دمنوش سیاه‌دانه برای زنان و مردان ـ فواید، طرز تهیه و میزان مصرف مجاز

خواص دمنوش سیاه دانه چیست؟

سیاه‌ دانه به دلیل دارا بودن طیف گسترده‌ای از خواص درمانی، گاهی با عنوان «داروی همه‌کاره» شناخته می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که تمام فواید آن هنوز به‌طور علمی اثبات نشده‌اند. در ادامه، مهم‌ترین فوایدی را که پژوهش‌های علمی بیشتری آن‌ها را پشتیبانی کرده‌اند، مرور می‌کنیم.

• کاهش التهاب: التهاب واکنش طبیعی بدن در برابر آسیب یا عفونت است. این واکنش معمولاً کوتاه ‌مدت است و به حفاظت از بدن کمک می‌کند اما التهاب مزمن که برای مدت طولانی ادامه دارد، با بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، سرطان و بیماری قلبی مرتبط است.
• تقویت سیستم ایمنی بدن: خوردن دمنوش سیاه دانه یا سایر اشکال آن، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. تحقیقی روی کودکانی با اختلال خونی ژنتیکی انجام شد و نشان داد که افزودن ۲ گرم پودر سیاه‌ دانه به وعده‌های غذایی روزانه به مدت ۳ ماه، تعداد گلبول‌های سفید را افزایش و نشانگرهای استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد.
• پیشگیری از آلزایمر و افسردگی: سیاه دانه سرشار از تیموکینون (thymoquinone)، یک آنتی‌اکسیدان قوی با خواص ضدالتهابی است. برخی دانشمندان بر این باورند که این ترکیب می‌تواند در پیشگیری یا کند کردن پیشرفت بیماری‌هایی چون آلزایمر، انسفالومیلیت (التهاب مغز و نخاع)، صرع، افسردگی و پارکینسون موثر باشد.
• کاهش کلسترول و فشار خون: مصرف دمنوش سیاه دانه در کاهش فشار خون و کلسترول موثر است. مطالعات انجام‌ شده بر روی بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان می‌دهد که مصرف روزانه ۲ تا ۳ گرم سیاه‌ دانه به مدت ۸ تا ۱۲ هفته، می‌تواند کلسترول بد را کاهش دهد.  
• تنظیم قند خون: مطالعه‌ای جدید نشان داد بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ که روزانه ۱ گرم سیاه ‌دانه به مدت ۸ هفته مصرف کردند، قند خونشان به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرد. دو پژوهش علمی نیز نشان داده‌اند که مصرف سیاه ‌دانه می‌تواند:
• قند خون ناشتا را به‌طور متوسط حدود 17.8 mg/dL کاهش دهد.
• و هموگلوبین A1C را حدود 0.7٪ پایین بیاورد که نشان‌دهنده کنترل بهتر قند خون است.

نقل قول از:

healthline

Experts believe that Nigella sativa may be able to increase the secretion of insulin, the hormone responsible for transporting sugar from your blood into your cells.

ترجمه:

پژوهشگران معتقدند سیاه ‌دانه ممکن است باعث افزایش ترشح انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند) و افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین شود.

• محافظت از کبد: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف دمنوش سیاه دانه، می‌تواند از آسیب کبدی جلوگیری کند.
• تقویت عملکرد کلیه: یکی دیگر از خواص دمنوش سیاه دانه، درمان سنگ کلیه است. 

دم کرده سیاه دانه برای چی خوبه؟

دم‌ کرده سیاه ‌دانه به دلیل دارا بودن ترکیبات فعال با خاصیت ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی، می‌تواند در پیشگیری و بهبود بسیاری از مشکلات جسمی موثر باشد. مصرف منظم این نوشیدنی گیاهی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهابات داخلی و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو می‌شود. از دیگر فواید مهم آن می‌توان به بهبود عملکرد گوارش، کاهش نفخ و گاز معده، درمان سرفه، سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی اشاره کرد.

خواص دمنوش سیاه دانه برای زنان

دمنوش سیاه دانه برای زنان فواید بسیاری دارد که شاید شناخته شده‌ترین آن، تنظیم چرخه قاعدگی است. در ادامه سایر خواص دمنوش سیاه دانه برای زنان را ذکر می‌کنیم.

تقویت باروری

تحقیقات انجام شده روی زنانی که دمنوش سیاه دانه مصرف می‌کردند، نشان داد این دمنوش باعث حفظ سطح سالم هورمون‌های پروژسترون و تستوسترون در زنان می‌شود؛ دو هورمونی که برای باروری و میل جنسی اهمیت زیادی دارند.

درمان تنبلی تخمدان

 دمنوش سیاه‌ دانه و عسل، یک نوشیدنی سنتی با فواید متنوع برای سلامت زنان به شمار می‌رود. این معجون نه تنها به بهبود عملکرد هورمونی و باروری کمک می‌کند، بلکه در کاهش التهاب و بهبود وضعیت عمومی بدن نیز نقش موثری دارد.

دمنوش سیاه دانه برای پریودی

یکی از مهم‌ترین فواید دمنوش سیاه ‌دانه برای زنان، تاثیر آن بر سلامت تخمدان‌هاست. مصرف منظم سیاه‌ دانه به همراه عسل می‌تواند به بهبود عملکرد تخمدان‌ها، رفع تنبلی تخمدان و منظم شدن چرخه قاعدگی کمک کند.

جلوگیری از پوکی استخوان

در مطالعه‌ای که بر روی زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد، پزشکان متوجه شدند افرادی که روزانه ۱ گرم روغن سیاه ‌دانه به مدت ۲ ماه مصرف کردند، نسبت به گروه دارونما، التهاب کمتری داشتند. همچنین سیاه دانه خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد و تحقیقات نشان داده‌اند که تاثیر مصرف آن در پیشگیری و درمان پوکی استخوان می‌تواند با مصرف کلسیم برابری کند!

دمنوش سیاه دانه برای لاغری

سیاه ‌دانه یکی از گیاهان دارویی موثر در کاهش وزن است که به ‌دلیل دارا بودن فیبر فراوان، نقش قابل توجهی در کاهش اشتها و تثبیت قند خون ایفا می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند تا فرد کمتر به سراغ خوراکی‌های پرکالری برود و از پرخوری جلوگیری شود. همین خاصیت باعث شده سیاه ‌دانه در رژیم‌های لاغری، به‌ویژه در میان زنان، طرفداران زیادی پیدا کند.

کاهش عفونت زنانه

خوردن منظم دمنوش سیاه دانه می‌تواند در کاهش عفونت‌ قارچی واژن و رحم موثر باشد.

طرز تهیه دمنوش سیاه دانه برای قاعدگی

مصرف دمنوش سیاه ‌دانه می‌تواند به تسریع روند پریودی کمک کند و در تنظیم چرخه قاعدگی موثر باشد. این گیاه به دلیل خاصیت قاعده‌آورش، در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است.

برای تهیه دمنوش سیاه ‌دانه، کافی است یک قاشق غذاخوری سیاه‌ دانه را با یک لیوان آب جوش ترکیب کرده، آن را حدود ۲۰ دقیقه دم کنید و سپس میل نمایید. در صورت تمایل می‌توانید برای بهبود طعم، از مقداری عسل برای شیرین کردن دمنوش استفاده کنید.

با وجود فواید دمنوش سیاه ‌دانه برای پریود شدن، مصرف آن بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود. در برخی شرایط خاص یا بیماری‌ها، استفاده خودسرانه ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. بنابراین، حتماً پیش از آغاز مصرف منظم سیاه ‌دانه با متخصص زنان مشورت کنید.

بهترین زمان مصرف دمنوش سیاه دانه

پیشنهاد می‌شود صبح یا عصر، دمنوش سیاه دانه را مصرف کنید تا از خواص آن بهره‌مند شوید.

خواص دمنوش سیاه دانه برای مردان

دمنوش و روغن سیاه دانه برای مردان نیز مزایای قابل توجهی دارد که در ادامه آن‌ها را ذکر کرده‌ایم.

درمان ناباروری در مردان

مصرف منظم سیاه دانه و عسل باعث افزایش سطح هورمون تستوسترون می‌شود که در نتیجه به تقویت میل و قوای جنسی کمک می‌کند. همچنین، سیاه‌ دانه باعث بهبود تحرک اسپرم و افزایش تعداد آن می‌گردد که هر دو فاکتور مهمی در بهبود باروری محسوب می‌شوند.

درمان زودانزالی

سیاه‌ دانه به دلیل طبع گرمی که دارد، می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند و کنترل بهتری روی انزال فراهم آورد.

افزایش سایز آلت تناسلی

استفاده موضعی از روغن سیاه ‌دانه، به‌ویژه وقتی با روغن‌های دیگر مانند روغن زیتون یا روغن کنجد ترکیب شود، می‌تواند به افزایش سایز آلت تناسلی کمک کند. لازم به ذکر است که این اثر تنها با استفاده موضعی روغن سیاه‌ دانه قابل دستیابی است و دمنوش آن چنین خاصیتی ندارد.

درمان اختلال نعوظ

اختلالات نعوظ یکی از رایج‌ترین اختلالات مردانه است. خوردن دمنوش سیاه دانه برای حل این مشکل مفید است.

چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟

اگرچه سیاه ‌دانه عموماً ایمن تلقی می‌شود، برخی افراد بهتر است از مصرف آن خودداری کنند. به طور کلی، کودکان و بزرگسالان باید سیاه ‌دانه را فقط در دوزهای مناسب و برای مدت کوتاه مصرف کنند. مصرف دوزهای زیاد سیاه ‌دانه یا استفاده طولانی‌ مدت از آن ممکن است عوارضی در بر داشته باشد که عبارتند از:

• زنان باردار یا شیرده باید از مصرف مکمل‌های سیاه ‌دانه خودداری کنند. اگرچه مصرف سیاه ‌دانه به صورت خوراکی در غذا ممکن است بی‌خطر باشد، اما اطلاعات کافی و قابل اعتمادی در دسترس نیست. در واقع، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف سیاه‌ دانه در بارداری ممکن است باعث انقباضات رحم شود که می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
• از آنجا که سیاه‌ دانه ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد، توصیه می‌شود افرادی که دچار اختلالات خونریزی هستند یا قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرند، از مصرف آن خودداری کنند.
• افرادی که به سیاه ‌دانه حساسیت دارند، ممکن است پس از مصرف آن دچار واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی شوند.

عوارض سیاه دانه چیست؟

اگر از سیاه دانه به اندازه استفاده کنید، عوارضی نخواهد داشت اما در صورت زیاده‌روی در مصرف آن، ممکن است مضرات زیر را در پی داشته باشد:

• تحریک پوستی: استفاده موضعی از روغن سیاه‌ دانه روی پوست ممکن است باعث تحریک یا ایجاد بثورات پوستی شود.
• حالت تهوع: مصرف خوراکی دانه‌های سیاه‌ دانه یا مکمل‌های آن ممکن است موجب مشکلات گوارشی از جمله حالت تهوع شود.
• نفخ: سیاه‌ دانه و مکمل‌های آن ممکن است باعث ناراحتی معده و ایجاد نفخ شوند.

مقدار مجاز مصرف سیاه دانه چقدر است؟

مقدار مصرف سیاه‌ دانه به عوامل مختلفی مانند سن و دلیل مصرف بستگی دارد. از آن‌جایی که دستورالعمل رسمی و مشخصی برای دوز استاندارد سیاه ‌دانه وجود ندارد، بهترین کار مشورت با پزشک یا متخصص طب سنتی است. بر اساس شواهد موجود:

• روغن سیاه ‌دانه معمولاً با دوز ۱ تا ۲٫۵ گرم در روز به مدت چهار تا ۱۲ هفته مصرف می‌شود.
• پودر سیاه‌ دانه اغلب با دوز ۱ تا ۲ گرم در روز به مدت هشت تا ۱۲ هفته مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در آزمایش‌های بالینی از دوزهای مختلف سیاه ‌دانه استفاده شده است. به عنوان مثال:

• مصرف روزانه ۱ گرم سیاه‌ دانه به مدت سه ماه می‌تواند کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد.
• مصرف روزانه ۲ تا ۳ گرم سیاه دانه در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باعث کاهش قابل‌توجه کلسترول کل و تری‌گلیسرید می‌شود.
• همچنین مصرف روزانه ۱ گرم سیاه دانه به مدت ۹ هفته، با بهبود حافظه و عملکرد شناختی در افراد مسن ارتباط داشته است.

تداخلات دارویی سیاه ‌دانه

در برخی موارد، مکمل‌های گیاهی ممکن است با داروها، گیاهان دارویی دیگر، مواد مغذی یا سایر مکمل‌ها تداخل ایجاد کنند. این تداخل‌ها می‌توانند عملکرد طبیعی داروها یا سایر مواد مصرفی در بدن را مختل کرده و موجب کاهش اثربخشی یا افزایش عوارض آن‌ها شوند. سیاه ‌دانه  نیز ممکن است با برخی داروها و مکمل‌ها تداخل داشته باشد، هرچند شواهد علمی دربارهه‌ی این تداخلات هنوز کامل و قطعی نیست. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد تداخلات احتمالی سیاه‌ دانه با موارد زیر وجود دارد:

• داروها، گیاهان یا مکمل‌هایی که باعث کاهش قند خون می‌شوند؛
• داروها، گیاهان یا مکمل‌هایی که فشار خون را کاهش می‌دهند؛
• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی؛
• مواد موثر بر سطح سروتونین در بدن؛
• داروها یا مکمل‌هایی که سرعت لخته شدن خون را کاهش می‌دهند؛
• داروها یا مکمل‌هایی که فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کند می‌کنند (مانند آرام‌بخش‌ها)؛
• داروهای ادرارآور؛
• آهن یا مکمل‌های حاوی آهن.

با توجه به این موارد، اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید یا از مکمل‌های گیاهی و دارویی دیگری استفاده می‌کنید، پیش از مصرف سیاه ‌دانه حتماً با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

سخن پایانی

فراموش نکنید هر ماده غذایی با وجود خواص فراوان، می‌تواند عوارضی هم در بر داشته باشد. بنابراین در مصرف دمنوش سیاه دانه زیاده‌روی نکنید و پیش از مصرف آن، با پزشک مشورت کنید.