سونوگرافی از طریق چه نشانه‌هایی تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی را تشخیص می‌دهد؟ در ادامه به برخی از نشانه‌های معمولی که پزشک برای تعیین جنسیت از آن‌ها استفاده می‌کند، خواهیم پرداخت.

نظریه نوب (NUB)

در سونوگرافی هفته ۱۲ بارداری، که اغلب برای غربالگری‌های اولیه و اندازه‌گیری شفافیت نوکال (NT) انجام می‌شود، یکی از روش‌های محبوب و نسبتاً دقیق برای پیش‌بینی جنسیت جنین، استفاده از "نظریه NUB" (Genital Tubercle Angle) یا "نظریه برآمدگی تناسلی" است. این نظریه بر پایه بررسی زاویه و جهت‌گیری یک ساختار کوچک در ناحیه تناسلی جنین به نام "برآمدگی تناسلی" (Genital Tubercle) استوار است.

رشد دستگاه تناسلی خارجی

در هفته ۱۲ بارداری، دستگاه تناسلی خارجی جنین در حال گذراندن مرحله مهمی از تمایز است. اگرچه جنسیت ژنتیکی جنین (XY برای پسر و XX برای دختر) از لحظه لقاح تعیین شده است، اما ساختارهای فیزیکی بیرونی که نشان‌دهنده این جنسیت هستند، به تدریج شکل می‌گیرند.

در هفته‌های اولیه بارداری (حدود هفته ۶ تا ۹)، دستگاه تناسلی خارجی در هر دو جنس به صورت یکسان و به شکل یک برآمدگی تناسلی (Genital Tubercle) ظاهر می‌شود. این برآمدگی، پیش‌ساز اندام‌های تناسلی خارجی نهایی است و در کنار آن، چین‌های لابیااسکروتال (labioscrotal folds) و چین‌های اورترال (urethral folds) نیز وجود دارند که در هر دو جنس مشابه هستند.

بیشتر بخوانید: در دوران بارداری انجام سونوگرافی را فراموش نکنید

جریان ادرار

یکی دیگر از نشانه‌هایی که پزشک در حین سونوگرافی می‌تواند برای تعیین جنسیت جنین به آن اتکا کند، جریان ادرار است. در جنین‌های پسر جریان ادرار به سمت بالاست اما در جنین دختر این‌گونه نیست.

تأثیرات هورمونی

تمایز جنسی در جنین‌ها در درجه اول با حضور هورمون‌های خاص در مراحل ضروری رشد تعیین می‌شود. آندروژن‌ها نقش حیاتی در رشد اندام تناسلی مردان دارند، در حالی که فقدان این هورمون‌ها منجر به تشکیل اندام تناسلی زنانه می‌شود. عدم تعادل یا اختلالات هورمونی در دوران بارداری گاهی اوقات می‌تواند به دستگاه تناسلی مبهم منجر شود و تشخیص جنسیت کودک از طریق سونوگرافی را دشوار می‌کند.

مطالب پیشنهادی: تست غربالگری سه گانه، هر آنچه لازم است بدانید!

مراحل تکامل جنسی در دوران جنینی

روند رشد جنسی در دوره جنینی یک سفر قابل توجه و پیچیده است که پایه و اساس جنسیت بیولوژیکی جنین را ایجاد می‌کند. از لحظه لقاح، مجموعه‌ای از فرایندهای پیچیده رخ می‌دهد که بر شکل گیری ویژگی‌های جنسی اولیه اثر می‌گذارد و تعیین می‌کند که جنین به مرد یا زن تبدیل شود. در ادامه مراحل تکامل جنسی در دوران جنینی را بررسی خواهیم کرد.

رشد غدد جنسی (هفته ۶-۴)

اولین مرحله رشد جنسی در هفته‌های ۴ تا ۶ بارداری شروع می‌شود. در این مرحله، گنادهای نر و ماده، یک ساختار اولیه که پتانسیل تبدیل شدن به بیضه یا تخمدان را دارد، شروع به تشکیل می‌کند. وجود یا عدم وجود کروموزوم Y نقش مهمی در هدایت رشد غدد جنسی ایفا می‌کند. اگر کروموزوم Y وجود داشته باشد، باعث تشکیل بیضه‌ها می‌شود که آندروژن‌ها (هورمون‌های جنسی مردانه از جمله تستوسترون) را ترشح می‌کنند. در غیاب کروموزوم Y، غدد جنسی به تخمدان تبدیل می‌شوند و استروژن تولید می‌شود.

بیشتر بخوانید: سونوگرافی تعیین جنسیت، دختر است یا پسر؟

توسعه مجرای ولفیان و مولرین (هفته ۸-۶)

در هفته‌های ۶ تا ۸، مرحله دوم رشد جنسی رخ می‌دهد که شامل تمایز مجاری ولفیان و مولر است. اگر جنین در حال رشد دارای بیضه باشد، مجاری ولفیان توسط آندروژن‌ها تحریک می‌شود تا به ساختارهای تولید مثلی نر مانند اپیدیدیم، واز دفران و وزیکول‌های منی تبدیل شوند. برعکس، در غیاب تحریک آندروژن، مجاری ولفیان تحلیل می‌رود. در جنین‌های دارای تخمدان، مجاری مولر به ساختارهای تناسلی زنانه مانند لوله‌های فالوپ، رحم و قسمت بالایی واژن تبدیل می‌شوند. بدون حضور استروژن، مجاری مولرین پسرفت می‌کنند.

تمایز دستگاه تناسلی خارجی (هفته ۱۲-۹)

در حدود هفته‌های ۹ تا ۱۲، مرحله سوم رشد جنسی آشکار می‌شود که نشان دهنده تمایز دستگاه تناسلی خارجی است. آندروژن‌های تولید شده توسط بیضه‌ها نقش کلیدی در تشکیل اندام تناسلی خارجی مرد دارند. سل یا نوب تناسلی حالتی کشیده‌تر به خود می‌گیرد و به آلت تناسلی تبدیل می‌شود و کیسه‌های بیضه نیز در این مدت رشد کرده و شکل می‌گیرند. در جنین‌های ماده اندام تناسلی خارجی به کلیتوریس تبدیل می‌شود و چین‌های دستگاه تناسلی مجزا می‌مانند و لابیاها را تشکیل می‌دهند.

رشد جنسی ادامه دارد (هفته ۱۳ به بعد)

از هفته ۱۳ بارداری به بعد، شانس تشخیص جنسیت جنین با سونوگرافی به تدریج افزایش می‌یابد و با پیشرفت هفته‌های بارداری، این تشخیص به طور فزاینده‌ای قطعی‌تر می‌شود. در هفته ۱۳، تمایز برآمدگی تناسلی (NUB) که در هفته ۱۲ مطرح شد، ادامه پیدا می‌کند. زاویه این برآمدگی نسبت به ستون فقرات، وضوح بیشتری پیدا می‌کند.

در این هفته، دقت تشخیص جنسیت با استفاده از نظریه NUB می‌تواند به ۹۵% تا حتی نزدیک به ۱۰۰% نیز برسد، البته این به شرطی است که سونوگراف ماهر باشد و جنین در موقعیت مناسبی قرار گرفته باشد. این هفته به عنوان پایان "پنجره طلایی" تشخیص زودهنگام جنسیت با نظریه NUB محسوب می‌شود.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

کلام آخر

سونوگرافی هفته دوازدهم به والدین این امکان را می‌دهد که از جنسیت کودک خود قبل از تولد آگاه شوند. اگرچه تعیین جنسیت از طریق سونوگرافی صد در صد دقیق نیست، اما فناوری مدرن و تخصص تکنسین‌های ماهر، پیش بینی قابل اعتمادی از جنسیت جنین را در اختیار والدین قرار می‌دهد. درک تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲ که در این مقاله به آن اشاره کردیم،