عوارض خوردن شیرینی در بارداری | علت ویار، مقدار مجاز و جایگزین‌های شیرینی در بارداری

پادکست خلاصه مقاله شیرینی در بارداری

خوردن شیرینی در بارداری

حدود ۵۰٪ تا ۹۰٪ از زنان باردار هوس‌های غذایی مختلفی دارند و شادی بتوان گفت ویار شیرینی در بارداری یکی از رایج‌ترین هوس‌های غذایی این دوران است. خوراکی‌های شیرین مانند شکلات، بستنی و آب‌نبات معمولاً در صدر قرار دارند.

خوردن شیرینی در بارداری نشانه چیست؟

میل به شیرینی در دوران بارداری کاملاً طبیعی است و معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، نوسانات قند خون یا استرس رخ می‌دهد. بدن ممکن است برای تامین انرژی سریع به قند نیاز داشته باشد، حتی اگر در واقع به چیزی مانند کلسیم یا ویتامین‌ها نیاز داشته باشد. در ادامه دلایل ویار شیرینی در بارداری را ذکر می‌کنیم.

تغییرات هورمونی

در دوران بارداری، هورمون‌هایی مانند hCG، پروژسترون، استروژن و لپتین می‌توانند مستقیماً بر ترجیحات غذایی زنان تاثیر بگذارند. سطوح بالای hCG و پروژسترون می‌تواند حس چشایی و بویایی را تغییر دهد و برخی طعم‌ها را جذاب یا غیرجذاب کند. برای مثال، پروژسترون می‌تواند حساسیت به طعم‌های تلخ را افزایش دهد، در حالی که استروژن ممکن است میل به غذاهای شیرین یا خوش‌طعم را زیاد کند.

هورمون لپتین که در تنظیم گرسنگی نقش دارد نیز در دوران بارداری افزایش می‌یابد و می‌تواند اشتها را بالا ببرد و میل به غذاهای پرکالری، به ویژه غذاهای شیرین و چرب را افزایش دهد تا انرژی مورد نیاز دوران بارداری تامین شود. این تغییرات هورمونی همه نقش مهمی در شکل‌گیری میل به انواع خاصی از غذاها دارند.

سطح قند خون

در دوران بارداری، تغییرات قند خون می‌تواند باعث میل به غذاهای شیرین شود. با نوسان سطح انسولین، قند خون ممکن است کاهش یابد و بدن برای تامین سریع انرژی، اغلب به شیرینی‌ میل پیدا کند. هورمون‌هایی مانند لپتین نیز بر اشتها تاثیر دارند و احتمال میل به غذاهای پرکالری را افزایش می‌دهند. همچنین کمبود مواد مغذی، می‌تواند میل به خوردن شیرینی در بارداری را افزایش دهد.

عوامل احساسی و روان‌شناختی

ترکیب هورمون‌ها، استرس و تغییرات خلق و خو می‌تواند زنان باردار را بیشتر به سمت خوردن شیرینی در بارداری سوق دهد. خوردن شیرینی یا به‌طور کلی غذاهای شیرین باعث افزایش سریع حس خوشایند می‌شوند. همچنین زنانی که سابقه اختلالات خوردن دارند، ممکن است در دوران بارداری میل بیشتری برای خوردن غذا به عنوان راهی برای مقابله با استرس یا احساسات خود داشته باشند.

کمبودهای تغذیه‌ای

کمبود مواد مغذی ممکن است میل به غذا را در دوران بارداری تحریک کند، زیرا بدن سعی دارد نیازهای افزایش‌یافته خود را برآورده کند. برای مثال، میل به غذاهای غنی از کلسیم مانند بستنی می‌تواند نشانه نیاز به کلسیم بیشتر باشد یا میل به میوه می‌تواند به کمبود ویتامین اشاره کند. در موارد شدیدتر، برخی زنان دچار «پیکا» می‌شوند، شرایطی که در آن تمایل به خوردن مواد غیرغذایی مانند خاک یا یخ دارند که اغلب به دلیل کمبود آهن یا کلسیم است.

---

بیشتر بخوانید: مصرف قرص آهن در بارداری ضروری است؟

---

عوارض خوردن شیرینی زیاد در دوران حاملگی

خوردن شیرینی در بارداری ضرر دارد؟ زیاده‌روی در خوردن شیرینی در دوران حاملگی عوارضی دارد که در ادامه ذکر می‌کنیم.

دیابت بارداری

مصرف زیاد قند، به ویژه نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، می‌تواند خطر دیابت بارداری (GDM) را افزایش دهد. دیابت بارداری زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر به کنترل سطح قند خون نباشد و در زنانی که قند زیادی مصرف می‌کنند، شایع‌تر است. مطالعات نشان می‌دهند نوشیدنی‌های شیرین، به ویژه نوشابه‌های کوکا کولا، می‌توانند خطر دیابت بارداری را تا ۲۹٪ افزایش دهند. مصرف زیاد قند همچنین حساسیت به انسولین را کاهش داده و باعث افزایش وزن می‌شود که خطر دیابت بارداری را بیشتر می‌کند.

---

بیشتر بخوانید: غذاهای پایین آورنده قند خون در بارداری کدام‌اند؟

---

پره اکلامپسی

یکی از مهم‌ترین مضرات خوردن شیرینی در بارداری، ابتلا به پره اکلامپسی است. این وضعیت با فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می‌شود و می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین ایجاد کند. رژیم غذایی سرشار از قند، به ویژه ساکارز در زنانی که BMI (شاخص توده بدنی) پایینی دارند، خطرناک‌تر است.

افزایش بیش از حد وزن در بارداری

مصرف زیاد قند در دوران بارداری می‌تواند منجر به افزایش وزن شود که مشکلاتی برای مادر و جنین ایجاد می‌کند. شیرینی‌ها، کیک‌ها، تنقلات و نوشیدنی‌های شیرین با افزایش وزن بیش از حد مرتبط هستند. مثلاً مطالعه‌ای در دانمارک نشان داد زنانی که قند زیادی مصرف می‌کردند، حدود ۱.۴ کیلوگرم بیشتر از دیگران وزن گرفتند. این افزایش وزن می‌تواند شانس عوارضی مانند فشار خون بالا، داشتن نوزادی بزرگتر یا نیاز به سزارین را افزایش دهد.

افزایش خطر پوسیدگی دندان

مصرف زیاد شیرینی در بارداری می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. وقتی غذاهای شیرین می‌خورید، باکتری‌های دهان از قند تغذیه کرده و اسید تولید می‌کنند که مینای دندان را تخریب می‌کند و منجر به حفره‌های دندانی می‌شود. بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، احتمال مشکلات دندانی مانند بیماری لثه و حساسیت دندان را افزایش می‌دهد و مصرف قند می‌تواند وضعیت را بدتر کند.

عوارض خوردن شیرینی در بارداری برای جنین چیست؟

مصرف زیاد شیرینی در دوران بارداری می‌تواند پیامدهای منفی متعددی برای سلامت جنین داشته باشد. این کار موجب افزایش بیش از حد وزن جنین در رحم می‌شود و در نتیجه، احتمال تجربه زایمان طبیعی دشوار، نیاز به سزارین، زایمان زودرس و خونریزی پس از زایمان افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد شیرینی در بارداری می‌تواند بر حافظه و مهارت‌های یادگیری کودک در آینده تاثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، احتمال ابتلای کودک به بیماری‌هایی مانند چاقی، دیابت و آسم نیز افزایش می‌یابد.

ویار شیرینی و جنسیت جنین (ویار شیرینی نشانه جنین دختر است یا پسر؟)

در فرهنگ عامه، اعتقاد بر این است که ویار شیرینی در دوران بارداری نشانه‌ای از دختر بودن جنین است. بر اساس این تصور، اگر مادر باردار به شدت به خوردن شیرینی‌ها و دسرها تمایل داشته باشد، احتمال داده می‌شود که جنین دختر است، در حالی که هوس غذاهای شور یا ترش بیشتر با پسر بودن جنین مرتبط دانسته می‌شود. با این حال، این دیدگاه هیچ پایه علمی ندارد. تمایلات غذایی در دوران بارداری عمدتاً ناشی از تغییرات هورمونی، نیازهای تغذیه‌ای و شرایط فیزیولوژیکی بدن هستند و نمی‌توانند جنسیت جنین را مشخص کنند. برای تعیین دقیق جنسیت، روش‌های علمی مانند سونوگرافی قابل اعتمادترین گزینه هستند.

چطور میل به شیرینی در بارداری را کنترل کنیم؟

از آنجایی که ولع شیرینی در بارداری زیاد است این سوال پیش می‌آید که چطور میل شدید به شیرینی را کنترل کنیم؟ در ادامه چند راهکار مهم ارائه داده‌ایم.

• تنقلات شیرین و سالم‌تر آماده کنید: به جای استفاده از محصولات قندی فرآوری‌شده، می‌توانید تنقلات سالم‌تری در خانه تهیه کنید. برای مثال خرماهای پر شده با کره مغزها به طور طبیعی شیرین هستند و چربی‌های سالم و پروتئین دارند. البته در خوردن این مورد هم نباید زیاده‌روی کنید.
• وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید: بهترین راه کنترل هوس شیرینی در بارداری، عدم حذف وعده‌های غذایی است. وقتی صبحانه، ناهار یا شام خود را میل نمی‌کنید یا با تاخیر می‌خورید، سطح قند خون کاهش یافته و میل شدیدی به خوراکی‌های شیرین ایجاد می‌شود.
• آب بنوشید: نوشیدن آب کافی نقش مهمی در مدیریت ویار شیرینی در بارداری دارد. هنگامی که بدن در حال سم‌زدایی است، ممکن است احساس سردرد یا خستگی داشته باشید اما نوشیدن آب کافی به دفع سموم و کاهش علائم ناشی از کمبود قند کمک می‌کند. همچنین آب کافی به تعادل الکترولیت‌ها کمک می‌کند که برای تامین انرژی و عملکرد عضلات ضروری است.

نقل قول از:

vinmec

An average weight woman needs to gain 11 to 16 kg during pregnancy, that would equate to about 300 additional calories per day. If you find yourself craving sweets excessively, try to choose foods that are sweet but still nutritious, such as fruit.

ترجمه:

یک زن با وزن متوسط نیاز دارد در دوران بارداری بین ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم وزن اضافه کند که معادل حدود ۳۰۰ کالری اضافی در روز است. اگر متوجه شدید که به طور شدید به شیرینی‌ها تمایل دارید، سعی کنید غذاهایی را انتخاب کنید که شیرین اما همچنان مغذی باشند مانند میوه‌ها.

مقدار مجاز مصرف شیرینی در بارداری چقدر است؟

به طور متوسط، مصرف روزانه شیرینی برای خانم‌ها حدود ۱۰۰ کیلوکالری، معادل ۲۵ گرم یا حدود ۶ قاشق غذاخوری است. برای خانم‌هایی که سالم، لاغر و فعال هستند، این مقدار معمولاً معقول و قابل قبول است. با این حال، میزان مصرف مناسب به عوامل متعددی مانند وزن، سطح متابولیسم، فعالیت روزانه و شرایط فردی بستگی دارد.

به طور کلی، توصیه می‌شود کالری دریافتی از مواد قندی و شیرینی‌جات در طول روز از ۱۰ درصد کل کالری مصرفی بیشتر نشود. باید توجه داشت که نوشابه‌ها، غذاهای فرآوری شده و محصولات صنعتی نیز حاوی مقادیر قابل توجهی شکر هستند، بنابراین کنترل مصرف آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد، به‌خصوص برای افرادی که اضافه وزن یا چاقی دارند.

خانم‌های باردار بهتر است تا حد امکان از مصرف قند و شکر، غذاهای فرآوری شده، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و نان‌های سفید پرهیز کنند تا سلامت خود و جنینشان حفظ شود و از عوارض ناشی از مصرف بیش از حد قند پیشگیری شود.

خوردن بیسکوییت در بارداری ضرر دارد؟

بهتر است مصرف بیسکویت و کیک در دوران بارداری به حداقل برسد و ترجیحاً از رژیم غذایی روزانه حذف شوند. بهتر است این خوراکی‌ها حتی در خانه نگهداری نشوند تا وسوسه مصرف آن‌ها کاهش یابد. در صورت تمایل، مصرف گاه‌به‌گاه و محدود، مثلاً یک یا دو عدد بیسکویت یا یک قطعه کوچک کیک در هفته، اشکالی ندارد اما هر چه میزان مصرف کمتر باشد، سالم‌تر است و سلامت مادر و جنین بیشتر حفظ می‌شود.

جایگزین‌های سالم شیرینی در بارداری

ویار شیرینی در بارداری بسیار شایع است و یکی از راه‌های کنترل آن، استفاده از جایگزین‌های خوراکی سالم است که در اداکه ذکر می‌کنیم.

• اسموتی سالم
• میوه‌ها (البته از خوردن میوه زیاد در بارداری خودداری کنید)
• میوه خشک
• ماست میوه‌ای

سوالات متداول

1. آیا باید هوس‌ شیرینی در بارداری را نادیده بگیریم؟ خیر زیرا بدن شما با این هوس‌ها به دنبال آن است که پیامی برساند. به جای زیاده‌روی در خوردن شیرینی‌ و دسر در بارداری، از جایگزین‌های سالم که پیش‌تر معرفی شد، استفاده کنید.
2. ویار بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟ هوس‌های غذایی معمولاً از هفته پنجم بارداری، یعنی در سه ‌ماهه اول، شروع می‌شوند.
3. آیا خوردن روزانه شیرینی در بارداری ضرر دارد؟ بله. زیاده‌روی در مصرف شیرینی در بارداری با خطر دیابت بارداری، افزایش وزن مادر، پره اکلامپسی و پوسیدگی دندان مرتبط است.

کلام آخر

هوس شیرینی خامه ای در بارداری، قطاب یا کیک یزدی در بارداری رایج است. این هوس‌ها معمولاً به دلیل ترکیبی از تغییرات هورمونی، نوسانات قند خون و نیازهای تغذیه‌ای بدن ایجاد می‌شوند و بخشی از تجربه طبیعی بارداری محسوب می‌شوند. با این حال، مصرف مداوم و بیش از حد این شیرینی‌ها می‌تواند منجر به افزایش وزن بیش از حد، مشکلات گوارشی، خطر دیابت بارداری و سایر عوارض برای مادر و جنین شود. بنابراین بهتر است به جای مصرف شیرینی در بارداری، گزینه‌های سالم‌تر مانند میوه‌ها و تنقلات کم‌قند را در رژیم غذایی خود بگنجانید.