شیردهی پس از زایمان، اطلاعاتی که باید بدانید

اولین باری که نوزاد خود را در اتاق زایمان در آغوش می‌گیرید، زمان بسیار خوبی برای شروع اولین شیردهی است. در آغاز، بدن شما مقادیر کمی از شیر خاصی به نام آغوز تولید می‌کند که به محافظت از کودک در برابر عفونت کمک خواهد کرد. معدۀ نوزاد شما بسیار کوچک است، بنابراین او تنها به همین مقادیر کوچک برای سیر شدن نیاز دارد. با بزرگ شدن معدۀ او، نوع شیر شما تغییر خواهد کرد و میزان بیشتری شیر در سینۀ شما تولید می‌شود. در این مطلب می‌توانید با شروع شیردهی، دفعات شیردهی روزانه به نوزاد، یافتن یک روش و وضعیت شیردهی مناسب، تغذیۀ مادران شیرده و مشکلات احتمالی در دوران شیردهی آشنا شوید.

شروع شیردهی
برای شروع یادگیری شیر دادن به نوزاد، بهتر است تمام بدن کودک را خیلی آرام به سوی خود قرار دهید؛ در حالتی که نوزاد سینه به سینۀ شما قرار بگیرد. نوک سینۀ خود را روی لب بالای نوزاد بگذارید و هنگامی که او دهانش را کاملاً باز کرد، او را آرام به سمت سینۀ خود بکشید و سینه را برای راحتی نوزاد با دستتان نگه دارید. دهان او نه فقط نوک سینه، بلکه ناحیۀ آرئولا یعنی همان هالۀ رنگی اطراف نوک سینۀ شما را نیز هر اندازه که ممکن است بپوشاند.
اگر به نظر می‌رسد نوزاد در پیدا کردن نوک سینه یا نگه داشتن آن مشکل دارد، نگران نشوید، زیرا شیردهی به صبر و تمرین زیادی نیاز دارد. بهتر است از یک پرستار در بیمارستان بخواهید که شیردهی را به شما آموزش دهد. اگر نوزادتان زودرس است، ممکن است نتوانید شیردهی را بلافاصله شروع کنید، اما لازم پمپ کردن یا دوشیدن شیر خود را شروع کنید. نوزاد شما، تا زمانی که به اندازۀ کافی برای شیر خوردن از سینه قوی شود، این شیر دوشیده‌شده را از طریق یک لوله یا یک شیشه‌شیر می‌خورد.
به یاد داشته باشید که وقتی شیردهی را شروع می‌کنید، این کار نباید دردناک باشد. دقت کنید که وقتی نوزاد سینه را به دهان می‌گیرد، چه احساسی در سینه دارید. دهان نوزاد باید بخش بزرگی از هالۀ اطراف سینه را در پایین نوک سینه بپوشاند و نوک سینه باید کاملاً در دهان کودک قرار گرفته باشد. اگر چفت شدن نوک سینه در دهان نوزاد برای شما دردناک است، مکیدن او را لحظه‌ای با قرار دادن انگشت کوچکتان بین گوشۀ دهان نوزاد و نوک سینۀ خود قطع کنید و دوباره شیر دادن را امتحان کنید. وقتی نوزاد دهانش را درست چفت کند، بقیۀ کار را خودبه‌خود انجام خواهد داد.

دفعات شیردهی روزانه به نوزاد
در طول روز باید به دفعات زیاد به نوزاد شیر بدهید. هرچه بیشتر به نوزاد شیر بدهید، شیر بیشتری در سینۀ شما تولید خواهد شد. هشت تا ۱۲ وعده شیردهی در هر ۲۴ ساعت مناسب است. طبق نظر متخصصان، به جای این که شیردهی را طبق یک برنامۀ زمانی سفت و سخت انجام دهید، هر وقت که نوزاد نشانه‌های اولیۀ گرسنگی مثل افزایش هوشیاری یا فعالیت بیشتر، لمس هر چیزی، مکیدن دست خود یا جست‌وجوی سینه را نشان می‌دهد، لازم است به او شیر بدهید. در حالت ایده‌آل، گریه یکی از آخرین نشانه‌های گرسنگی است، بنابراین شما باید تغذیۀ کودک را قبل از گریۀ او شروع کنید.
در طول چند روز اول، ممکن است مجبور باشید کودک خود را برای تغذیه به آرامی از خواب بیدار کنید و او ممکن است در میانۀ شیردهی دوباره به خواب برود. برای بیدار نگه داشتن او در طول شیر خوردن، می‌توانید یک لایه از لباس‌هایش را درآورید و برای اینکه مطمئن باشید کودکتان به اندازۀ کافی شیر می‌خورد، بهتر است هر بار که چهار ساعت از آخرین وعدۀ شیردهی گذشته است، او را برای شیر خوردن مجدد بیدار کنید.

پیدا کردن روش و وضعیت شیردهی
وعده‌های شیردهی، به ‌ویژه در ماه‌های اول زندگی نوزاد می‌تواند تا ۴۰ دقیقه طول بکشد. به همین دلیل، بهتر است یک نقطۀ دنج خانه را برای شیردهی انتخاب کنید و نوزاد خود را در وضعیتی نگه دارید که دست‌ها و پشتتان را اذیت نکند. می‌توانید پشت سر نوزاد را به دستتان تکیه بدهید. انتخاب روش شیردهی مناسب به راحت بودن آن روش برای شما ارتباط دارد. اگر شیردهی را در حالت نشسته انجام می‌دهید، یک بالش شیردهی می‌تواند کمک بزرگی برای نگه داشتن و تکیه دادن نوزاد باشد. بسیاری از مادران نیز می‌گویند که یک زیرپایی یا چهارپایه، شیردهی را راحت‌تر می‌کند. هر وضعیتی که برای تغذیه انتخاب می‌کنید، هر بار تا زمانی که شما و نوزادتان در وضعیت راحتی قرار نگرفته‌اید، وعدۀ شیردهی را شروع نکنید، زیرا مدت زمان زیادی را در آن وضعیت خواهید بود.

تغذیۀ مادران شیرده
یک رژیم غذایی سالم در دوران شیردهی مهم‌ترین چیزی است که به آن نیاز دارید. هرچند حتی اگر تغذیۀ شما کیفیت کافی را نداشته باشد، باز هم بدن شما می‌تواند برای نوزاد شیر تولید کند، اما داشتن یک رژیم غذایی متعادل تضمین می‌کند که کمیت و کیفیت شیر به بهترین وجه ممکن است و باعث می‌شود شما نیز شاداب‌تر باشید. پس به جای شمارش کالری‌ها، احساس گرسنگی خود را معیار قرار دهید و در طول روز مایعات کافی بنوشید تا بدنتان آب کافی داشته باشد.
بسیاری از مادران در دوران شیردهی بیشتر گرسنه می‌شوند، زیرا بدن شما شبانه‌روز در تلاش برای تولید شیر است. خوردن وعده‌های غذایی کم‌حجم‌تر به همراه میان‌وعده‌های سالم در بین وعده‌های اصلی، همان کاری که ممکن است در دوران بارداری انجام داده باشید، یک راه خوب برای کنترل گرسنگی و حفظ سطح بالای انرژی است. به عنوان یک قانون کلی، بیشتر مادران شیرده حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ کالری بیشتر از مادرانی نیاز دارند که به نوزاد شیر خودشان را نمی‌دهند.
همچنین بیشتر نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، از خوردن غذاهای تند توسط مادر خود اذیت نمی‌شوند. در واقع، برخی کارشناسان معتقدند که نوزادان از تنوع در طعم شیر لذت می‌برند. هیچ غذایی برای همۀ نوزادان مشکل‌ساز نیست، بنابراین نیازی نیست که از همان ابتدا مواد غذایی مصرفی خود را محدود کنید. اما اگر کودک بعد از هر باری که شما یک غذای خاص مثل محصولات لبنی را می‌خورید، بیشتر نفخ می‌کند یا تحریک‌پذیر می‌شود، سعی کنید مدتی این غذاها را کنار بگذارید تا ببینید چه تغییری حاصل می‌شود و به‌طورکلی نیز بهتر است مصرف کافئین در شیردهی و مشکلات احتمالی برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌های مشکل‌ساز در دوران شیردهی را مدیریت و کنترل کنید.

مشکلات احتمالی در شیردهی
برخی از مادران به راحتی با شیردهی تطبیق پیدا می‌کنند و با موانع جسمی یا عاطفی عمده‌ای مواجه نمی‌شوند، اما یادگیری شیردهی برای بسیاری از تازه‌مادرها سخت است. اگر دلسرد شده‌اید، بدانید که تنها شما نیستید که این احساس را دارید. طبیعی است که به خاطر نیازهای مداوم کودک و به دلیل کمبود خواب، احساس گیجی و فرسودگی کنید. اگرچه قرن‌هاست که مادران به نوزادان خود شیر می‌دهند، اما شیردهی همیشه راحت نیست. بسیاری از مادران در اوایل شیردهی با مشکلاتی روبه‌رو هستند. اگر هر کدام از موارد زیر را دارید که از مشکلات رایج شیردهی در شش هفتۀ اول پس از زایمان است، لازم است با پزشک خود تماس بگیرید:
- احتقان پستان یا پُری و دردناکی بیش از حد سینه
- زخم شدن یا ترک نوک سینه
- التهاب پستان یا ماستیت؛ نوعی عفونت پستان
یادتان باشد نباید در سکوت درد بکشید، گرفتن کمک و پشتیبانی در مورد شیردهی تنها به یک تماس تلفنی با پزشکتان یا یک شخص آگاه نیاز دارد، پس خیلی بهتر و لازم است با پزشک یا مامای خود در مورد عوارضی که در شیردهی دارید صحبت کنید.