کلم بروکلی در شیردهی؛ فواید، مضرات و نکات ایمنی

کلم بروکلی یکی از سبزیجات مفید خانوادهی چچلیپائا است که سرشار از مواد مغذی و آنتیاکسیدانهای قوی میباشد. بسیاری از مادران شیرده نگران هستند که مصرف این ماده غذایی ممکن است باعث نفخ، ناراحتی معده یا تغییر طعم شیر شود. اما آیا کلم بروکلی در دوران شیردهی بیخطر است؟ در این مقاله به بررسی جامع فواید، مضرات احتمالی و توصیههای علمی درباره مصرف بروکلی در دوران شیردهی میپردازیم.
ارزش غذایی کلم بروکلی
بر اساس دادههای علمی، هر صد گرم کلم بروکلی خام حاوی موارد زیر است:
ماده مغذی |
مقدار |
کالری |
۳۴ کیلو کالری |
پروتئین |
۲.۸ گرم |
فیبر |
۲.۶ گرم |
ویتامین سی |
۸۹.۲ میلی گرم |
پروتئین |
۲.۸ گرم |
فیبر |
۲.۶ گرم |
ویتامین کا |
۱۰۱.۶ میکروگرم |
فولات |
۶۳ میکروگرم |
پتاسیم |
۳۱۶ میلی گرم |
آهن |
۰.۷ میلی گرم |
این ترکیبات مغذی بروکلی را به گزینهای مناسب برای دوران شیردهی تبدیل میکند که در لیست غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی جایی ندارد.
فواید کلم بروکلی در دوران شیردهی
خوردن کلم بروکلی در شیردهی فواید زیر را دارد:
تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد
اولین مورد از فواید کلم بروکلی در شیردهی، تقویت سیستم ایمنی است. بروکلی منبع غنی ویتامین سی و آنتیاکسیدانها است که به تقویت سیستم ایمنی مادر کمک میکند. این مواد مغذی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل میشوند و به رشد سلولهای ایمنی او نیز کمک میکنند.
مطالعه منتشرشده در مجله Nutrients در سال 2020 نشان داد که ویتامین سی موجود در رژیم غذایی مادر میتواند سطح این ویتامین را در شیر مادر افزایش داده و در نتیجه به محافظت از نوزاد در برابر عفونتها کمک کند.
همچنین سولفورافان موجود در کلم بروکلی، ژنها و آنزیمهای آنتیاکسیدانی را در سلولهای ایمنی فعال میکند و به خنثیسازی رادیکالهای آزاد مضر و محافظت از سلولها در برابر آسیب کمک میکند.
حمایت از سلامت استخوانها
مقدار بالای ویتامین کا و کلسیم در بروکلی میتواند در حفظ تراکم استخوان مادر و همچنین حمایت از رشد اسکلت نوزاد نقش داشته باشد.
کلم بروکلی همچنین حاوی فسفر، روی و ویتامینهای A و C است که همگی برای سلامت مطلوب استخوانها ضروری هستند.
بهبود عملکرد گوارش
فیبر موجود در بروکلی به بهبود عملکرد روده و پیشگیری از یبوست در مادران کمک میکند که یکی از مشکلات رایج پس از زایمان است.
کلم بروکلی حاوی ترکیباتی است که میتوانند رشد باکتریهای مفید در روده را تقویت کنند و به ایجاد یک میکروبیوم متعادل کمک کنند.
تحقیقات نشان میدهد که کلم بروکلی میتواند به کاهش التهاب در روده بزرگ کمک کند، که برای سلامت کلی دستگاه گوارش مهم است. همچنین کلم بروکلی میتواند سد روده را تقویت کند، که به محافظت از بدن در برابر مواد مضر کمک میکند.
برخی منابع میگویند که ترکیبات کلم بروکلی ممکن است برای مدیریت شرایطی مانند گاستریت معده (التهاب پوشش معده) مفید باشد. ترکیبات محافظ کلم بروکلی همچنین ممکن است به جلوگیری از رشد بیش از حد باکتریها در روده کوچک کمک کند، که میتواند هضم طبیعی را مختل کند.
کمک به کنترل وزن
کالری پایین و فیبر بالا باعث ایجاد احساس سیری طولانیتر میشود و از پرخوری جلوگیری میکند. این ویژگی بروکلی را به یک ماده غذایی مفید برای مادرانی تبدیل میکند که میخواهند به وزن قبل از بارداری برگردند.
آیا بروکلی باعث نفخ نوزاد میشود؟
یکی از نگرانیهای رایج این است که مصرف کلم بروکلی در شیردهی باعث نفخ نوزاد شود. اگرچه بروکلی حاوی ترکیبات گوگردی و فیبر نامحلول است که در برخی افراد تولید گاز میکند، اما شواهد علمی قوی مبنی بر انتقال این گازها از طریق شیر مادر وجود ندارد.
به گفته محققین آمریکایی ارتباط مستقیم علمی میان مصرف غذاهای خاص مانند بروکلی و بروز قولنج یا نفخ در نوزاد از طریق شیر مادر وجود ندارد.
با این حال، در صورت مشاهده نفخ یا ناراحتی گوارشی در نوزاد پس از مصرف بروکلی، میتوان مقدار آن را موقتاً کاهش داد یا به شکل پخته و بخارپز مصرف کرد.
نحوه صحیح مصرف بروکلی در شیردهی
برای بیشترین بهرهمندی از فواید بروکلی و کاهش احتمال مشکلات گوارشی، رعایت نکات زیر توصیه میشود:
نکات طبخ و مصرف |
توضیحات |
پختن به صورت بخارپز |
باعث کاهش ترکیبات گازدار و سولفور میشود |
مصرف در وعدههای کوچک |
شروع با مقادیر کم و سپس افزایش تدریجی |
ترکیب با دیگر مواد |
خوردن بروکلی در شیردهی همراه هویج، برنج قهوهای، سیب زمینی... هضمش را آسانتر میکند |
نوشیدن آب کافی |
کمک به عملکرد بهتر دستگاه گوارش |
چه زمانی باید در مصرف بروکلی احتیاط کرد؟
در برخی موارد، بهتر است با پزشک یا مشاور تغذیه مشورت شود:
- اگر نوزاد علائم مداوم قولنج، نفخ شدید یا بیقراری دارد.
- اگر سابقه حساسیت غذایی در خانواده وجود دارد
- در صورت مشکلات تیروئیدی (چرا که کلمها دارای گواتروژن هستند که ممکن است عملکرد تیروئید را در دوز بالا مختل کند)
جایگزینهای مناسب برای بروکلی
اگر به هر دلیلی امکان استفاده از کلم بروکلی در شیردهی وجود نداشت، سبزیجات زیر میتوانند جایگزینهای خوبی باشند:
- اسفناج: سرشار از ویتامین آ، آهن و فولاد
- کدو سبز: کم نفخ و غنی از ویتامین سی
- هویج: منبع بتا کاروتن و تقویت کننده بینایی نوزاد
سخن پایانی
کلم بروکلی یکی از مفیدترین سبزیجات در دوران شیردهی است که با تامین ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها به سلامت مادر و رشد نوزاد کمک میکند. با رعایت شیوه صحیح مصرف کلم بروکلی در شیردهی، میتوان از این ماده غذایی بهره کامل برد بدون نگرانی از اثرات منفی. با این حال، بدن هر مادر و نوزادی متفاوت است و توجه به واکنشهای فردی اهمیت زیادی دارد.