عوامل موثر بر رشد جنین در بارداری

پرسش: چه کار کنم وزن جنینم دربارداری زیادبشه؟ وزن نوزادم اولم ۲۸۰۰ بوده .

پاسخ: عوامل بسیاری در تولد نوزاد کم وزن موثر هستند:
1- رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب مادر در طول مدت بارداری و تلاش برای لاغر ماندن (شایع در بین مادران جوان)
۲- فاصله کم بین موالید
3- سن مادر (هم پایین بودن و هم بالا بودن سن)
۴- استرس روانی
5- تاخیر در شروع مراقبت‌های بارداری به هر دلیل که باشد، از جمله نامرتب بودن عادت ماهیانه مادر، ترس و یا تابو‌های اجتماعی
۶- عوامل شغلی نظیر صدا، خشونت و ضربات
7- وضعیت معیشتی خانواده
۸- مشکلات رفتاری در بین مادران نظیر سیگار کشیدن، اعتیاد و استفاده از الکل و مواد مخدر
9- انواع عفونت ها و واژینوز
۱۰- بیماری مادر در طول دوران بارداری مانند سرخجه، سیتومگالو ویروس و برخی ناهنجاری های رحمی مادر، حملات شدید آسم و نارسائی متوسط یا شدید کلیه (وجود اوره یا پروتئین در ادرار مادر)
11- افزایش وزن ناکافی مادر در دوران بارداری
۱۲- کوتاهی قد مادر
13- وزن مادر قبل از شروع بارداری (چه کمبود وزن و چه اضافه وزن)
۱۴- عوامل ژنتیکی
15- پره اکلامپسی و فشار خون بالا
۱۶-عوامل محیطی (مانند حشره کش‌ها، مواد ضد عفونی کننده آب، استرس ناشی از سرما و گرما و حتی فصل)
نقش تغذیه در این راستا از دو راه است یکی از طریق افزایش دریافت مواد مغذی و دیگری از طریق تنظیم مواد مغذی توسط جفت و جنین. عوامل عدیده‌ای در وضعیت تغذیه زن باردار موثر است نظیر وضعیت اجتماعی - اقتصادی، رفتارهای ناشی از شیوه زندگی و استرس. تامین غذای لازم و کافی برای مادر، همراه با ارزیابی وضع تغذیه وی و جبران کمبودها برای جلوگیری از تولد نوزادان کم وزن ضروری است. کمبود آهن می‌تواند موجب افزایش نوزادان کم وزن و شاید هم نارس گردد. استفاده از آهن، کلسیم، منیزیوم، روی و شاید ویتامین B12 می‌تواند موجب کاهش کم وزن و نارسی نوزاد شود. شاید مصرف روغن ماهی هم به کاهش تولد نوزادان نارس کمک کند. مصرف اسید فولیک قبل از شروع بارداری، به جلوگیری از اختلالات لوله عصبی و ناهنجاری‌های دیگر کمک می‌کند. در مورد نقش مصرف ویتامین‌های A، B، C و مینرال‌ها در جلوگیری از کم وزن و نارسی به مطالعات بیشتری نیاز است.
شایعترین علت اختلال رشد جنین، کمبود تغذیه مادر است. یک رژیم متعادل از نظر انرژی و پروتئین برای همه حاملگی‌ها توصیه می‌شود. ثابت شده است که برای آن دسته از مادرانی که در معرض افزایش فشار خون ناشی از بارداری هستند، مصرف کلسیم مفید است و از پره اکلامپسی پیشگیری می‌کند. البته تجویز مقدار زیاد ویتامین C ممکن است خطر نارسی را افزایش دهد.
رشد جنین وابسته به فراهم بودن مواد غذایی است. کاهش یا افزایش دریافت انرژی و مواد غذایی از سوی زن باردار، رشد جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی، وزن جنین در اوایل بارداری تعیین می شود. رشد غیرمطلوب جنین در اوایل بارداری، همراه با کاهش رشد او در ادامه بارداری و زایمان زودرس در 23 تا 24 هفتگی است.
سایر عوامل موثر در پیشگیری از تولد نوزاد کم وزن عبارت هستند از: سواد و تحصیلات بالاتر، وضعیت اقتصادی - اجتماعی بهتر، اعتقادات مذهبی و حضور در مراسم و جایگاه‌های مذهبی، پیشگیری از حاملگی در سنین پائین، افزایش و بهبود مراقبت‌های دوران بارداری و حمایت روانی - اجتماعی از مادر