استریا دوران بارداری، روش‌های پیشگیری و درمان

وقتی خبر بارداری ام را به خانواده دادم، ده ها توصیه از جانب آنها دریافت کردم و جالب اینکه همه توصیه می کردند پوستت را با فلان کرم و فلان روغن چرب نگه دار و اگر خارش داشتی، اصلا نخاران چون پوستت ترک می خورد و روی شکم، باسن، پهلوها، پشت بازو و زانوهایت پر می شود از خطوط صورتی رنگ و بدمنظره و پوشیدن لباس های دلخواه برایت ناممکن خواهد شد.

از ترس ایجاد این مشکل، شب و روز به پیشنهاد پزشکم یا کرم مخصوص ضدترک بارداری استفاده می کردم یا روغن زیتون . گزینه اول را بیشتر دوست داشتم چون هم بوی مطبوع تری داشت هم فورا جذب پوستم می شد. با وجود تمام این تمهیدات، راه راه های صورتی روی کمر و پهلوهایم افتاد. این موضوع را بهانه ای قراردادم برای گفت وگو با دکتر فریبا قلمکار، متخصص پوست و مو و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تا بیشتر در مورد استریا، دلایل بروز و به خصوص نحوه درمان آن بدانیم.

علت استریا دوران بارداری چیست؟
ترک های پوستی (استریا) خطوط طولی روی پوست و دلیل آن هم آسیب دیدن بافت کلاژن لایه دوم پوست یا درم است. وقتی پوست تحت کشش قرار می گیرد الیاف کلاژن پوست در ناحیه درم آسیب می بیند و به صورت خطوط قابل مشاهده در سطح پوست ظاهر می شوند. به همین دلیل است که گفته می شود استریا در افرادی بروز می کند که دچار افزایش وزن و بعد کاهش وزن می شوند.

علت بروز استریا دقیقا شناسایی نشده است، ولی گفته می شود این مشکل تحت تاثیر هورمون ها و بیشتر در سنین بلوغ که اندازه نواحی مختلف بدن بزرگ می شود، بروز می کند. البته استریا در افراد مبتلا به بیماری کوشینگ یا کسانی که داروهای استروییدی موضعی یا خوراکی به مدت طولانی مصرف می کنند، دیده می شود.

استریا مخصوص خانم های باردار نیست؟
نه، ترک های پوستی در هر دو جنس مذکر و مونث دیده می شود، ولی احتمال بروز آن در دوران بلوغ و بارداری بیشتر است. البته مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی بیماری ها نیز می تواند عامل بروز آن باشد.

درمان استریا دوران بارداری
در حال حاضر استریا درمان قطعی ندارد. البته مصرف کرم های موضعی تقویت کننده بافت کلاژن، کرم های رتینوییدی و کرم های حاوی ترکیب های اسید میوه و کرم های حاوی ویتامین C می توانند تا حدی موثر باشند.

مصرف کرم های رتینوییدی در دوران بارداری ممنوع است و به خانم های باردار توصیه می شود از کرم های حاوی اسیدهیالورونیک (ماده ای که از تولد تا پیری توسط لایه درونی پوست ساخته می شود و به قوام پوست کمک می کند. در کرم های آرایشی هم از این ماده استفاده می شود) استفاده کنند. برخی از انواع لیزر هم می توانند موثر باشد و قطر استریا را کمتر کنند، اما انجام آنها در دوران بارداری توصیه نمی شود.

کدام نواحی بدن بیشتر در معرض استریا هستند؟
سینه ها، شکم، پشت زانو، ران، کمر، باسن و بازوها و به طور کلی نواحی ای که تحت تاثیر کشش و افزایش حجم قرار دارند.

با توجه به هزینه های بالا، آیا واقعا لیزر در این مورد جوابگو است یا هزینه بیهوده صرف کردن است؟
ما توصیه می کنیم در درجه اول بیمار از کرم های موضعی استفاده کند. ولی باید به او گفت که استریا درمان قطعی ندارد و نه کرم های موضعی و نه لیزر به بهبود صد در صد آن کمک نمی کنند. اینکه فرد کدام راه درمانی را انتخاب کند به خود او، میزان ناراحتی اش از بیماری، وضع مالی و حالت های روحی اش بستگی دارد.

آیا استریا در زمان خاصی به درمان بهتر جواب می دهد؟
بله، استریا در ابتدا قرمز است و به مرور صورتی و سفید می شود. بیشترین جواب استریا به درمان زمانی است که قرمزرنگ است و وقتی سفید شد، درمان سخت تر می شود.

این باور که گفته می شود خاراندن پوست در دوران بارداری به بروز استریا کمک می کند، واقعیت دارد؟
چنین موضوعی به صورت علمی به اثبات نرسیده است اما در هر صورت توصیه می کنیم خانم های باردار پوست‌شان را نرم و مرطوب نگه دارند تا خیلی تحت کشیدگی قرار نگیرد. گر چه استریا تحت تاثیر کشیدگی هایی بروز می کند که عامل هورمونی دارند ولی نرم نگه داشتن پوست می تواند تا حدی کمک کننده باشد.

پیشگیری از استریا دوران بارداری ممکن است؟
نه، واقعا راه پیشگیری ندارد چون معمولا در دوران بلوغ یا بارداری به دنبال افزایش حجم نواحی مختلف بدن رخ می دهد. البته ثابت نگه داشتن وزن در شرایطی غیر از این ۲ دوران می تواند تا حد زیادی از پیشرفت آن جلوگیری کند.