درمان میخچه دست _ علت ها، ۶ روش خانگی و درمان‌های پزشکی
میخچه دست یکی از مشکلات پوستی شایعی است که اغلب به دلیل اصطکاک و فشار مداوم ایجاد می‌شود. این برجستگی کوچک و سفت، اگرچه خطرناک نیست، اما می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد و انجام کارهای روزانه را دشوار کند. شناخت علت‌ها و روش‌های درمان میخچه دست به شما کمک می‌کند تا هم از درد و ناراحتی خلاص شوید و هم از بازگشت آن جلوگیری کنید. خوشبختانه روش‌های ساده‌ای برای درمان میخچه دست وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
فهرست مطالب
میخچه دست چیست؟
میخچه دست در واقع یک ناحیه از پوست ضخیم شده است که بدن برای محافظت از پوست در برابر فشار و سایش ایجاد می‌کند. میخچه‌ها معمولاً روی انگشتان یا کف دست دیده می‌شوند و نسبت به پینه اندازه کوچک‌تری دارند و سفت‌تر هستند. این عارضه ممکن است همراه با درد، سوزش یا حساسیت هنگام فشار باشد.
علت‌های ایجاد میخچه دست
چند عامل رایج در ایجاد میخچه دست نقش دارند. کارهایی که باعث تکرار فشار یا اصطکاک روی دست می‌شوند مانند ورزش با وزنه، استفاده طولانی‌مدت از ابزارهای دستی، رانندگی طولانی، یا نوشتن زیاد با قلم می‌توانند پوست را تحریک کنند. استفاده نکردن از دستکش هنگام کارهای سنگین، خشکی پوست، و حتی شکل استخوان‌ها نیز می‌توانند در بروز میخچه تاثیرگذار باشند.
روش های درمان میخچه دست
درمان میخچه دست معمولاً ترکیبی از روش‌های خانگی، مراقبتی، دارویی و در موارد شدید، درمان‌های پزشکی است. انتخاب روش مناسب به اندازه میخچه، مدت‌زمان ایجاد آن، و میزان درد یا ناراحتی بستگی دارد. در ادامه، تمام روش‌های درمانی به‌صورت کامل توضیح داده شده‌اند.
درمان‌های خانگی میخچه دست
درمان‌های خانگی معمولاً اولین انتخاب افراد هستند و در بسیاری از موارد، به‌ویژه وقتی میخچه تازه ایجاد شده باشد، نتیجه بسیار خوبی می‌دهند. روش‌های خانگی شامل موارد زیر هستند:
خیس کردن دست در آب گرم
نرم کردن پوست اولین قدم موثر در درمان میخچه دست است. قرار دادن دست‌ها در یک ظرف آب گرم به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، بافت سفت‌شده را نرم می‌کند و باعث می‌شود بتوانید لایه‌های اضافی را راحت‌تر و بدون آسیب بردارید. بهتر است این کار را هر روز انجام دهید، خصوصاً شب‌ها قبل از خواب که پوست زمان کافی برای ترمیم دارد.
برداشتن لایه‌های ضخیم‌شده با ابزار ملایم
پس از نرم شدن پوست، می‌توانید لایه‌های اضافی را با سنگ پا، ناخن‌گیر کناری یا سوهان مخصوص پوست بردارید. این کار باید بدون فشار زیاد و فقط روی سطح میخچه انجام شود. اگر هنگام انجام کار درد احساس کردید، باید متوقف شوید. تکرار زیاد یا فشار زیاد، می‌تواند موجب زخم شدن پوست و حتی عفونت شود.
استفاده از اسکراب‌های طبیعی
اسکراب‌های طبیعی روش مؤثری برای کاهش ضخامت پوست هستند. برخی پیشنهادهای موثر شامل موارد زیر است:
- ترکیب شکر و روغن زیتون
- ترکیب جوش‌شیرین و چند قطره آب
- خمیر لیموترش و نمک ریز
این اسکراب‌ها علاوه بر لایه‌برداری، جریان خون پوست را افزایش می‌دهند و روند ترمیم را تقویت می‌کنند. استفاده منظم، هفته‌ای دو یا سه بار، توصیه می‌شود.
درمان با سرکه سیب
به نقل از premier-podiatry.com.
Apple cider vinegar is high in acid, which helps to soften the hard skin of the callus. Make a solution with four parts water and one-part apple cider vinegar, and soak your callus for about 20 minutes. You may be able to peel a layer or two of the callus afterward. You must pull the skin gently and patiently.
سرکه سیب سرشار از اسید است که به نرم شدن پوست سفت پینه کمک می‌کند. محلولی با چهار قسمت آب و یک قسمت سرکه سیب درست کنید و پینه خود را حدود 20 دقیقه در آن خیس کنید. ممکن است بتوانید یک یا دو لایه از پینه را بعداً جدا کنید. باید پوست را به آرامی و با صبر بکشید.
روغن‌های گیاهی مرطوب‌کننده
مرطوب نگه داشتن پوست یکی از پایه‌های درمان و جلوگیری از بازگشت میخچه است. بهترین روغن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- روغن نارگیل
- روغن بادام تلخ
- روغن زیتون
- وازلین (به‌خصوص قبل از خواب)
مرطوب‌کننده‌ها کمک می‌کنند پوست کشسان بماند و لایه‌های سخت‌شده سرعت رشدشان کمتر شود.
استفاده از پدهای محافظتی
پدهای مخصوص درمان میخچه دست، حلقه‌های ژله‌ای یا چسب‌های محافظتی در داروخانه‌ها موجود است. این پدها فشار مستقیم روی ناحیه را کم می‌کنند و باعث می‌شوند میخچه فرصت نرم شدن و بهبود پیدا کند. استفاده از پدها برای کسانی که با ابزارهای سخت کار می‌کنند، بسیار مفید است.
درمان‌های دارویی میخچه دست
وقتی روش‌های خانگی کافی نباشند، می‌توان از درمان‌های دارویی استفاده کرد. این درمان‌ها معمولاً سریع‌تر اثر می‌گذارند و برای میخچه‌های قدیمی‌تر مناسب هستند.
کرم‌ها و پدهای حاوی اسید سالیسیلیک
این مواد یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین درمان‌ها هستند. اسید سالیسیلیک به تدریج لایه‌های کراتینه‌شده را حل می‌کند و ضخامت میخچه را کاهش می‌دهد. معمولاً این محصولات به شکل پدهای چسبی، کرم یا محلول در دسترس‌اند. نکات مهم:
- به‌طور منظم و طبق دستور مصرف استفاده شود
- از تماس با پوست سالم اطراف جلوگیری کنید
- افراد دارای دیابت باید با احتیاط استفاده کنند
- در صورت سوزش شدید، مصرف باید کاهش یابد
کرم‌های اوره‌دار
کرم‌های اوره ۱۰ درصد یا ۲۰ درصد برای نرم کردن لایه‌های ضخیم پوست بسیار مؤثر هستند. اوره پوست را آبرسانی و لایه‌برداری می‌کند. این کرم‌ها برای درمان طولانی‌مدت و جلوگیری از بازگشت میخچه هم مفیدند.
ژل‌ها و محلول‌های لایه‌بردار
محلول‌های حاوی لاکتیک اسید، گلیکولیک اسید یا ترکیبات لایه‌بردار دیگر نیز به نرم شدن تدریجی و درمان میخچه دست کمک می‌کنند. این‌ها معمولاً برای میخچه‌های کوچک نتیجه خوبی دارند.
چسب‌های برداشت میخچه
چسب‌هایی در بازار موجود است که روی ناحیه چسبانده می‌شوند و به مرور پوست سخت را حل می‌کنند. این چسب‌ها برای میخچه‌های خشک مناسب هستند و نیاز به چندین روز استفاده دارند.
درمان‌های پزشکی میخچه دست
وقتی میخچه قدیمی، دردناک یا مقاوم به درمان‌های خانگی باشد، مراجعه به متخصص پوست گزینه مؤثری است. در کلینیک، روش‌های زیر به‌صورت دقیق و ایمن انجام می‌شود:
تراشیدن میخچه با ابزار استریل
پزشک با تیغ مخصوص و استریل لایه‌های ضخیم را با دقت برمی‌دارد. این کار درد ندارد و نتیجه آن سریع است. با این حال باید علت ایجاد فشار اصلاح شود، در غیر این صورت این روش درمان میخچه دست بی‌اثر بوده و دوباره بازمی‌گردد.
استفاده از اسیدهای قوی‌تر در مطب
پزشک ممکن است از اسیدهای تخصصی و غلیظ‌تر استفاده کند که در خانه قابل استفاده نیستند. این مواد لایه سخت را سریع‌تر حل می‌کنند.
لیزر
در موارد خاص، از لیزر برای برداشتن بافت سفت استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای میخچه‌هایی است که باعث درد زیادی شده یا عود مداوم دارند.
بررسی مشکلات ساختاری
اگر میخچه به دلیل موقعیت انگشتان، شکل قرارگیری استخوان‌ها یا کارهای تکراری باشد، پزشک علت اصلی را بررسی و اصلاح می‌کند. در صورت نیاز، ممکن است فیزیوتراپی، اصلاح ابزار کار یا تغییر روش انجام کار توصیه شود.
درمان با الکتروکوتر یا سرمادرمانی
در موارد نادر، اگر میخچه خیلی سخت یا دردناک باشد، ممکن است از الکتروکوتر یا فریز کردن استفاده شود، اما این روش‌ها معمولاً در شرایطی استفاده می‌شوند که هیچ روش دیگری جواب نداده باشد.
درمان‌های کمکی
چند روش کمکی نیز وجود دارد که روند درمان میخچه دست را سرعت می‌دهند:
- ماساژ درمانی برای افزایش خون‌رسانی
- کمپرس گرم مداوم
- کرم‌های ترمیم‌کننده حاوی آلوئه‌ورا
- نوارهای ورزشی برای کاهش اصطکاک
درمان میخچه دست در طب سنتی
رویکرد طب سنتی بیشتر بر نرم کردن پوست، کاهش خشکی، افزایش جریان خون و از بین بردن ریشه سفتی متمرکز است. درمان‌ها معمولاً از ترکیبات گیاهی، ضمادها و روغن‌ها استفاده می‌کنند و اگر به‌طور منظم انجام شوند، تاثیر ملایمی ولی پایدار دارند. این درمان‌ها عبارتند از:
- حمام دست با آب گرم و گیاهان نرم‌کننده مانند گل ختمی، بارهنگ یا انجیر خشک خیسانده، که باعث نرم شدن لایه‌های سفت می‌شود.
- استفاده از ضماد پیاز پخته در مقدار کمی آب زیرا پیاز خاصیت نرم‌کنندگی، ضدالتهاب و ضدعفونی دارد و باعث می‌شود لایه‌های سفت به مرور از هم باز شوند.
- ضماد سیر له‌شده در روغن زیتون برای نرم کردن بافت سفت و کمک به جدا شدن لایه‌های کراتینه
- سرکه انگور یا سرکه سیب که با خاصیت اسیدی ملایم خود میخچه را نرم می‌کند و ضخامت آن را کاهش می‌دهد.
- روغن کرچک که پوست را عمیقاً نرم می‌کند و سبب می‌شود لایه‌های سفت شده به‌مرور شل شوند.
- ضماد برگ کلم گرم که خاصیت نرم‌کننده و ضدالتهاب دارد.
- ترکیب عسل و دارچین زیرا عسل خاصیت ضدعفونی، ترمیم‌کنندگی و نرم‌کنندگی دارد و دارچین گردش خون موضعی را افزایش می‌دهد.
- انجیر تازه یا خشک شده
- ضماد سیب‌زمینی رنده‌شده
پیشگیری از ایجاد میخچه دست
پیشگیری همیشه بهترین راه است. برای جلوگیری از میخچه دست می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
- استفاده از دستکش هنگام کارهای سنگین
- مرطوب کردن مداوم پوست
- کاهش فعالیت‌هایی که فشار تکراری وارد می‌کنند
- استفاده از ابزارهای ارگونومیک برای کاهش اصطکاک
- استفاده از محافظ‌های ژله‌ای هنگام ورزش یا کار با ابزار
سخن پایانی
میخچه دست اگرچه مشکل جدی‌ای نیست، اما می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد. با شناخت علت‌ها، مراقبت خانگی و در صورت نیاز درمان‌های پزشکی، می‌توان آن را کنترل و درمان کرد. رعایت نکات پیشگیرانه نیز کمک می‌کند دوباره بازنگردد.
