کهیر زدن در بارداری، روش های درمان

کهیر بارداری یا کهیر حاملگی (Pregnancy Urticaria) که بصورت دانه های قرمز، پلاک ها و پاپول های خارش دار مشخص می شود یکی از شایع ترین عوارض پوستی در دوران حاملگی می باشد. کهیر در بارداری معمولا در اواخر سه ماهه سوم حاملگی ظاهر شده و بیشتر در کسانی که اولین بارداری را تجربه می کنند ایجاد می شود. خارش کهیر بارداری بسیار اذیت کننده است. در ادامه به علائم، تشخیص و درمان کهیر و خارش ناشی از آن در بارداری می پردازیم.

کهیر بارداری چیست؟
کهیر در بارداری بصورت دانه های قرمز خارش دار یعنی پاپول ها و پلاک های کهیری خارش دار خود را نشان می دهد. این عارضه شایع ترین بیماری پوستی در دوران بارداری است. این بیماری با پلاک های کهیری و پاپول های شدید خارش داری مشخص می شود که ابتدا در داخل استریاهای روی شکم و در اواخر سه ماهه سوم ظاهر می شوند.
در این بیماری برخلاف کھیر حاد معمولی، بثورات ثابت باقی می مانند و شدت آنها افزایش پیدا می کند، و در اکثر موارد ظرف یک هفته پس از زایمان یا قبل از آن، برطرف می شوند.

کهیر حاملگی در چه کسانی شایع تر است؟
سن متوسط شروع بیماری ۲۵ سالگی است البته در همه خانم های باردار بین ۱۶ تا ۴۵ سال ممکن است ایجاد شود. میزان بروز بیماری یک مورد از هر ۱۶۰ حاملگی بوده و حدود ۴۰ درصد از موارد، در اولین بارداری رخ می دهد.
همچنین در ۳۰ درصد از موارد در حاملگی دوم ایجاد می شود و حدود ۱۵ درصد از موارد در زنانی رخ می دهد که حاملگی سوم را تجربه می کنند. بنابراین هر چه تعداد حاملگی بیشتر باشد احتمال ایجاد کهیر بارداری کمتر است.

کهیر بارداری از چه زمانی آغاز شده و تا چه مدت طول می کشد؟
کهیر بارداری در اکثر موارد در اواخر سه ماهه سوم شروع می شود، ولی ممکن است در سه ماهه اول یا دوم بارداری نیز رخ دهد. همچنین شروع کهیر پس از زایمان (معمولا ۳ تا ۵ روز اول پس از زایمان) بسیار نادر است.
میانگین دوره بیماری ۶ هفته است و انتظار داریم که پس از ۶ هفته (کمتر از ۲ ماه) ضایعات خارش دار و پاپول ها و پلاک ها از بین بروند و بهبودی حاصل شود. البته ضایعات پوستی شدید معمولا طی ۱ تا ۳ هفته اول از بین می روند. همچنین عود کهیر خارش دار در بارداری های بعدی غیر معمول است.

علائم کهیر بارداری چیست؟
ضایعات کهیر در دوران بارداری در ۹۰ درصد از موارد از شکم آغاز می شوند. در افرادی که استریا بر روی شکم دارند، این مشکل اکثرا در اطراف یا روی استریا تظاهر می کند.
دانه های قرمز خارش دار و پلاک ها طی چند روز به شکل متقارن برروی شکم گسترش پیدا می کنند و باسن، اندام های فوقانی و تحتانی، قفسه سینه، و پشت را درگیر می نمایند. کهیر خارش دار در دوران حاملگی معمولا دست ها، پاها، کف دست ها، کف پاها و صورت، را در گیر نمی کند.
خارش ناشی از ضایعات کهیر، متوسط تا شدید است و خراشیدگی به ندرت دیده می شود. ضایعات به صورت پاپول هایی قرمز شروع می شوند که اغلب با هاله ای کمرنگ احاطه شده اند.
تعداد ضایعات به سرعت افزایش پیدا می کند و ممکن است درهم تلاقی کنند و پلاک های کهیری برجسته و متورمی (ادم دار) را تشکیل دهند. در این بیماری معمولا تاول تشکیل نمی شود.

یافته های آزمایشگاهی
در نمونه گیری یا بیوپسی از ضایعات، ارتشاح خفیف تا متوسط گلبول های سفید تک هسته ای در اطراف عروق مشاهده می شود که بعضی از آنها ائوزینوفیل هستند و درجات متغیری از اسفنجی شدن اپیدرم پوست وجود دارد. آزمایش خون کاملا طبیعی است. همچنین نتایج آزمایش ایمونوفلورسانس مستقیم از ضایعات و پوست اطراف ضایعات منفی است و نکته غیر طبیعی ندارد.

سیر و پیش آگهی بیماری چگونه است؟
کهیر بارداری در طول حاملگی و زایمان با هیچ عارضه ای همراه نیست. بنابراین باید این اطمینان را به مادر بدهیم که خطری او و جنینش را تهدید نمی کند.
عود کهیر خارش دار در حاملگی های بعدی غیر معمول است. همچنین اگر مادر دچار این عارضه شد، پس از زایمان، شیرخوار به این بثورات دچار نمی شود و نگرانی از این بابت وجود ندارد.
اگر مادری در دوران بارداری دچار ضایعات پوستی شد و کودک اون نیز پس از زایمان، به ضایعات پوستی مشابهی دچار شد باید به هرپس حاملگی شک کرد زیرا کهیر بارداری به جنین منتقل نمی شود. برای تشخیص هرپس بارداری باید از آزمایش ایمنوفلورسانس مستقیم استفاده کرد که در کهیر منفی و در هرپس مثبت است.

آیا کهیر بارداری برای جنین خطرناک است؟
خیر، به هیچ وجه خطری جنین را تهدید نمی کند. کهیر باعث ایجاد ناهنجاری های مادرزادی نمی شود و اگر کودکی دچار بیماری های مادرزادی بود ارتباطی با کهیر حاملگی ندارد.

درمان کهیر بارداری در طب سنتی و پزشکی مدرن
درمان در پزشکی امروزی
اساسا کهیر در دوران بارداری نیازی به درمان ندارد و می توان به مادر اطمینان داد که قبل یا پس از زایمان، خارش به سرعت پایان خواهد یافت.
اگر مادر باردار از خارش بدن بسیار شاکی بود و نمی توانست آن را تحمل کند می توان از موارد زیر برای درمان خارش در بارداری استفاده کرد:
استروئیدهای موضعی (پماد کورتون).
پانسمان مرطوب و سرد.
استفاده از لوسیون های ضد خارش نظیر لوسیون Sarna.
استفاده از آنتی هیستامین ها.
در نهایت در صورت غیرقابل تحمل شدن خارش می توان از داروی خوراکی پردنیزون با دوز ۳۰ تا ۴۰ میلی گرم در روز استفاده کرد.
درمان گیاهی در طب سنتی
برای درمان گیاهی خارش بدن ناشی از کهیر بارداری در طب سنتی می توان از گیاهان زیر استفاده کرد:
شستشوی بدن با سدر هنگام استحمام.
استفاده از فرآورده های شاه بلوط مخصوص استحمام.
استفاده ازعرق کاسنی و شاه تره برای درمان خارش در بارداری مفید است.
استفاده از گیاهان رفع کننده یبوست نظیر خاک شیر.
پوست خود را مرطوب نگه دارید و از مصرف غذاهای تند، شور و پر ادویه و نیز گرمی جات دوری کنید.