کاهش استرس در بارداری، ده راهکار درمانی

«کاهش استرس دوران بارداری» دغدغه بسیاری از خانم‌هایی است که قصد باردار شدن دارند یا در حال حاضر دوران بارداری را تجربه می‌کنند. این در حالی است که به عقیده پزشکان استرس و اضطراب در دوران بارداری برای جنین و البته مادر بسیار مضر است، اما مسئله این است بارداری برای بسیاری از خانم‌ها به دلیل تغییرات فیزیکی و هورمونی امری استرس‌زا است و برای کاهش این استرس لازم است آگاهی لازم را داشته باشند.

۱- برای کاهش استرس دوران بارداری ورزش کنید
استرس در بارداری برای شما و کودک‌تان قطعا عوارض دارد. کاهش استرس دوران بارداری بیش از همه به تولد فرزندی سالم‌تر کمک فراوانی می‌کند. یکی از بهترین روش‌های کاهش استرس در دوران بارداری «ورزش کردن» است. شاید به نظرتان عجیب باشد اما وارد کردن فشار فیزیکی به بدن از طریق فعالیت و ورزش کردن به نحو قابل‌توجهی استرس ذهنی و روحی را در شما کاهش می‌دهد. طبق تحقیقات انجام شده زنانی که در دوران بارداری به طور منظم ورزش می‌کنند به طور قابل توجهی کمتر از زنان بارداری که ورزش نمی‌کنند دچار استرس و عصبانیت می‌شوند. اما دلیل اصلی کاهش استرس و عصبانیت از طریق ورزش چیست؟
کاهش ترشح هورمون‌های استرس: ورزش سبب کاهش ترشح هورمون‌های استرس‌زا مثل «کورتیزول» می‌شود. علاوه بر این ورزش کردن سبب افزایش ترشح ترکیبات شیمیایی مثل«اندورفین» در بدن می‌شود که به طور طبیعی سبب آرامش ذهنی و کاهش درد می‌شود.
بهبود کیفیت خواب: ورزش سبب بهبود کیفیت خواب شما می‌شود و خواب خوب و کافی هم سبب کاهش استرس و عصبانیت و افزایش آرامش می‌شود.
اعتماد‌به‌نفس: زمانی که شما به طور منظم ورزش می‌کنید، تناسب بدن شما حفظ می‌شود و همین امر سبب افزایش اعتماد به نفس می‌شود. افزایش اعتماد به نفس می‌تواند به کاهش استرس و در نتیجه عصبانیت در شما کمک کند. سعی کنید از ورزش‌های مخصوص دوران بارداری را از پزشک معالج‌تان مطلع شوید.

۲- استراحت کنید و به فرزندتان فکر کنید
برای کاهش استرس دوران بارداری هیچ چیز مثل استراحت نمی‌تواند کارگشا و موثر باشد. فراموش نکنید که استراحت هم برای بدن شما و هم بدن فرزندتان لازم است پس به هیچ‌وجه از این‌که ساعات زیادی را در حال استراحت هستید احساس گناه نداشته باشید. در حین استراحت به فرزندتان بیندیشید و با او صحبت کنید. جنین از هفته ۲۳ بارداری صدای شما را می‌شنود. این کار کمک می‌کند که وقتی فرزندتان متولد شد بیشتر به او احساس نزدیکی و مسئولیت کنید. به صدای بدن‌تان گوش کنید. به محض احساس خستگی به رختخواب بروید. بدن شما سخت مشغول فعالیت برای رشد و نمو جنین است و در نتیجه به خواب و استراحت کافی برای تجدید قوا نیاز دارد. اگر فرزند دیگری دارید و نیاز به مراقبت دارد از همسر، مادر یا یکی از نزدیکان‌تان بخواهید تا در زمان استراحت شما مراقبش باشد.

۳- برای کاهش استرس دوران بارداری؛ در مورد بارداری‌تان صحبت کنید
اگر بارداری برای شما امری استراس‌زاست یا برای‌تان مشکلی پیش آمده حتما با پزشک‌تان در مورد این مسئله صحبت کنید. این طبیعی است که در دوران بارداری نیاز به مراقبت و حمایت بیشتری داشته باشید پس در این مورد احساس ضعف یا خجالت نداشته باشید. با همسرتان صحبت کنید. ممکن است نگرانی‌های شما مشترک باشد یا همسرتان مشکلی داشته باشد که شما از آن بی‌خبر باشید. صحبت کردن شما را آرام و حال‌تان را بهتر می‌کند. به کلاس‌های مخصوص دوران بارداری بروید و با سایر خانم‌های باردار صحبت کنید. این مراودات تا حد زیادی سبب کاهش استرس و اضطراب دوران بارداری می‌شود.

۴- کاهش استرس دوران بارداری؛ خوب غذا بخورید
خوردن غذای خوب و سالم چه در دوران بارداری و چه زمانی که باردار نیستید برای ذهن و بدن شما لازم است. یک رژیم غذایی مبتنی بر اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین‌ها و مواد معدنی سبب بهبود ذهن و آرامش شما می‌شود.
غذاهای دریایی و ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. در هفته حداقل ۲ وعده غذای دریایی مثل ماهی سالمون، ساردین، میگو و ماهی قزل‌آلا میل کنید تا استرس دوران بارداری را کاهش دهید.
بدن شما نمی‌تواند اسید‌آمینه «تریپتوفان» را ترشح کند. از سوی دیگر تریپتوفان تا حد زیادی استرس را کاهش می‌دهد، از افسردگی پیشگیری می‌کند، فعالیت مغز را از طریق ترشح هورمون‌های ملاتونین و سروتونین بهبود می‌بخشد و سبب بهبود کیفیت خواب می‌شود. برای تامین تریپتوفان مورد نیاز بدن آجیل و مغزهایی مثل گردو بخورید. بوقلمون، جوجه، ماهی، تخم‌مرغ، ماست و پنیر سرشار از تریپتوفان هستند.
نوشیدن آب را فراموش نکنید. کمبود آب بدن بر فعالیت‌های ذهنی شما تاثیر می‌گذارد و سبب سردرد و خستگی می‌شود. روزانه حداقل یک‌و‌نیم لیتر آب بنوشید تا سبب کاهش استرس دوران بارداری شود.

۵- برای تولد فرزندتان آماده شوید
یکی از دلایل استرس دوران بارداری این است که شما دقیقا نمی‌دانید بعد از تولد کودک‌تان دقیقا چه اتفاقی می‌افتد. ممکن است فرزند شما با یکسری مشکلات جسمی موقت متولد شود و لازم باشد که مدتی در بیمارستان تحت‌نظر باشد. بهتر است برای هر اتفاقی با حفظ آرامش آماده باشید. برای آگاهی از این مسائل لازم است با پزشک خود صحبت و آمادگی لازم را پیدا کنید. در مورد روش‌های زایمان (طبیعی و سزارین) با پزشک‌تان مشورت کنید و اگر برای‌تان مقدور است در کلاس‌های آموزشی پیش از زایمان که معمولا در مراکز بهداشت محله تشکیل می‌شوند شرکت کنید. اگر از روند زایمان می‌ترسید برای کاهش استرس ناشی از آن مطالعه کنید، با خانم‌های مثبت‌اندیش و با‌تجربه صحبت کنید و از همه مهم‌تر با همسر و پزشک‌تان درد‌دل کنید. کمک‌های پزشک و اطرافیان تا حد زیادی می‌تواند استرس دوران بارداری را کاهش دهد.

۶- خودتان را برای یک زندگی جدید آماده کنید
از جمله دلایل استرس زنان باردار به خصوص خانم‌هایی که بارداری اول را تجربه می‌کنند، ورود یک عضو جدید و ناشناخته به جمع خانواده است. برای کنار آمدن با این مسئله با دوستان یا آشنایانی که فرزند کوچک دارند رفت‌و‌آمد کنید. به مهدکودک‌هایی که شیرخوارگاه دارند بروید تا یاد بگیرید از یک نوزاد تازه متولد شده چگونه مراقبت کنید. آمادگی پیدا کردن برای یک زندگی جدید و یاد گرفتن ترفندها و ریزه‌کاری‌های بچه‌داری در کاهش استرس دوران بارداری بسیار موثر است.

۷- برای کاهش استرس دوران بارداری؛ مسائل مالی را حل‌ و‌ فصل کنید
یکی از مسائل نگران کننده در دوران بارداری مسائل مالی به خصوص بعد از به دنیا آمدن فرزندتان است. برای کاهش استرس در این زمینه یک لیست از مایحتاج نوزادتان تهیه کنید و تصمیم بگیرید که کدام وسایل را می‌توانید خودتان تهیه کنید و کدام وسایل را می‌توانید از دوست و فامیل قرض بگیرید. برخی وسایل مثل «کریر» نهایتا تا ماه چهارم برای نوزادتان قابل استفاده هستند و بهتر است آن را از دوست و آشنا قرض بگیرید. وسایلی مثل تخت و کمد را هم می‌توانید به صورت دست دوم بخرید. اگر شاغل هستید مطمئن شوید که حق بیمه و حقوق شما در دوران مرخصی بارداری به شما پرداخت می‌شود. رسیدگی به این موارد تا حدود زیادی در کاهش استرس دوران بارداری موثر است.

۸- برای کاهش استرس دوران بارداری؛ تفریح کنید
با صدای بلند بخندید. خندیدن در کاهش استرس و ریلکس شدن و آرام گرفتن عضلات بدن بسیار موثر است. با دوستان‌تان وقت بگذرانید و برای تماشای یک فیلم کمدی به سینما بروید. برای پدیکور ناخن‌های‌تان به آرایشگاه بروید. با همسرتان وقت بگذارنید و با فامیل معاشرت کنید. برای خودتان وقت بگذارید و به خودتان اهمیت بدهید. شما شایسته بهترین‌ها هستید و باور داشتن این مسئله در کاهش استرس دوران بارداری بسیار موثر است.

۹- ماساژ و مدیتیشن را در دوران بارداری جدی بگیرید
برای کاهش استرس و دلشوره در بارداری اهمیت ماساژ و مدیتیشن را دست کم نگیرید. برای مدیتیشن یک مکان آرام و ساکت را انتخاب کنید و همانجا بنشینید. اگر می‌خواهید در منزل‌تان چراغ‌ها را خاموش کنید و شمع روشن کنید. اگر می‌خواهید ماساژ بگیرید حتما از یک متخصص ماساژ برای زنان باردار کمک بگیرید. برخی از روغن‌های ماساژ برای سه ماه نخست بارداری مناسب نیستند پس از پزشک‌تان حتما در مورد این موضوع سوال کنید.

۱۰- به تغییرات مثبت جسم‌تان در دوران بارداری فکر کنید
تغییرات فیزیولوژی، بالا رفتن وزن و چاق شدن اندام‌های مختلف بدن و تورم صورت و دست و پا در دوران بارداری امری طبیعی است. به جای فکر کردن به این تغییرات به فرزندی که در راه دارید و تغییرات مثبتی که در بدن‌تان ایجاد شده مثل ضخیم شدن موها و مستحکم شدن ناخن‌هایتان فکر کنید و از آن‌ها لذت ببرید.