بهبودی بعد از سزارین، فعالیتتان را بیشتر کنید

کاهش درد پس از عمل سزارین

اگر برای عمل جراحی سزارین تحت بی‏‌حسی اسپاینال یا اپیدورال قرار گرفته‏‌اید، ممکن است پزشک بیهوشی، دارو‌های مسکن را نیز به داروی بی‌حسی اضافه کرده باشد. این مسکن‌ها می‏‌تواند پس از زایمان به مدت ۲۴ ساعت درد شما را تسکین دهد. پس از این دوره برای شما داروهای ضددردی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز می‌شود. همچنین ممکن است یک داروی ملین برای خنثی کردن اثر یبوست ناشی از عمل یا بعضی داروهای ضددرد برای شما تجویز شود.

برخی از پزشکان ممکن است برای از بین بردن درد پس از عمل سزارین معمولاً شیاف ضددرد تجویز کنند که با توجه به دستور پزشک در فواصل زمانی خاصی قابل استفاده است. در هر شرایطی اگر احساس ناراحتی می‌کنید، برای درخواست داروی بیشتر از پرستارتان خجالت نکشید. لزومی برای تحمل درد و رنج کشیدن وجود ندارد. هرچه از زمان نیازتان به دارو تا درخواست آن بیشتر طول بکشد، کنترل درد سخت‌تر خواهد بود. اگر مسکنی که درخواست داده‌اید برای شما به خوبی عمل نمی‌کند، پرستارتان را مطلع کنید. اگر کمکی از دست پرستار برنمی‌آید، درخواست کنید تا با یک پزشک زنان و زایمان یا پزشک بیهوشی ملاقات کنید. هرچه احساس راحتی بیشتری کنید، بهتر می‌توانید به کودکتان شیر بدهید و توانایی حرکت کردن دوباره را به دست آورید.

مراقبت‌های پس از عمل سزارین

شما ممکن است بلافاصله پس از زایمان، احساس گیجی و تهوع داشته باشید یا ممکن است حالت تهوع تا ۴۸ ساعت بعد نیز ادامه یابد که پزشک می‏‌تواند با تجویز دارو، ناراحتی شما را به حداقل برساند. بسیاری از مادران، به خصوص کسانی که داروی اسپاینال یا اپیدورال تزریق کرده‌‏اند، احساس خارش بدن دارند‌. اگر این اتفاق برای شما افتاد، پزشک را مطلع کنید تا علت خارش را بررسی و در صورت لزوم دارو تجویز کند.

مدتی که در بیمارستان بستری هستید، احتمالاً پزشکتان روزانه به ملاقات شما خواهد آمد تا روند بهبودتان را بررسی کند. همچنین پرستاران وضعیت شما را تحت نظر می‌گیرند و علائم حیاتی شما را بررسی و ثبت خواهند کرد، شکمتان را لمس می‌کنند تا از انقباض رحم و طبیعی بودن حجم خونریزی شما اطمینان یابند. مثل هر زن دیگری که به تازگی زایمان کرده است، شما نیز خونریزی واژینال خواهید داشت. این ماده شامل سلول‌های خونی، باکتری و باقی‌ماندۀ بند ناف و مخاط رحم است. در چند روز نخست پس از زایمان، این ماده کاملاً قرمز خواهد بود.

درصورتی‌که تحت بیهوشی عمومی گرفته‌اید، از شما می‌خواهند که با سرفه کردن و تنفس عمیق به باز شدن ریه‌ها و پاک شدن آنها از مواد تجمع‌یافته کمک کنید. این کار خطر ذات‌الریه را نیز کاهش خواهد داد. روزهای اول پس از عمل جراحی هر چیزی که به شکم شما فشار وارد کند، دردناک خواهد بود، اما با گذشت روزها احساس بهتری خواهید داشت. برای کاهش درد هنگام سرفه، عطسه یا خندیدن، می‌توانید با یک بالش یا توسط دست از محل جراحت مراقبت کنید.

پس از گذشت شش تا هشت ساعت از عمل جراحی، بسته به شرایط شما ممکن است اجازۀ خوردن مایعات و غذاهای سبک را داشته باشید. اگرچه ممکن است در برخی موارد، پزشک صلاح بداند که شما در مدت بستری غذا نخورید. ممکن است دو روز اول، نفخ شکم یا درد ناشی از آن داشته باشید. به دلیل تنبلی روده پس از جراحی، گاز بیشتری در روده‌ تولید می‌شود. برخاستن و حرکت کردن می‌تواند در بازیابی دوبارۀ عملکرد دستگاه گوارشی کمک کند. اگر خیلی احساس ناراحتی می‌کنید، پرستار می‌تواند چند داروی بدون نسخه مثل رانیتیدین یا سایمتیدین برای شما تجویز کند. این داروها باعث تجمع راحت‌تر حباب‌های گاز و خروج راحت‌تر آن شود؛ مصرف آنها در زمان شیردهی بی‌خطر است.

یک روز پس از جراحی یا حتی در روز جراحی، بهتر است از تخت بلند شوید و کمی تحرک داشته باشید، تحرک موجب بهبود گردش خون و پیشگیری از ایجاد لخته‌های خون خواهد شد. به تنهایی از تخت بلند نشوید و سعی کنید از اطرافیان کمک بخواهید. هنگام حرکت یا درحالی‌که روی تخت دراز کشیده‌اید، بهتر است پاهای خود را بکشید و با چرخاندن مچ پا، به گردش خون در پاها کمک کنید. راه رفتن و حرکت کردن برای بهبود شما لازم است. این کار گردش خون شما را بهتر و از تشکیل لختۀ خون جلوگیری می‌کند. همچنین راه رفتن می‌تواند مانع یبوست شود. برای احساس راحتی و آرامش بیشتر سعی کنید زمان پیاده‌روی را مدت کوتاهی پس از دریافت داروهای مسکن قرار دهید. رفتن به دستشویی برای ادرار منظم مهم است. یک مثانۀ پُر به رحم فشار می‌آورد و بهبود آن را سخت می‌کند، همچنین باعث فشار به محل زخم می‌شود. بعد از ترخیص از بیمارستان ممکن است لازم باشد برای کشیدن بخیه‌ها مجدداً یک هفته بعد به بیمارستان یا مطب پزشک مراجعه کنید. کشیدن بخیه‌ها فقط چند دقیقه طول می‌کشد و شما هیچ دردی احساس نخواهید کرد.

مراقبت در خانه پس از عمل سزارین

مادرانی که به روش سزارین زایمان می‏‌کنند، معمولاً دو روز در بیمارستان می‏‌مانند، اما بهبود کامل، نه روزها بلکه هفته‌‏ها طول خواهد کشید. بنابراین وقتی به خانه می‌روید برای مراقبت از خود و نوزاد نیازمند کمک اطرافیان خواهید بود. بهتر است از مادر یا خواهر خود یا هر فردی که با او احساس نزدیکی بیشتری دارید، بخواهید مراقب شما باشد.

پیش از ترک بیمارستان، احتمالاً مسکن قوی و ملین برای شما تجویز می‌شود و معمولاً به این مسکن‌ها تا یک هفته پس از جراحی نیاز خواهید داشت. بعد از آن در صورت کم شدن درد می‌توانید مصرف مسکن را به حداقل برسانید. اگر به نوزادتان شیر می‌دهید، از مصرف داروهایی مثل آسپرین و داروهایی که حاوی استیل سالیسیلیک اسید است، خودداری کنید. به‌طورکلی بهتر است از مصرف خودسرانۀ هر دارویی پرهیز کنید و داروها را فقط با نظر پزشک مصرف کنید.

برای جلوگیری از یبوست، بهتر است در طول روز حجم زیادی مایعات بنوشید. محل جراحی شما روز به روز و به طور چشمگیری بهتر خواهد شد. اگرچه لطیف شدن پوست محل جراحی ممکن است چندین هفته طول بکشد و اگر در این مدت علائم عفونت را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل موارد زیر است:

بوی بد در ترشحات واژن

دردی شکمی با شروعی ناگهانی و بدتر شدن آن

هر گونه ترشح، قرمزی، تورم یا گرمی در محل زخم جراحی

تب؛ تحت هر شرایطی، حتی با وجود خوب به نظر رسیدن محل جراحی

درد یا سوزش در زمان ادرار، کاهش حجم ادرار و ادرار تیره رنگ یا مشکل در تخلیۀ کامل مثانه

خونریزی از واژن باید رو به کاهش باشد؛ هرچند ممکن است شش هفته طول بکشد. این ترشحات باید ابتدا قرمز پررنگ باشد و کم‌کم به سمت صورتی و در نهایت زرد و سفید کشیده شود. اگر بعد از چهار یا پنج روز اول، حجم خونریزی شبیه به خون عادت ماهانه ادامه یابد و کاهش پیدا نکند یا پس از کاهش دوباره شروع شود، باید با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت وجود درد جدی و مداوم یا حساسیت به لمس در ناحیه‌ای از پا یا بزرگ شدن و تورم یک پا بیشتر از پای دیگر، بدون تأخیر و سریع به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. این موارد می‌تواند نشانه‌ای از ترومبوز وریدی باشد.

بهبود زخم سزارین

برش جراحی سزارین، ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر طول دارد. زخم برش سزارین در ابتدا ممکن است اندکی بزرگ، پف‌کرده و تیره‌تر از سایر نواحی پوست باشد، اما با گذشت شش هفته از جراحی، جای زخم به شکل چشمگیری شروع به کوچک شدن می‌کند. همان‌طور که برش جراحی در حال بهبود است، زخمتان با رنگ پوست شما بیشتر هم‌رنگ و بسیار باریک می‌شود.

شیردهی به کودک بعد از سزارین

برای تغدیۀ کودک با شیر خودتان، می‌توانید بلافاصله بعد از عمل جراحی در اتاق ریکاوری شیر دادن به کودکتان را آغاز کنید. توصیه می‌شود در ساعت اول پس از تولد، نوزاد در تماس پوست با پوست با مادرش قرار گیرد. پرستار می‌تواند به شما کمک کند تا به نوزادتان شیر بدهید. شیر دادن به نوزاد پس از سزارین، ممکن است به دلیل درد ناشی از زخم جراحی کمی مشکل باشد. در بیمارستان‌ها معمولاً یک مشاور شیردهی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا در راحت‌ترین حالت ممکن قرار بگیرید و به کودک شیر بدهید تا به زخم شما فشاری وارد نشود. اگر بیمارستان مشاور شیردهی ندارد، از یک پرستار باتجربه کمک بخواهید.

شروع فعالیت‌های روزمره پس از سزارین

همان‌طور که باید در خانه استراحت کنید، به برخاستن و قدم زدن منظم نیز نیاز دارید. راه رفتن باعث بهبود سریع‌تر شما می‌شود و احتمال تشکیل لختۀ خون را کاهش می‌دهد، البته نباید در قدم زدن افراط کنید. به آهستگی شروع کنید و کم‌کم فعالیت خود را افزایش دهید. شما در حال گذراندن دورۀ بهبود از یک عمل جراحی بزرگ شکمی هستید و ممکن است گاهی در شکمتان احساس درد کنید. سخت نگیرید و به مدت هشت هفته از انجام کارهای سنگین منزل یا برداشتن اجسامی سنگین‌تر از نوزادتان خودداری کنید. طی شش تا هشت هفته، دوباره توانایی شروع فعالیت‌های عادی و روزمره را پیدا خواهید کرد.

بعد از گذشت شش هفته، در صورت از بین رفتن عوارض زایمان، موافقت پزشک و تمایل خود یا همسرتان می‌توانید رابطۀ جنسی را دوباره شروع کنید. بهتر است با پزشکتان در رابطه با بهترین روش‌های پیشگیری از بارداری در این دوران صحبت کنید. شاید بتوانید روشی که قبلاً برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کردید را باز هم ادامه دهید یا ممکن است نیاز به ایجاد تغییری در روش قبلی خود داشته باشید، اما در این زمان حتماً باید از یک روش پیشگیری استفاده کنید، زیرا باردار شدن در این مرحله به نفع شما و فرزندتان نیست.