AFI در سونوگرافی جنین چیست؟ + جدول شاخص AFI

AFI  در سونوگرافی چیست؟

مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) که در گزارش سونوگرافی به اختصارAF نامیده می‌شود، مایعی است که جنین در آن شناور بوده و رشد می‌کند. این مایع در هفته‌های اولیه بارداری عمدتاً از آب بدن مادر تشکیل شده و از هفته ۲۰ به بعد شامل مواد غذایی، هورمون‌ها، آنتی‌بادی‌ها و مواد دفعی جنین می‌شود. حجم این مایع در هفته ۳۶ بارداری به حداکثر می‌رسد و با نزدیک شدن به زایمان کاهش می‌یابد. کم یا زیاد بودن مقدار آن می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در مادر یا جنین باشد. در ادامه، درباره نقش مایع آمنیوتیک در رشد و محافظت از جنین بیشتر توضیح می‌دهیم.

• محافظت از بند ناف: جلوگیری از فشرده شدن بند ناف که اکسیژن و مواد غذایی را از جفت به جنین منتقل می‌کند.
• جلوگیری از چسبندگی: جلوگیری از چسبیدن انگشتان دست و پای جنین در حین رشد.
• تکامل عضلات و استخوان‌ها: شناور بودن جنین در مایع، حرکت آزادانه و رشد صحیح سیستم اسکلتی-عضلانی را ممکن می‌سازد.
• تکامل ریه و سیستم گوارشی: جنین با تنفس و بلعیدن مایع، عضلات تنفسی و گوارشی خود را تمرین می‌دهد.
• محافظت در برابر عفونت: حاوی آنتی‌بادی و ایمنوگلوبولین‌های مختلف برای تقویت ایمنی جنین است.
• کنترل دما: حفظ دمای بدن جنین در محدوده ثابت و مناسب ممکن است.
• حفاظت فیزیکی: جذب فشارهای خارجی و محافظت از جنین در برابر ضربه.

اندازه AFI در سونوگرافی چیست؟

شاخص مایع آمنیوتیک (AFI) نوعی معاینه سونوگرافی غیرتهاجمی است که نشان می‌دهد چه مقدار مایع آمنیوتیک در رحم شما وجود دارد. متخصصان این معاینه را برای زنان بارداری که تنها یک جنین (بارداری تک‌قلویی) دارند و حداقل به هفته ۲۴ بارداری رسیده‌اند، انجام می‌دهند.

سونوگرافیست، چهار تصویر از شکم شما می‌گیرد. شاخص AFI عمق مایع آمنیوتیک را در هر یک از این چهار ربع اندازه‌گیری می‌کند. بر اساس تعداد هفته‌های بارداری، این اندازه‌گیری به پزشک شما می‌گوید بارداری‌تان چگونه پیش می‌رود و آیا جنین به یکی از چندین وضعیت پیش از تولد مبتلا است یا خیر. شاخص AFI می‌تواند به پزشک کمک کند تا درمان شما را در طول بارداری برنامه‌ریزی کند.

اگر عمق مایع آمنیوتیک کمتر از ۵ سانتی‌متر باشد، زن باردار اولیگوهیدرآمنیوس دارد. اگر سطوح مایع بیش از ۲۵ سانتی‌متر جمع شود، او پلی‌هیدرآمنیوس دارد.

اولیگوهیدرآمنیوس به چه معناست؟

اولیگوهیدرآمنیوس وضعیتی است که در آن میزان مایع آمنیوتیک در کیسه آمنیوتیک کمتر از حد طبیعی می‌شود. این مشکل اغلب در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند بر رشد جنین و روند زایمان تاثیر بگذارد.

عوارض احتمالی کمبود مایع آمنیوتیک عبارت است از:

• رشد کند جنین
• عوارض زایمان
• نیاز فوری به زایمان سزارین

نشانه‌های اولیگوهیدرآمنیوس عبارتند از:

• نشت مایع از واژن
• اضافه نشدن وزن مادر به شکل اصولی
• سطح پایین مایع آمنیوتیک در سونوگرافی
• کوچک بودن رحم نسبت به زمان بارداری

پلی‌هیدرآمنیوس به چه معناست؟

پلی‌هیدرآمنیوس وضعیتی است که در آن مقدار مایع آمنیوتیک داخل کیسه آمنیوتیک بیش از حد طبیعی می‌شود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که بدن مایع را بیش از حد تولید کند یا نتواند آن را به‌خوبی دفع نماید. زنان باردار مبتلا به دیابت در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به این وضعیت هستند. علائم پلی‌هیدرآمنیوس عبارتند از:

• رشد غیرعادی رحم یا بزرگی رحم نسبت به زمان بارداری 
• ناراحتی معده مادر 
• انقباضات رحمی 

اختلالات جنینی که ممکن است باعث پلی‌هیدرآمنیوس شوند به شرح زیر است:

• نارسایی قلب 
• مشکلات سیستم عصبی مرکزی یا کروموزومی که بر بلع جنین اثر می‌گذارد 
• مشکلات گوارشی که مانع دفع مایع می‌شود 
• ناتوانی‌های مادرزادی 
• اشتراک جفت در دوقلوهای همسان 

عوارض احتمالی این وضعیت شامل زایمان زودرس یا ناتوانی‌های مادرزادی می‌شود.

جدول میزان مایع آمنیوتیک در بارداری (Afi در سونوگرافی باید چند باشد؟)

حجم مایع آمنیوتیک در طول بارداری ثابت نمی‌ماند و با پیشرفت رشد جنین، دچار تغییرات می‌شود. پزشکان با ارزیابی این حجم در مراحل مختلف بارداری، سلامت جنین و عملکرد صحیح جفت را بررسی می‌کنند. یکی از دقیق‌ترین روش‌های نظارت بر مایع آمنیوتیک، شاخص AFI است که مقادیر آن در هفته‌های متفاوت بارداری تغییر می‌کند.

Adequate در سونوگرافی چیست؟

در گزارش سونوگرافی بارداری، اصطلاح Adequate در بخش مایع آمنیوتیک به معنای کافی و در محدوده طبیعی است؛ یعنی حجم مایع آمنیوتیک به اندازه‌ای مناسب است که از رشد و سلامت جنین پشتیبانی می‌کند.

Bpd در سونوگرافی جنین چیست؟

 قطری است که در پهن‌ترین بخش جمجمه جنین (از پیشانی تا پشت سر) اندازه‌گیری می‌شود. این اندازه به عنوان قطر سر نوزاد در نظر گرفته می‌شود. توجه کنید که BPD کاملاً متفاوت از دور سر جنین است. دور سر، محیط اطراف سر نوزاد را اندازه می‌گیرد، در حالی که در Bpd، عرض سر نوزاد را اندازه‌گیری می‌کند. این دو مقدار به همان نسبت محیط و قطر یک دایره با یکدیگر مرتبط هستند. در سونوگرافی جنین، از BPD برای تخمین وزن جنین، تعیین سن بارداری و ارزیابی نرخ رشد جنین استفاده می‌شود.

نقل قول از:

vinmec

The BPD measurement can be taken via ultrasound starting from 13 weeks of pregnancy and is most accurate between 13 and 20 weeks. During this time, the fetal head develops rapidly. Measuring BPD after this period may provide less accurate results.

ترجمه:

اندازه‌گیری BPD از طریق سونوگرافی از هفته ۱۳ بارداری امکان‌پذیر است و دقیق‌ترین نتایج را بین هفته‌های ۱۳ تا ۲۰ ارائه می‌دهد. در این دوره، سر جنین به سرعت رشد می‌کند. نتایج اندازه‌گیری BPD پس از این دوره ممکن است دقت کمتری داشته باشد.

Dvp در سونوگرافی چیست؟

(DVP)  روشی معتبر برای ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک در سونوگرافی محسوب می‌شود. این روش با اندازه‌گیری عمیق‌ترین جیب مایع آمنیوتیک که فاقد بند ناف و اجزای جنین باشد، انجام می‌گیرد. تفسیر DVP در سونوگرافی به شرح زیر است:

• کمتر از ۲ سانتی‌متر: نشان‌دهنده اولیگوهیدرآمنیوس
• ۲ تا ۸ سانتی‌متر: طبیعی اما باید در زمینه حجم ذهنی ارزیابی شود
• بیش از ۸ سانتی‌متر: نشان‌دهنده پلی‌هیدرآمنیوس

سخن پایانی

شاخص AFI فقط یک عدد در گزارش سونوگرافی نیست؛ بلکه دریچه‌ای برای آگاهی از سلامت جنین، عملکرد جفت و وضعیت کلی بارداری است. از اولیگوهیدرآمنیوس (کمبود مایع) که می‌تواند منجر به رشد کند جنین یا نیاز به سزارین فوری شود تا پلی‌هیدرآمنیوس (افزایش مایع) که خطر زایمان زودرس و ناهنجاری‌های جنینی را افزایش می‌دهد، هر انحراف از محدوده طبیعی، هشداری جدی است که باید توسط متخصص بررسی شود.