سونوگرافی سه بعدی جنین، چه کاربردهایی دارد؟

سوال : سونوگرافی سه بعدی چه کاربردهایی دارد؟

پاسخ : گاهی اوقات در سونوگرافی های معمولی مشکلاتی مشاهده می شود که برای تعیین صحت و سقم آن ها، نیاز به انجام سونوگرافی سه بعدی در حاملگی خواهد بود. البته پیشتر نیز انجام آزمایش غربالگری در زمان خاص خود، مشکلات جنینی و ناهنجاری های احتمالی را با درصدی از خطا، مشخص خواهد کرد. در چنین موقعیتی نیز سونوگرافی سه بعدی جنین می تواند تکمیلی برای درک و تشخیص بهتر این ناهنجاری ها باشد.

سونوگرافی سه بعدی چیست و چگونه انجام می شود؟

در سونوگرافی سه بعدی امواج صوتی با زوایای مختلف به بدن جنین تابانده می‌شود و انعکاس این امواج با کمک نرم افزارهای پیشرفته کامپیوتری تغییر داده می‌شود. اسکن اندام می‌تواند به شکل دستی و از سوی سونوگرافیست یا با دستگاه های جدیدتر، توسط پروپ دستگاه صورت گیرد و تصویر سه بعدی ارائه دهد.

در ابتدای امر توصیه می‌شود سونوگرافی توسط رادیولوژیست مجرب و آموزش دیده انجام گیرد. روند انجام این سونوگرافی با سونوگرافی معمولی هیچ تفاوتی ندارد. برخلاف سونوگرافی‌های معمولی، نیازی به پرکردن مثانه قبل از انجام سونوگرافی سه بعدی وجود ندارد. نتایج برخی از مطالعات نشان داده که اگر نیم ساعت قبل از سونوگرافی سه بعدی از جنین یک لیوان آبمیوه طبیعی نوشیده شود، جنین در طول سونوگرافی هوشیارتر خواهد بود. بر اساس نگرش موجود در مراکز تصویر برداری مدت زمان انجام این سونوگرافی باید تا حد امکان کم باشد.

مزایای سونوگرافی سه بعدی چیست؟

استفاده از این تکنولوژی در بررسی ناهنجاریهای جنین اهمیت دارد. در گذشته ‌در تشخیص ناهنجاری جنینی از روش آمنیوسنتز (کشیدن آب اطراف جنین) استفاده می‌شد که امکان سقط جنین وجود داشت، اما امروزه با کمک این نوع سونوگرافی می‌توان بدون بروز هیچ‌گونه خطری برای جنین تا 99 درصد به تشخیص صحیح دست یافت. گرچه سونوگرافی قادر به تشخیص تمامی ناهنجاری های ژنتیکی جنین نیست، اما می تواند اختلالات ژنتیکی که سبب بروز ناهنجاری های ساختاری شده است را تا حد زیادی تشخیص دهد. با توجه به نتایج این سونوگرافی پزشکان می‌توانند به تصمیم گیری بهتری در خصوص ادامه بارداری یا پایان دادن به آن دست یابند.

• همچنین بررسی نتایج اعمال جراحی داخل رحمی، از دیگر کاربردهای سونوگرافی سه بعدی است.
• برای بررسی بهتر اختلالات آناتومیک جنین (هر گونه تغییر در اندام درونی و اندام بیرونی مشخص است).
• اسپینا بیفیدا (نقایص ستون فقرات و نخاع جنین)
• همچنین در آینده می‌توان از این روش برای تعیین اختلالات عصبی جنین و احتمال وجود فلج مغزی استفاده کرد.

بهترین زمان برای سونوگرافی سه بعدی چه زمانی است؟

سونوگرافی سه بعدی معمولا با توجه به حساسیت جنین در ۳ ماهه اول و به دلیل کم بودن مایع نباید انجام شود و ۳ ماهه دوم بهترین زمان است. در برخی مراکز برای ایجاد تصاویر بهتر توصیه می شود مراجعه بیماران بین هفته 26 و 28 باشد ولی در بعضی از موارد برای تشخیص ناراحتی های مادرزادی جنین از قبیل لب شکری، شکاف کام (کام شکری) و... سونوگرافی سه بعدی در بارداری، بین هفته 24 تا 32 حاملگی انجام می‌شود. در واقع تعیین بهترین زمان برای انجام سونوگرافی سه بعدی به علت انجام آن بستگی دارد.