علل زایمان زودرس چیست؟

به شروع درد‌های زایمانی قبل از هفته ۳۷ حاملگی زایمان زودرس می‌گویند. شیوع این زایمان ۱۵%-۵% از بارداری‌ها است.

علل زایمان زودرس
در بسیاری از موارد علت زایمان زودرس ناشناخته است. با این حال مهم‌ترین علل زایمان زودرس عبارتند از:
- اشکالات جفت: مثل دکولمان (کنده شدن جفت) و جفت سر راهی
- اشکالات پرده‌های جنینی و مایع آمنیوتیک: پارگی کیسه آب (Rom) خودبه‌خودی، عفونت مایع آمنیوتیک و هیدروآمینوس
- اشکالات رحم: نارسایی سرویکس، آنومالی‌های رحمی و باقی ماندن IUD

- اشکالات جنینی: مرگ جنین، دوقلویی، ناهنجاری‌های جنینی، سابقه مادر در زایمان زودرس، بیماری‌های سیستمیک مادر

علائم و تشخیص زایمان زودرس
انقباضات رحمی دردناک یا بدون درد، فشار لگنی، کرامپ‌های شبیه قاعدگی، ترشحات آبکی یا خونی واژینال و درد پشت در قسمت پایین از نشانه‌های قریب الوقوع بودن زایمان زودرس است. تشخیص زایمان زودرس، وجود انقباضات رحمی در هر ۸-۵ دقیقه به همراه یک یا چند مورد از علائم زیر است:
- تغییر پیشرونده در سرویکس
- دیلاتاسیون سرویکس به میزان ۲ سانتیمتر یا بیشتر
- افاسمان سرویکس به میزان 80% یا بیشتر
هر خانم باردار با شروع انقباضات زایمان باید بستری شود. مهم‌ترین و اولین قدم درمانی در زایمان زودرس استراحت مطلق و خوابیدن بیمار به پهلو است. این امر ممکن است باعث جلوگیری و حتی توقف زایمان زودرس گردد.

چگونه می‌توانیم احتمال بروز زایمان زودرس را کمتر نماییم؟
- بروز هر گونه عفونت در بدن از قبیل عفونت‌های دهان و دندان، عفونت‌های واژینال، عفونت‌های ادراری و … می‌تواند باعث بروز دردهای زایمان زودرس شود.
- سیگار کشیدن می‌تواند باعث بروز زایمان زودرس شود.
- در صورت وزن‌گیری ناکافی مادر، احتمال بروز زایمان زودرس بیشتر می‌شود.
- در صورت اضافه وزن و چاقی مادر نیز احتمال زایمان زودرس بیشتر می‌شود.
- بارداری در سنین بالاتر از 35 سال با افزایش احتمال زایمان زودرس همراه است.
- در صورت بارداری در سن کمتر از ۱۸ سال نیز احتمال زایمان زودرس بیشتر می‌شود.
- افرادی که قد کوتاه دارند بیشتر در معرض زایمان زودرس قرار می‌گیرند.
- در صورت کمبود ویتامین C نیز احتمال زایمان زودرس افزایش می‌یابد.
- ساعت کاری طولانی مدت و کار فیزیکی سخت احتمال زایمان زودرس را بیشتر می‌کند.
- استرس نیز از عوامل افزایش احتمال زایمان زودرس است.
- افرادی که در اوایل بارداری دچار خونریزی رحمی می‌شوند بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارند.
- کوتاه بودن و نارسایی دهانه رحم نیز از عوامل افزایش احتمال زایمان زودرس است که می‌توان با سرکلاژ دهانه رحم (دوختن دهانه رحم) از عواقب آن جلوگیری نمود.
برای تعیین سن حاملگی و محل قرارگیری جفت باید سونوگرافی انجام شود. انقباضات رحمی و FHR باید چک شوند. تجویز داروهای سداتیو (آرام‌بخش) همراه با هیدراتاسیون یکی از روش‌های مناسب برای تعویق زایمان زودرس می‌باشد. این روش به تنهایی در بیشتر از 80% بیمارانی که به آن پاسخ می‌دهند، به مدت بیش از 2 هفته حاملگی را طولانی می‌کند.
در صورت عدم توقف زایمان با استراحت و استفاده از سداتیو، داروی انتخابی بعدی سولفات منیزیم است. تلاش برای کنترل و توقف زایمان در صورت فشار خون شدید، دکولمان جفت و جفت سرراهی، مرگ جنین، پارگی کیسه آب، دیلاتاسیون بیشتر از ۴ سانتیمتر و افاسمان بیشتر از۸۰% و کوریوآمینوتیت باید قطع شود و پروسه زایمان انجام گیرد. نوع زایمان (طبیعی یا سزارین) باید با توجه به سن جنین تعیین گردد. حضور متخصص نوزادان الزامی است. انفزیون وریدی سولفات منیزیم حداقل تا ۱۲ ساعت پس از قطع انقباضات ادامه خواهد داشت. رفلاکس پتلار، تعداد تنفس، حجم ادراری و ادم ریوی باید کنترل شود. این دارو را حداکثر تا ۴۸ ساعت می‌توان به مادر تجویز کرد.