مواد غذایی موثر بر قلب جنین

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام و خسته نباشید. زمان تشکیل قلب جنین چه وقت و در چه هفته هایی است؟ و اینکه چه مواد غذایی در تشکیل قلب جنین موثر هستند؟ ممنون.

پاسخ دکتر کتایون بریجیس، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی:
رژیم غذایی در بارداری باید حاوی همه گروه های غذایی از جمله نان و غلات، میوه، سبزی، شیر و لبنیات، گوشت و جانشین های آن و چربی ها در حد تعادل باشد. اما هیچ ماده غذایی خاصی وجود ندارد که به صورت اختصاصی روی قلب جنین تاثیرگذار باشد. در مورد سوال دیگرتان نیز باید گفت که قلب جنین معمولا حوالی هفته ۸ بارداری تشکیل می شود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
مهم ترین مساله ایی که احتمال بارداری را تقویت می کند تشکیل قلب جنین است. بسیاری از مادران در هفته های چهارم و پنجم برای سونوگرافی واژینال مراجعه می کنند تا از بارداری داخل رحم مطمئن شوند. این آزمایش در هفته پنجم بارداری صورت می گیرد و در طی آن مشخص می شود که ساک بارداری تشکیل شده است.
البته جنین هنوز مراحل رشد اولیه را طی می کند و قابل مشاهده نیست. به همین دلیل ممکن است بسیاری از زنان برای تشکیل جنین نگران شوند. بعد از هفته هفتم بارداری کم کم قلب جنین تشکیل شده با این حال نمی توان در این زمان نیز جواب قطعی گرفت.

در دوران بارداری نبایدهایی وجود دارد که شامل نخوردن قهوه، نوشابه، الکل و هات داگ و همچنین پیشگیری از افزایش وزن بیش از حد است.

هفته ۶ تا ۸: طی این مدت ساک حاملگی با رشد جنین و زرده دیده میشود. اینها مانند نخود در داخل رحم ظاهر میشوند. ضربان قلب در این مراحل اولیه ممکن است تشخیص داده نشود.

اگر ضربان قلب مشخص نشد دو هفته بعد دوباره باید اسکن را تکرار کند. همچنین پزشک طول دهانه رحم و بررسی قسمت پایین رحم را برای اطمینان از اینکه بسته است، انجام خواهد داد.
هفته 8 تا 10: در این زمان ضربان قلب جنین به وضوح مشخص میشود. جنین در این مرحله رشد کمی داشته و بیشتر شبیه یک دانه بادام زمینی است. مقدار مایع اطراف بدن در این مرحله آشکارتر میشود. پزشک ناحیه اطراف ساک حاملگی را برای هرگونه خونریزی که ممکن است در این مرحله اتفاق بیفتد، بررسی میکند.
هفته ۱۰ تا ۱۲: جنین در حال رشد حالا دیگر بیشتر شبیه یک کودک است و نسبت به قبل سر، بدن و اندام قابل مشاهده است.

این نوع سونوگرافی در این مرحله چندان مورد نیاز نیست با این حال اندازه‌گیری نوزاد از سر تا پایین ستون فقرات هم انجام میشود. زمان بندی تاریخ قاعدگی نیز برای مادرانی که درباره آن مطمئن نیستند با این سونو انجام میشود.

مراحل و زمان تشکیل قلب جنین
در صورتی که در هفته هفتم بارداری هنوز اثری از تشکیل قلب جنین مشاهده نشد می توان آن را دلیل بر عدم بارداری دانست. مراحل رشد جنین ۱۲ ماه به طول می انجامد بنابراین برای تشکیل اندام ها و بویژه قلب جنین نباید عجله داشت.
به زنان باردار توصیه می شود که برای گرفتن جواب دقیق و اطمینان بیشتر در هفته دوازدهم برای آزمایش اسکن مراجعه کنند. در هفته دوازدهم جنین و قلب تشکیل شده و صدای قلب جنین نیز واضح است.
یکی از دلایل مراجعه زودرس زنان به پزشک برای تشخیص آزمایش بارداری درد هایی است که در زیر شکم احساس می کنند. این دردها عموما ناشی از قاعدگی و درد تخمدان ها است که از علائم اولیه بارداری نیز محسوب می شوند. اگر این دردها با استراحت نیز درمان نشد و ساعتها ادامه داشت و با لکه بینی همراه بود باید به پزشک مراجعه شود.

نبض جنین
تشکیل قلب جنین با نبض آغاز می شود که در هفته های اولیه بارداری خصوصا هفته های ششم تا هشتم ضربان قلب جنین به راحتی تشخیص داده نمی شود. اگر هیچ ضربان قلبی شنیده نشد اسکن باید مجددا چند هفته بعد تکرار شود. در هفته های هشتم تا دهم بارداری ضربان قلب جنین به طور واضح شنیده می شود.
رشد جنین در این مرحله هنوز کند بوده و جثه کوچکی دارد. در این مرحله باید مراقبت های ویژه ای به عمل آید تا از خون ریزی جلوگیری شود. بین هفته های دهم تا دوزادهم بارداری جثه جنین بزرگتر شده و اندام ها تشکیل می شوند. در این مرحله اندام هایی مانند سر و بدن جنین بزرگتر می شود.

فوق تخصص قلب جنین و کودکان، دکتر سیدحسن شریفی

Drsharifi۵۲

۲۶۴۰۷۵۹۱

۰۹۳۹۴۸۱۱۱۳۸

آدرس: خیابان شریعتی، دستگردی(ظفر)، خیابان آقازاده فرد(اطلسی)، خیابان پانزدهم، پلاک۲۴، ساختمان موژان، واحد ۳

یکی از مهمترین مواردی که در دوران بارداری اهمیت دارد تغذیه مادر است. نوع غذای مصرفی زنان باردار تاثیر مستقیم روی جنین دارد به همین دلیل باید رژیم غذایی شان کنترل شود. تغذیه در رشد اندام های جنین نقش زیادی دارد و باید شامل تمام مواد مغذی و معدنی باشد.
یکی از مواد موثر برای تشکیل قلب جنین اسید فولیک می باشد. وجود اسید فولیک از نقص لوله های عصبی پیشگیری می کند. نقص در لوله های عصبی باعث به خطر افتادن سلامت جنین می شود. همچنین فولیک اسید در تشکیل سلول ها موثر است.
از مواد مغذی که دارای اسید فولیک می باشند می توان به آجیل، موز و سبزیجات اشاره کرد. به زنان باردار توصیه می شود که از این مواد غذایی در طی این دوران به ویژه هفته های اول استفاده کنند.

بخش زیادی از اندام های جنین شامل استخوان و ماهیچه می باشد که تشکیل آنها مستلزم مصرف پروتئین می باشد. دریافت پروتئین کافی در دوران بارداری علاوه بر حفظ سلامت بدن مادر و جلوگیری از خستگی و ضعف در رشد مغز و قلب جنین نیز تاثیر دارد و خطر سقط جنین را کاهش می دهد.
به زنان توصیه می شود که در دوران بارداری روزانه در حدود ۷۰ گرم پروتیئن مصرف کنند. برای دریافت پروتئین باید گوشت، شیر، کره و تخم مرغ را در رژیم غذایی خود بگنجانند.

ویتامین ها نقش زیادی در حفظ سلامت بدن دارند. از ویتامین های ضروری در زمان تشکیل قلب جنین می توان به ویتامین A، B، C و D اشاره کرد. این ویتامین ها همچنین در رشد سایر اندام ها مانند استخوان ها و دندان نیز تاثیر دارند.
همچنین برای رشد بینایی و پوست وجود این ویتامین ها ضروری است. مصرف خوراکی های حاوی ویتامین d، میوه هایی مانند مرکبات و سبزیجات و هویج می تواند تا حد زیادی این ویتامین ها را در بدن تامین کند.

حبوبات دارای مقدار زیادی روی می باشند. علاوه بر حبوبات در سبزیجات، گوشت و آجیل نیز روی وجود دارد. روی یکی دیگر از مواد معدنی در تشکیل قلب جنین محسوب می شود.

این مسئله یکی از داغ‌ترین مسائل در رابطه با تغذیه دوران بارداری است. چربی موجود در ماهی (اسید چرب امگا ۳) برای مغز و بینایی جنین ضروری است.
نوزادانی که مادرانشان، میزان کافی امگا ۳ دریافت می‌کنند، در آینده ضریب هوشی بالاتری دارند و کمبود دریافت امگا ۳ نیز با تاخیر رشد در ارتباط است. امگا ۳ همچنین از تولد زودرس، آلرژی و آسم در طول زندگی جلوگیری می‌کند.
نکته منفی که در رابطه با مصرف ماهی وجود دارد این است که تمامی ماهی‌ها حاوی فلز سمی به نام جیوه هستند که به سیستم عصبی آسیب جدی می‌رساند. به همین منظور برای زنان باردار محدودیت‌هایی در رابطه با مصرف ماهی وجود دارد.
زنان باردار نباید بیش از ۱۲ اونس در هفته ماهی و یا غذاهای دریایی مصرف کنند. ولی این به آن معنا نیست که مصرف ماهی را ترک کنند، بلکه مصرف ماهی برای زنان باردار ضروری است.
روزانه باید ۳۰۰ میلی گرم DHA دریافت کنید که اگر علاقه ای به خوردن مواد غذایی دریایی که حاوی DHA هستند، ندارید ، این میزان DHA را می‌توانید با مصرف مکمل آن نیز دریافت کنید.

مصرف الکل باعث اختلالات برگشت ناپذیر در نوزاد می‌شود.تاثیر مصرف قهوه و نوشابه‌های کافئین‌دار نیز آنقدر واضح نیست اما در تحقیقات اخیر نشان داده شده است که باعث نقص در جنین، وزن کم هنگام تولد و عقب ماندگی ذهنی می‌شود.
مصرف پنیر نرم یا پنیر فتا نیز می‌تواند باعث ایجاد آلودگی باکتریایی شود که خود آن نیز باعث تب، سقط جنین و دیگر عوارض دوران بارداری مانند تولد نوزاد نارس یا بیماری‌های شدید و مرگ می‌شود، بنابراین برای جلوگیری از این مسائل، در دوران بارداری از مصرف این‌ها خودداری فرمایید.
همچنین فراورده‌های گوشتی مانند هات داگ نیز می‌تواند آلودگی باکتریایی یا لیستریوز ایجاد کند که آن نیز باعث تب، سقط جنین و دیگر عوارض دوران بارداری مانند تولد نوزاد نارس یا بیماری‌های شدید و مرگ می‌شود.

دوران بارداری زمانی نیست که شما رژیم غذایی نامتعادل داشته باشید شما به بیش از ۴۰ ماده مغذی نیاز دارید. کودک در حال رشد به وضعیت تغذیه مادر خیلی حساس است. بنابراین در دروان بارداری از رژیم‌های غذایی کم کربوهیدرات پیروی نکنید و غذای سالم بخورید.

افزایش وزن بیش از حد در دوران باداری می‌تواند برای خانم باردار می‌تواند خطر عوارض بعدی دوران بارداری مانند دیابت بارداری، پره اکلامپسی، مرده زایی، زایمان زودرس و زایمان سزارین را افزایش دهد.

اضافه وزن در دوران بارداری یک موضوع شخصی است اما به طور معمول یک فرد عادی در دوران بارداری می‌تواند حدود ۱۲-۱۰ کیلو چاق شود.
این میزان اضافه وزن، باید در بین ماه‌های مختلف دوران بارداری تقسیم شود. نکته مهم این است که در سه ماهه اول بارداری نباید بیش از ۲ کیلو چاق شوید و در ۲ سه ماهه آخر باداری تقریبا هفته ای ۴۰۰ گرم می‌توانید چاق شوید، اما فردی که چاق است و باردار می‌شود نباید بیش از ۷-۱۰ کیلو، در دوران باداری چاق شود.