بارداری نابجا چیست؟
در زنان سنین باروری، رد کردن بارداری نابجا ضروری است.
در زنان سنین باروری، رد کردن بارداری نابجا ضروری است؛ زیرا همچنان علت اصلی مرگ در سه ماهه اول بارداری محسوب می‌شود....این امر مستلزم ظن بالا و آزمون بارداری زودهنگام است. نتیجه منفی آزمون، بارداری نابجا را رد می‌کند و در صورت مثبت بودن، بررسی‌های بالینی، بیوشیمیایی و سونوگرافی بیشتری لازم است تا بارداری نابجا رد یا تایید شود. مقدور بودن درمان دارویی برای بارداری نابجا دلیل دیگری است که اهمیت تشخیص زودهنگام آن را نشان می‌دهد.
شیوع آن چقدر است؟
بروز تخمینی بارداری نابجا در انگلیس 1/11 در هر 1000 بارداری گزارش شده است. البته در برخی از این موارد ممکن است تشخیص اشتباه باشد. بنابر تخمین یک مطالعه گذشته‌نگر 12 از موارد بارداری نابجا، با بروز تظاهرات اولیه تشخیص داده نشده بودند. در یک مجموعه موارد متوالی آینده‌نگر، 45 از زنان دچار بارداری نابجا که به بخش اورژانس مراجعه کرده بودند، با تشخیص اشتباه مرخص شده بودند.
چرا تشخیص داده نمی‌شود؟
در مرور ۳۱ مورد تشخیص داده‌نشده بارداری نابجا، چند عامل مهم و تاثیرگذار در تشخیص اشتباه، شناسایی شدند که عبارت بودند از:
مدنظر قرار ندادن احتمال بارداری
اهمیت ندادن به عوامل خطر‌زای شناخته‌شده
قرار ندادن بارداری نابجا در فهرست تشخیص‌های افتراقی
تطبیق ندادن سطح گنادوتر‌وپین جفتی انسانی بتا(۱) (?hCG) با نتایج سونوگرافی ترانس‌واژینال
ترتیب ندادن پیگیری مناسب.
اهمیت آن در چیست؟
تشخیص زودهنگام باعث کاهش موربیدیته و مرگ‌ومیر می‌شود زیرا امروزه در اکثر موارد می‌توان بارداری نابجا را بدون خطر و به طرزی موثر با متوترکسات درمان نمود. در بیشتر موارد، دیگر نیازی به جراحی نیست. تشخیص دیرهنگام می‌تواند به پارگی لوله رحم و هموپریتوئن بینجامد که مستلزم جراحی اورژانس و برداشتن لوله رحم است.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تظاهرات بالینی
به طور رایج، تشخیص بارداری نابجا بر اساس شرح حال درد لگن همراه با آمنوره و مثبت بودن آزمون بارداری با یا بدون خونریزی واژینال صورت می‌پذیرد. عوامل خطرزا عبارتند از: سابقه بارداری نابجا درون لوله‌های رحم، بیماری التهابی لگن، سابقه جراحی لوله‌های رحم، درمان نازایی، سیگار کشیدن و داشتن شرکای جنسی متعدد.در مطالعات انجام‌گرفته در مورد ارزش اخباری شرح حال و معاینه فیزیکی در بیماران مشکوک به بارداری نابجا، هیچ مجموعه‌ای از یافته‌ها پیدا نشد که با درجه اطمینان بالایی، این تشخیص را تایید یا رد کند. تشخیص قطعی در مراحل اولیه بارداری معمولا مستلزم ترکیبی از سونوگرافی ترانس‌واژینال و اندازه‌گیری ?hCG است.
بررسی‌ها
می‌توان از یک آزمون بارداری ادرار به عنوان آزمون غربالگری در مراقبت‌های اولیه استفاده نمود. حداقل سطح قابل شناسایی hCG در ادرار IU/L ۵۰-۲۵ است. لذا اگر تظاهرات بالینی مشکوک و آزمون ادرار مثبت باشد، ارجاع برای تشخیص قطعی‌تر ضروری خواهد بود.اگر آزمون ?hCG سرم به راحتی در دسترس باشد، می‌تواند به تشخیص کمک کند. به طور معمول، ساک بارداری داخل رحمی هنگامی قابل مشاهده است که سطح ?hCG سرم بیش از مقدار مرزی (IU/L ۱۵۰۰) یعنی در هفته پنجم بارداری باشد. اگر سطح ?hCG از این مقدار بالاتر باشد و سونوگرافی بارداری داخل رحمی را نشان ندهد ولی یک توده مختلط را در آدنکس مشخص کند، بارداری خارج رحمی تقریبا قطعی است. اگر سطح ?hCG سرم رو به افزایش نباشد یا ثابت بماند، نیز می‌توان به بارداری نابجا شک کرد. در صورتی که ?hCG سرم کمتر از IU/L۱۵۰۰ باشد، در صورت امکان باید آن را ظرف ۳ روز تکرار کرد تا میزان افزایش، مورد پیگیری قرار گیرد؛ اگر سطح ?hCG پس از ۷۲ ساعت ۲ برابر نشود، آنگاه بارداری غیرطبیعی است (بارداری نابجا یا از بین رفتن بارداری داخل رحمی). در صورتی که تکرار اندازه‌گیری ?hCG مقدور نباشد، پزشک مراقبت‌های اولیه می‌تواند بیمار را برای تشخیص قطعی‌تر به متخصص زنان ارجاع کند.ممکن است در مراقبت‌های اولیه، سونوگرافی ترانس‌واژینال به راحتی در دسترس نباشد که در این صورت سونوگرافی از طریق شکم، آزمون غربالگری مفید برای عوارض زودهنگام بارداری تلقی می‌شود. (با حساسیت ۸۰ و ویژگی ۷۸). یافتن بارداری داخل رحمی در سونوگرافی از طریق شکم به صورت موثری امکان بارداری نابجا را رد می‌کند. البته تشخیص با سونوگرافی باید بر اساس مشاهده توده آدنکس باشد نه فقط فقدان ساک داخل رحمی.
چگونه درمان می‌شود؟
کاندیداهای بهینه برای درمان دارویی با متوترکسات عبارتند از بیماران پایدار از نظر همودینامیک که می‌خواهند و می‌توانند مورد پیگیری قرار گیرند، در آنها سطح ?hCG سرم حداکثر IU/L 5000 است و قلب جنین آنها فعالیتی ندارد. میزان موفقیت کلی درمان با متوترکسات در زنانی که به گونه‌ای مناسب گزینش شده باشند، حدود 90 است. درمان جراحی در برخی شرایط اندیکاسیون دارد: ناپایداری همودینامیک، در شرف وقوع بودن پارگی لوله رحم، وجود کنتراندیکاسیون برای درمان با متوترکسات، وجود همزمان بارداری داخل رحمی (بارداری هتروتوپیک)، عدم توانایی یا عدم تمایل برای پیگیری پس از درمان، فقدان دسترسی به موقع به یک مرکز پزشکی برای درمان پارگی لوله رحم و شکست درمان دارویی.
شیوع آن چقدر است؟
بروز تخمینی بارداری نابجا در انگلیس 1/11 در هر 1000 بارداری گزارش شده است. البته در برخی از این موارد ممکن است تشخیص اشتباه باشد. بنابر تخمین یک مطالعه گذشته‌نگر 12 از موارد بارداری نابجا، با بروز تظاهرات اولیه تشخیص داده نشده بودند. در یک مجموعه موارد متوالی آینده‌نگر، 45 از زنان دچار بارداری نابجا که به بخش اورژانس مراجعه کرده بودند، با تشخیص اشتباه مرخص شده بودند.
چرا تشخیص داده نمی‌شود؟
در مرور ۳۱ مورد تشخیص داده‌نشده بارداری نابجا، چند عامل مهم و تاثیرگذار در تشخیص اشتباه، شناسایی شدند که عبارت بودند از:
مدنظر قرار ندادن احتمال بارداری
اهمیت ندادن به عوامل خطر‌زای شناخته‌شده
قرار ندادن بارداری نابجا در فهرست تشخیص‌های افتراقی
تطبیق ندادن سطح گنادوتر‌وپین جفتی انسانی بتا(۱) (?hCG) با نتایج سونوگرافی ترانس‌واژینال
ترتیب ندادن پیگیری مناسب.
اهمیت آن در چیست؟
تشخیص زودهنگام باعث کاهش موربیدیته و مرگ‌ومیر می‌شود زیرا امروزه در اکثر موارد می‌توان بارداری نابجا را بدون خطر و به طرزی موثر با متوترکسات درمان نمود. در بیشتر موارد، دیگر نیازی به جراحی نیست. تشخیص دیرهنگام می‌تواند به پارگی لوله رحم و هموپریتوئن بینجامد که مستلزم جراحی اورژانس و برداشتن لوله رحم است.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تظاهرات بالینی
به طور رایج، تشخیص بارداری نابجا بر اساس شرح حال درد لگن همراه با آمنوره و مثبت بودن آزمون بارداری با یا بدون خونریزی واژینال صورت می‌پذیرد. عوامل خطرزا عبارتند از: سابقه بارداری نابجا درون لوله‌های رحم، بیماری التهابی لگن، سابقه جراحی لوله‌های رحم، درمان نازایی، سیگار کشیدن و داشتن شرکای جنسی متعدد.در مطالعات انجام‌گرفته در مورد ارزش اخباری شرح حال و معاینه فیزیکی در بیماران مشکوک به بارداری نابجا، هیچ مجموعه‌ای از یافته‌ها پیدا نشد که با درجه اطمینان بالایی، این تشخیص را تایید یا رد کند. تشخیص قطعی در مراحل اولیه بارداری معمولا مستلزم ترکیبی از سونوگرافی ترانس‌واژینال و اندازه‌گیری ?hCG است.
بررسی‌ها
می‌توان از یک آزمون بارداری ادرار به عنوان آزمون غربالگری در مراقبت‌های اولیه استفاده نمود. حداقل سطح قابل شناسایی hCG در ادرار IU/L ۵۰-۲۵ است. لذا اگر تظاهرات بالینی مشکوک و آزمون ادرار مثبت باشد، ارجاع برای تشخیص قطعی‌تر ضروری خواهد بود.اگر آزمون ?hCG سرم به راحتی در دسترس باشد، می‌تواند به تشخیص کمک کند. به طور معمول، ساک بارداری داخل رحمی هنگامی قابل مشاهده است که سطح ?hCG سرم بیش از مقدار مرزی (IU/L ۱۵۰۰) یعنی در هفته پنجم بارداری باشد. اگر سطح ?hCG از این مقدار بالاتر باشد و سونوگرافی بارداری داخل رحمی را نشان ندهد ولی یک توده مختلط را در آدنکس مشخص کند، بارداری خارج رحمی تقریبا قطعی است. اگر سطح ?hCG سرم رو به افزایش نباشد یا ثابت بماند، نیز می‌توان به بارداری نابجا شک کرد. در صورتی که ?hCG سرم کمتر از IU/L۱۵۰۰ باشد، در صورت امکان باید آن را ظرف ۳ روز تکرار کرد تا میزان افزایش، مورد پیگیری قرار گیرد؛ اگر سطح ?hCG پس از ۷۲ ساعت ۲ برابر نشود، آنگاه بارداری غیرطبیعی است (بارداری نابجا یا از بین رفتن بارداری داخل رحمی). در صورتی که تکرار اندازه‌گیری ?hCG مقدور نباشد، پزشک مراقبت‌های اولیه می‌تواند بیمار را برای تشخیص قطعی‌تر به متخصص زنان ارجاع کند.ممکن است در مراقبت‌های اولیه، سونوگرافی ترانس‌واژینال به راحتی در دسترس نباشد که در این صورت سونوگرافی از طریق شکم، آزمون غربالگری مفید برای عوارض زودهنگام بارداری تلقی می‌شود. (با حساسیت ۸۰ و ویژگی ۷۸). یافتن بارداری داخل رحمی در سونوگرافی از طریق شکم به صورت موثری امکان بارداری نابجا را رد می‌کند. البته تشخیص با سونوگرافی باید بر اساس مشاهده توده آدنکس باشد نه فقط فقدان ساک داخل رحمی.
چگونه درمان می‌شود؟
کاندیداهای بهینه برای درمان دارویی با متوترکسات عبارتند از بیماران پایدار از نظر همودینامیک که می‌خواهند و می‌توانند مورد پیگیری قرار گیرند، در آنها سطح ?hCG سرم حداکثر IU/L 5000 است و قلب جنین آنها فعالیتی ندارد. میزان موفقیت کلی درمان با متوترکسات در زنانی که به گونه‌ای مناسب گزینش شده باشند، حدود 90 است. درمان جراحی در برخی شرایط اندیکاسیون دارد: ناپایداری همودینامیک، در شرف وقوع بودن پارگی لوله رحم، وجود کنتراندیکاسیون برای درمان با متوترکسات، وجود همزمان بارداری داخل رحمی (بارداری هتروتوپیک)، عدم توانایی یا عدم تمایل برای پیگیری پس از درمان، فقدان دسترسی به موقع به یک مرکز پزشکی برای درمان پارگی لوله رحم و شکست درمان دارویی.
منبع:
نی نی مام
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼