حرکت جنین، جنین من تکان نمی‎خورد!

احساس چرخش، تکان خوردن، مشت یا لگدزدن یا سکسکه ی فرزندتان یکی از بزرگ ترین هیجان های دوران بارداری است و بی شک بر تپش قلب، پاهای متورم و پشت درد غلبه می کند! این احساس نشان می دهد که یک زندگی جدید و تحسین برانگیز، درونتان در حال شکل‎گیری است.

اکثر مادران جدید نشانه‎های اولیه زندگی درونشان را بین هفته‎های هجدهم و بیست و ششم احساس می‎کنند، اما گاه برای برخی از مادران آن پرپرزدن ها و احساس حباب گونه کمی طولانی می‎شود. در ادامه با علت‎های آن آشنا می شوید.

هویت اشتباهی
شاید پیش از اینها هم حرکات فرزندتان را احساس کرده باشید، اما اگر آن را شناسایی نکرده‎اید. به سادگی ممکن است احساس دست و پازدن و فعالیت فرزندتان را با عبور بادی درون شکم اشتباه گرفت، به ویژه اگر این اولین بارداری شما باشد. شناسایی اولین حرکات دشوار است، حرکاتی همچون پرپرزدن، کشش ناگهانی، اشاره یا حتی چنگ زدن شکم از فرط گرسنگی یا موج ملایمی از حالت تهوع ، که می‎تواند به سادگی اشتباه یا نادیده گرفته شود.

همان طور که مراحل بارداری پیش می‎رود و فرزندتان قوی‎تر می‎شود، طولی نمی‎کشد که حرکات او نیز نیرومند می‎شود و دیگر می‎توانید هر لگد یا اشاره ی کوچک او را احساس و شناسایی کنید.

حمایت جفتی
امکان دارد احساس نکردن فرزندتان در این مرحله به علت جایی باشد که جفت استقرار یافته است. گاهی جفت در جلوی دیواره‎ی رحم و در نزدیک‎ترین فاصله به ناف قرار می‎گیرد. وقتی جفت در این وضعیت باشد، آن را جفت پیشین می‎نامند. این حالت برای فرزندتان هیچ فرقی ندارد، اما جنبه‎ی منفی برای شما این است که شاید لگدها و مشت‎های اول او را احساس نکنید.

او باید به جفت لگد بزند و چون جفت همچون یک ضربه‎گیر عمل می‎کند و بچه هم هنوز بسیار کوچک است و نمی‎تواند لگد محکمی بزند، احساس ضربه‎های او مشکل خواهد بود. نگران نباشید، در چنین شرایطی هم احتمالاً نسبت به اشخاصی که جفتشان پشت دیواره رحمشان قرار دارد (جفت پسین) و به ستوان فقرات نزدیک‎تر است، فقط کمی دیرتر آنها را احساس خواهید کرد.

معمولاً در بیست و دو تا بیست و سه هفتگی، بچه به اندازه کافی بزرگ می‎شود و می‎تواند کناره‎های جفت لگدپرانی کند و به این ترتیب مشکل حل خواهد شد.

پس به پیش
علت دیگری که باعث می شود هنوز حرکات فرزندتان را حس نکرده باشید، وضعیت دراز کشیدن بچه در رحم است. در این مرحله وضعیت بچه اغلب تغییر می‎کند، زیرا او هنوز فضای بزرگی را برای حرکت کردن به اطراف در اختیار دارد. شاید او در حالتی دراز کشیده است که ستون فقرات او به جلوی رحم چسبیده، یعنی پشت او به ناف شماست.
در این حالت هر لگد یا مشتی، پشت رحم را هدف قرار می‎دهد و احساس کردن آن بسیار دشوار خواهد بود. جایی برای نگرانی وجود ندارد: به زودی او وضعیت خود را تغییر می‎دهد و شما حرکت‎‎های او را بهتر احساس می‎کنید.

مامان چاق = احساس کمتر؟
سنگین وزن بودن گاهی می‎تواند موثر باشد، اما نه همیشه. برخی از بانوان سنگین وزن درونشان را نسبت به خانم‎هایی با شاخص توده بدنی کنتر دیرتر احساس می‎کنند. اما اغلب عوامل موثر دیگری نیز وجود دارد، مثل جفت پیشین. برای بانوان سنگین وزن، احساس حرکات بچه سخت‎تر نیست.

فقط به قفسه سینه و پشت آنان فشار کمتری وارد می‎آید، زیرا لایه‎های ضربه‎گیر بیشتری دارند. قطعاً برای مادران سنگین وزن زمان بیشتری طول می‎کشد تا شخصی بتواند حرکات بچه را از بیرون مشاهده یا احساس کند. در واقع، لایه‎های اضافی از بافت چربی حرکات را پنهان می‎سازد تا زمانی که بچه بزرگ‎تر و نیرومندتر شود.

اشتباه محاسبه
گاهی ممکن است در زمانی که در انتظار نشانه‎های حرکت فرزندتان هستید آن را احساس نکنید، زیرا در محاسبه‎ی دوره‎ی بارداری خود اشتباه کرده‎اید. اکنون با فناوری تصویربرداری در هفته‎های نخستین بارداری می‎توان تقریباً به طور دقیق سن بارداری را محاسبه کرد و دریافت تاریخی «اشتباه» نادر است.

اما اگر تصویربرداری نکرده‎اید و بیش از سیزده هفته باردارید، ممکن است یافتن این موضوع مشکل‎تر باشد که دقیقاً بچه‎ی شما چند وقته است، زیرا در این مرحله، عواملی ژنتیکی در تعیین اندازه‎ی بچه نقش دارند. بنابراین، می توانید بچه‎ی بزرگ تری داشته باشید و فکر کنید که در بارداری پیشرفت بیشتری داشته‎اید. در این صورت، انتظار دارید که حرکات او را احساس کنید، اما در حقیقت، ممکن است مراحل کمتری از بارداری خود را سپری کرده باشید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
حس کردن لگد، چرخش، تکان، مشت و سکسکه جنین، یکی از بزرگترین هیجانات دوران بارداری است (و قطعاً منجر به سوزش معده، ورم پاها و کمردرد و دیگر علائم در این نه ماه می‌گردد).
شاید شاهدی بهتر از این وجود نداشته باشد که یک زندگی کاملاً جدید و پر جنب‌وجوش در درون شما در حال شکل‌گیری است. اما حرکات جنین در دوران بارداری منشأ سؤالات و شک و تردیدهای مادرانه نیز می‌باشد.
اگر چه کودکان با یکدیگر متفاوت هستند، اما آنجا که صحبت از حرکات جنین به میان می‌آید و طیف گسترده‌ای از حالات طبیعی برای آن وجود دارد، پزشک می‌تواند دنیای کودک شما را به‌ دقت مورد بررسی قرار دهد تا از آنچه در حال روی دادن است و آنچه در هر زمان انتظار می‌رود، آگاه گردد.
اغلب جنین‌ها یک الگوی حرکتی قابل پیش‌بینی را توسعه می‌دهند. برخی از آن‌ها صبح‌ها بیشتر حرکت می‌کنند، و برخی شب‌ها. اگر چیزی غیر از این را احساس می‌کنید، به مکانی آرام بروید، روی پهلو دراز بکشید و با دست بر روی شکم خود تمرکز کنید.
چنانچه جنین در طول نیم ساعت چندین مرتبه حرکت می‌کند، احتمالاً همه‌ چیز طبیعی است. اگر شما حرکت کودک خود را احساس نمی‌کنید، به متخصص مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، حرکات کودک شما ممکن است در پایان بارداری کاهش یابد، زیرا او رشد می‌کند و فضای کمتری برای حرکت دارد.

حرکات جنین در سه‌ ماهه اول
از روزها و هفته‌های اول بارداری (زمانی که خوشه سلولی به‌ سرعت در حال رشد، فقط یک خوشه سلولی است) تا پایان ماه سوم (زمانی که تارهای صوتی کودک شروع به شکل‌گیری می‌کنند)، یعنی سه‌ ماهه اول بارداری جنین به طرزی شگفت‌آور رشد می‌کند.
اما انتظار نداشته باشید در این زمان حرکات جنین را احساس کنید (جز حالت تهوع، خستگی، سردرد). کودک بیش‌ از حد کوچک است و در عمق لایه‌های محافظ رحم جای گرفته و همچون نقطه‌ای درخشان بر روی رادار شکم مادر تجلی می‌کند.

حرکات جنین در سه‌ ماهه دوم
اکثر زنان نخستین حرکت جنین کوچک فعال خود را بین هفته‌های ۱۴ تا ۲۶ احساس می‌کنند، اما این حرکات عموماً از هفته ۱۸ تا ۲۲ (اگرچه تفاوت‌ها معمول هستند) اتفاق می‌افتد.
موقعیت جفت می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، قرار گرفتن جفت به سمت جلو می‌تواند موجب خنثی کردن حرکات شده و از این‌ رو لگدها چندین هفته دیرتر احساس می‌شوند.

حرکات جنین در سه‌ ماهه سوم
از این زمان به بعد، فضای رحم از اندکی (تا میزان بالایی) تنگ‌تر است. مادر می‌تواند از این زمان تا پایان بارداری هر روز منتظر حرکات جنین باشد.

لگدها چگونه به نظر می‌رسند؟
توصیف و تشخیص حرکات اولیه تقریباً مشکل می‌باشد. شاید احساسی شبیه به لرزش امواج باشد (گویی که یک ماهی کوچک در شکم شما در حال شنا کردن است). این حرکات می‌تواند شبیه به یک انقباض، ضربه یا حتی صداهای ناشی از گرسنگی باشد.
یا شاید شبیه به ترکیدن یک حباب یا حس سوار شدن مادر در قطار شهربازی و بالا و پایین رفتن. به یاد داشته باشید که کودکان، درست مانند سایر انسان‌ها، منحصر به‌ فرد هستند و ریتم‌ها و الگوهای فعالیت آن‌ها متفاوت خواهد بود.
سعی کنید حرکات کودک خود را با حرکات کودک دیگران یا فرزندان قبلی خود مقایسه نکنید و اگر کودک به‌ طور غیرطبیعی فعال به نظر می‌رسد، دچار نگرانی نشوید، این بدان معنا نیست که شما قرار است یک کودک پرجنب‌وجوش داشته باشید.

زمانی که احتمال حس کردن حرکات کودک توسط مادر بیشتر است
در طول روز، حرکات بدن مادر می‌تواند در حکم لالایی برای به خواب رفتن کودک باشد و در این زمان مادر اغلب بر فعالیت‌های دیگر متمرکز است. اما او احتمالاً در زمان‌های زیر حس کردن حرکات جنین بیشتر است:
زمانی که مادر به استراحت شبانه می‌پردازد. هنگامی‌که مادر آرام است و خود را با کودک بیشتر وفق می‌دهد، احتمال آگاهی او از حرکات جنین بیشتر است.
پس از خوردن یک میان وعده، بالا رفتن قند خون مادر ممکن است سبب افزایش انرژی کودک گردد.
هنگامی‌که مادر عصبی است، آدرنالین می‌تواند دارای تأثیری مشابه بوده و انرژی جنین را افزایش دهد.

شمارش لگدهای کودک
برای اطمینان از اینکه همه‌ چیز طبق انتظار پیش می‌رود، پزشک از مادر می‌خواهد که حرکات و لگدهای جنین را از هفته ۲۸ تا پایان بارداری بشمارد. مادر باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
چند وقت یک‌بار: دو مرتبه در روز در مکانی ساکت بنشینید و حرکات جنین را بشمارید. یک‌بار در صبح، هنگامی‌ که حرکات و مشت‌های کودک کمتر است، و یک‌ بار در شب‌ هنگامی‌ که حرکات کودک افزایش می‌یابد.
چه‌ کاری باید انجام دهید: ساعت را نگاه کنید و شمارش را آغاز کنید. تمام حرکات را بشمارید (لگد، لرزش، ضربه، غلتیدن). زمانی که به ۱۰ حرکت رسیدید شمارش را متوقف کنید و ساعت را نگاه کنید.
به دنبال چه چیزی باشید: ۱۰ حرکت از هر نوع در یک ساعت یا کمتر از یک ساعت طبیعی است، هرچند گاهی اوقات بیشتر طول می‌کشد.
چنانچه در طی یک ساعت ۱۰ حرکات را احساس نمی‌کنید: یک میان وعده خورده یا یک آب‌ میوه شیرین بنوشید، دراز بکشید و شمارش را ادامه دهید. اگر ۱۰ حرکت جنین بیش از دو ساعت طول می‌کشد، با پزشک تماس بگیرید.
گر چه عدم فعالیت لزوماً به معنی وجود مشکل نیست، اما گاهی اوقات می‌تواند یک پرچم قرمز باشد که نیاز به ارزیابی یا نظارت فوری دارد.
به یاد داشته باشید: هر چه مادر به زمان زایمان نزدیک‌تر می‌شود، بررسی منظم حرکات جنین از اهمیت بیشتری برخوردار است. تا ماه ۹، مادر باید چندین مرتبه در روز به شمارش حرکات بپردازد و چنانچه متوجه کاهش ناگهانی در حرکات جنین گشت، پزشک را مطلع سازد.

کاهش حرکات جنین
در حالی‌ که آگاهی از مشت‌ها، لگدها و چرخش‌های جنین در طول بارداری همواره خوب است، اما ممکن است مادر گاه‌ گاهی تغییراتی را در حرکات جنین احساس کند، که این امر در اکثر موارد کاملاً طبیعی است.
در زیر به زمان‌هایی که ممکن است مادر با کاهش تحرک جنین مواجه گردد، اشاره ‌شده است:
در سه‌ ماهه دوم: زمانی که مادر به‌ تدریج لگدزدن جنین و ضربه‌های کودک را احساس می‌کند. چنانچه چندین ساعت (یا حتی یک یا دو روز) حرکتی را احساس نکردید، وحشت‌ زده نشوید. در این مرحله و با داشتن کودکی که همچنان کوچک است، حس نکردن حرکات منظم امری کاملاً طبیعی است.
برخی از این حرکات جنین در شکم ممکن است به علت موقعیت قرارگیری جنین (به‌ عنوان‌ مثال قرار گرفتن به سمت داخل، به‌ جای قرار گرفتن به سمت خارج) یا به دلیل اینکه مادر در زمان اوج حرکت کودک یعنی شب‌ هنگام در حال خواب است، احساس نشوند.
در سه‌ ماهه سوم: کودک اکنون دارای چرخه نسبتاً منظم خواب‌ و بیداری است. گاهی اوقات عدم فعالیت جنین تنها به معنای فرو رفتن او به یک خواب عمیق خواهد بود (و به‌زودی مادر برای توانایی کودک خود در رفتن به خواب عمیق شکرگزار خواهد بود).
با این‌ حال، تا ماه ۹، توجه به تغییر حرکات تعیین‌ کننده می‌باشد. حرکات جنین را چند مرتبه در روز در طول سه‌ ماهه سوم بشمارید و هرگونه کاهش ناگهانی در حرکات را با پزشک در میان بگذارید.

قبل از زایمان
هنگامی‌ که سر کودک به سمت لگن می‌چرخد، قبل از زایمان (دو تا سه هفته قبل اگر اولین بارداری مادر باشد، و کمی نزدیک‌تر در بارداری‌های بعدی)، الگوهای فعالیت جنین مجدداً دستخوش تغییر می‌شود.
مادر هر چرخش سر نوزاد را به‌ شدت احساس می‌کند (ممکن است مادر احساسی شبیه به وجود شاخه‌های الکتریکی تیز را در نزدیکی دهانه رحم خود تجربه کند).
خوشبختانه، آن پاهای کوچک دیگر در دنده‌های مادر جای نمی‌گیرند. چند هفته پیش از زایمان الگوهای حرکت به‌ طور گسترده‌ای تغییر می‌کند، برخی از نوزادان کمی کمتر حرکت می‌کنند، اما چنانچه نوزاد با انرژی و سرعت بالا حرکت می‌کند، شگفت‌زده نشوید، زیرا زمان یک مواجهه رو در رو نزدیک است.
مادر باید هر روز حرکات کوچکی را احساس کند، بنابراین اگر در هر زمان با کاهش قابل‌ ملاحظه‌ای در حرکات مواجه شدید، پزشک را در جریان قرار دهید.