عوامل سقط جنین، آزمایشات لازم

سقط، به دفع جنین از بدن مادر قبل از هفته بیستم بارداری یا دفع جنین با وزن زیر ۵۰۰ گرم گفته می شود که این مساله می تواندبیش از ۸۰ درصد سقط ها قبل از هفته دوازدهم بارداری اتفاق می‌افتند. اگر مادر، جنین را بعد از ۲۰ هفتگی از دست بدهد، به آن مرده‌ زایی (stillbirth) می‌گویند.

وقتی که کودک ضربان قلب پیدا می‌کند، احتمال سقط جنین به طرز چشمگیری کاهش می یابد.

عوامل افزایش دهنده سقط جنین در مادر
- سن : در زنان ۴۰ ساله دو برابر زنان ۲ ساله احتمال سقط جنین وجود دارد.
- سابقه‌ سقط جنین : زنانی که دو یا چند سقط جنین متوالی داشته اند.
- زنان دچار کم کاری تیروئید، دیابت، سلیاک، لوپوس و اختلالات وراثتی در انعقاد خون و سندرم تخمدان پلی کسیتیک.
- مصرف سیگار و الکل و مصرف بیش از چهار فنجان قهوه در روز
- اشعه ایکس که در رادیولوژی ها استفاده می شود
- سابقه داشتن نقص تولد یا مشکلات ژنتیکی
- ابتلا به لیستری، گوشک، سرخجه، سرخک، سیتومگالو ویروس، پاروو ویروس، سوزاک، ایدز و عفونت های دیگر
- فیبروم ها
- چسبندگی های داخل رحمی که اغلب به دنبال سقط های خشن و آلوده رخ می دهد.
- مشکل نارسایی دهانه رحم که به دلیل دستکاری های رحم در حاملگی های قبلی است یا به صورت مادرزادی وجود دارد
- ناهنجاری‌های کروموزومی در تخمک بارور
- استفاده از برخی داروها مثل داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) مثل: ایبوپروفن و آسپیرین
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی از جمله: گازهای بیهوشی
- خطر سقط با افزایش سن پدر، بالا می‌رود.
- وقتی پدر در معرض جیوه، سرب، و مواد شیمیایی صنعتی و آفت کش ها قرار گرفته باشد، خطر سقط بیشتر می‌شود.

اگر نشانه های احتمالی سقط جنین را داشتید، پزشک استراحت در بستر را تجویز می‌کند.

علائم سقط جنین
- لک دیدن یا خونریزی مهبلی
- درد شکمی که بعد از اولین خونریزی شروع می‌شود.

دقت کنید که خونریزی مهبلی یا درد در اوایل بارداری، ممکن است نشانه بارداری خارج از رحم باشد.

آزمایشات لازم برای تایید سقط جنین
اگر در زمان حاملگی هر کدام از علائم سقط را داشتید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
- پزشک زنان، رحم شما را معاینه می کند تا بفهمد خونریزی از سمت گردن رحم هست یا خیر.
- ممکن است آزمایش خون برای شما تجویز کند تا مقدار هورمون hCG بارداری را اندازه بگیرد و اگر مقدار آن در خون شما رو به افزایش بود، آزمایش را در 2 تا 3 روز آینده تکرار می کند.
- اگر خونریزی یا درد شکمی داشتید و پزشکتان کمترین شکی به بارداری خارج رحمی برد، بلافاصله آزمایش آلتراسوند انجام می‌دهد. اگر هیچ نشانی از مشکل نباشد، اما همچنان لک دیدید، حدود ۷ هفته دیگر یک آلتراسوند دیگر انجام خواهد داد. در این مرحله، اگر در سونوگرافی، جنینی با ضربان قلب مشاهده گردید، خطر سقط در شما کمتر است.
اما اگر همچنان خونریزی داشتید لازم است که بعدها آلتراسوند دیگری انجام دهید. اگر در سونوگرافی، جنینی با اندازه مشخص دیده شد که ضربان قلب ندارد، این به معنای آن است که جنین زنده نمانده است.
اگر کیسه جنینی یا جنین کوچکتر از اندازه مورد نظر باشند، یعنی اوضاع به آن خوبی که فکر می کردید نیست.
بسته به شرایط، باید سونوگرافی خود را طی 1 تا 2 هفته تجدید کنید و آزمایش خون دهید.
- اگر در سه ماهه دوم هستید و سونوگرافی نشان می‌دهد که گردن رحم کوتاه تر می‌شود یا در حال باز شدن است، پزشک عملی به نام سرکلاژ (Cerclage) را انجام می دهد که طی آن برای جلوگیری از سقط جنین یا زایمان پیش از موعد، گردن رحم شما را با بخیه تنگ می‌کند.
سرکلاژ بدون خطر نیست، و همه موافق نیستند که شما گزینه مناسبی برای این کار باشید.
- اگر نشانه های احتمالی سقط جنین را داشتید، پزشک استراحت در بستر را تجویز می‌کند.
- ممکن است چند هفته خونریزی خفیف یا درد شکمی داشته باشید. می‌توانید از نوار بهداشتی استفاده کنید و برای کاهش درد استامینوفن بخورید.

بعد از دو سقط متوالی، مخصوصا اگر دارای سن بالای ۳۵ سال یا شرایط خاص پزشکی باشید، پزشک آزمایشات ژنتیکی و خونی مخصوص برای شما می نویسد.

بعد از سقط جنین چه می شود؟
- به مدت یک یا چند روز دردهای انقباضی خفیف شبیه قاعدگی دارید و 1 تا 2 هفته خونریزی خواهید داشت.
- از نوار بهداشتی استفاده کنید و برای تسکین درد از ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
- از آمیزش زناشویی، شنا کردن، دوش گرفتن و استفاده از داروهای واژنی به مدت حداقل 1 تا 2 هفته پرهیز کنید تا زمانی که خونریزی شما بند بیاید.
- اگر به خونریزی شدید دچار شدید، یکی از نشانه های عفونت را داشتید یا احساس درد شدید داشتید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

- اگر خونریزی شما شدید است و احساس ضعف، سرگیجه، یا منگی می‌کنید، ممکن است دچار شوک شوید. در چنین شرایطی با اورژانس تماس بگیرید.

یک بار سقط کردن به معنی آن است که باز هم سقط جنین خواهید داشت؟
یک مورد سقط جنین، نشانه‌ وجود مشکلی در شما یا همسرتان تلقی نمی‌شود.
بعد از دو سقط جنین متوالی، مخصوصا اگر دارای سن بالای 35 سال یا شرایط خاص پزشکی باشید، پزشک آزمایشات ژنتیکی و خونی مخصوص برای شما تجویز خواهد کرد.

در شرایط بخصوص مثل وقتی که در سه ماهه‌ دوم سقط کنید، یا به دلیل ضعف گردن رحم، زایمان زودرس در اوایل سه ماهه سوم داشته باشید، احتمالا بعد از یک سقط شما را به متخصص زایمان پرخطر ارجاع می‌دهند تا شرایط حاملگی شما را به دقت بررسی کند.

بعد از سقط، چه زمانی می‌توان باردار شد؟
بهتر است کمی صبر کنید. چه خودبخود سقط کرده باشید و چه بافت را برداشته باشید، طی 4 تا 6 هفته بعد دوباره قاعده می‌شوید.
بعضی پزشکان می‌گویند که بعد از این مدت دوباره می‌توانید آبستن شوید، اما برخی دیگر توصیه می‌کنند که یک دوره قاعدگی دیگر را هم بگذرانید تا زمان بیشتری برای بهبود جسمی و روحی داشته باشید.