شرایط آزمایش پرولاکتین، آنچه باید بدانید

این مطلب، شما را با هورمون پرولاکتین، اثرات افزایش آن در مردان و زنان، شرایط آزمایش پرولاکتین و میزان نرمال آن آشنا می کند.

پرولاکتین هورمونی است که از هیپوفیز ترشح می شود. هورمون پرولاکتین در طی دوران حاملگی و شیردهی افزایش می یابد. پرولاکتین به طور طبیعی در مقادیر کم در مردان و در زنان غیر باردار وجود دارد.

نقش اصلی پرولاکتین، در روند شیردهی (تولید شیر پستان) است.میزان پرولاکتین معمولا در طول بارداری و درست پس از زایمان بالا است.

در طی حاملگی، هورمونهای پرولاکتین، استروژن و پروژسترون ، توسعه شیر پستان را تحریک می کنند. پس اززایمان،پرولاکتین به شروع و حفظ شیر پستان کمک می کند.

آزمایش پرولاکتین یا آزمایش PRL برای تعیین سطح پرولاکتین خون انجام می شود؛ این آزمایش در کسانی انجام می شود که مشکوک به بالا بودن پرولاکتین باشند . یعنی خروج شیر از سینه (گالاکتوره ) ، تاخیر در پریود ، اختلالات بینایی و …داشته باشد.

هم چنین از این آزمایش برای تشخیص ناباروری و ناتوانی جنسی در مردان، تشخیص ناباروری در زنان، تشخیص تومور تولید کننده پرولاکتین (پرولاکتینوما) و… درخواست می شود .

اثرات افزایش پرولاکتین در زنان

اختلالات تخمک گذاری

قطع یا نامنظمی دوره های قاعدگی

ترشح شیر از پستان ها در زمانی که در دوران بارداری یا شیردهی نیستند

اثرات افزایش پرولاکتین در مردان

اختلالات عملکرد جنسی

کاهش موهای بدن و توده عضلانی

تاخیر در بلوغ و بروز صفات ثانویه جنسی

افزایش پرولاکتین در موارد زیر رخ می دهد

دوران بارداری و پس از زایمان

وجود پرولاکتینوما در هیپوفیز

بیماری های هیپوتالاموسی

کم کاری تیروئید

سندرم تخمدان پلی کیستیک و ..استرس،بیماری،تحریک نوک پستان ها و تحریکات جنسی،تروما (آسیبهایی مثل تصادف) و حتی ترس از آزمایش خون ممکن است باعث افزایش خفیف پرولاکتین شوند.

هورمون پرولاکتین

آزمایشهای هورمونی که معمولا همراه با پرولاکتین درخواست می شوند :

FSH, LH, Testosterone, DHEAS, Estrogen, Progesterone

شرایط آزمایش پرولاکتین

زمان مناسب جهت نمونه گیری برای آزمایش:

صبح هنگام و حداقل ۲ ساعت بعد از بیدار شدن

توصیه می شود قبل از نمونه گیری از پیاده روی , ورزش و هر نوع فعالیت بدنی اجتناب شود

حداقل طی ۱۲ ساعت اخیر تماس جنسی یا نزدیکی و تحریک سینه انجام نشده باشد

اگر شرایط بالا را نداشتید ، زمان آزمایش را به روز دیگری موکول کنید.

در شب قبل از آزمایش لباس گشاد و راحت بپوشند و از پوشیدن لباس های تنگ خصوصا درناحیه سینه و پستان ها اجتناب گردد.

داروهای موثر بر میزان پرولاکتین

داروهایی مانند استروژن، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، خواب آورها، آمفتامین ها، داروهای فشار خون بالا (رزرپین، وراپامیل، متیل دوپا) و برخی از داروهایی که برای درمان ریفلاکس معده (سایمتیدین) استفاده می شوند، باعث افزایش پرولاکتین می شوند.

گیاهانی مثل شنبلیله، تخم رازیانه و شبدر قرمز نیز باعث افزایش پرولاکتین می شوند.

داروهایی مانند دوپامین، لوودوپا و مشتقات آلکالوئیدهای ارگو باعث کاهش پرولاکتین می شوند.

مقادیر نرمال پرولاکتین خون (بر حسب ng/ml )

در مردان بالای ۱۹ سال:

۲ تا ۲۴

در زنان بالای ۱۹ سال:

۴ تا ۳۰

زنان حامله:

۲۰ تا ۴۰۰

اگر واحد mIU/l باشد : مقادیر بین ۶۰۰-۳۰ طبیعی است.

علت پرولاکتین بالا چیست؟
تیروئید کم کار، مشکلات کبد و کلیه یا تنبلی تخمدان، استرس یا غیره عامل پرولاکتین بالا هستند. همچنین ممکن است علت آن کیست یا تومور هیپوفیز باشد. نگران نباشید اینها قابل درمان هستند.

تست پرولاکتین

prolactin

توضیحات و مراحل انجام تست به روش الایزا

توضیحات اولیه

ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق رﺳﺎﻧﺪه و ﺑﺨﻮﺑﯽ ﺗﮑﺎن دﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻮﻧﺪ .

ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺷﺮوع آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺪون ﺗﻮﻗﻒ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ .

از ﻧﻮک ﺳﻤﭙﻠﺮ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﺮای ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ .

پس از اﻓﺰودن ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻨﻨﺪه ، ﺟﺬب ﻧﻮری ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﺮای ﮐﺴﺐ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺴﺘﺸﻮی ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ ﺑﺼﻮرت ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و آﺧﺮﯾﻦ ﻗﻄﺮات ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ از ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺷﻮد

از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ در ﺣﺼﻮل ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮب زﻣﺎن اﻧﮑﻮﺑﺎﺳﯿﻮن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد و ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را آﻣﺎده ﻧﻤﻮده و درب ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﺑﺎز ﮐﻨﯿﺪ ، اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﻤﭙﻠﯿﻨﮓ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺘﺎﯾﺞ دﻗﯿﻘﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد .

ﻣﺮاﺣﻞ عملی اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ

ﺗﻌﺪاد ﭼﺎﻫﮑﻬﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮده و ﺳﺎﯾﺮ ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻤﮕﯿﺮ درون ﮐﯿﺴﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﮕﻬﺪاری ﭘﻠﯿﺖ ﻗﺮار داده و درب آن را ﺑﺒﻨﺪﯾﺪ .

استاندارد ها را به ترتیب غلظت بچینید.

به ترتیب غلظت،از بالا تا پایین ستون شماره ۱ میکروپلیت ,از هر استاندارد۵۰ لاندا را درون چاهک ها بریزید…

در ادامه ی استانداردها در هر چاهک ۵۰ لاندا از ﺳﺮم ﮐﻨﺘﺮل را درون چاهک ها بریزید…

در ادامه ی کنترل ها ۵۰ لاندا از ﻧﻤﻮﻧﻪ هر بیمار را داﺧﻞ ﻫﺮ ﭼﺎﻫﮏ ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ…

حال ۱۰۰ لاندا آﻧﺰﯾﻢ ﮐﻨﮋوﮔﻪ را داﺧﻞ کلیه ﭼﺎﻫﮏ ﻫﺎ رﯾﺨﺘﻪ و ﺑﺮای ﻣﺪت ۱۵ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﭘﻠﯿﺖ را ﺗﮑﺎن دﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ ﺧﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮﻧﺪ و آﻧﮕﺎه درب ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﻠﯿﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه و ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺪت نیم ﺳﺎﻋﺖ در درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق ۲۲ -۲۸ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد اﻧﮑﻮﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ .

حال ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را ۵ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺷﺴﺘﺸﻮی آﻣﺎده ﻣﺼﺮف ﺑﺸﻮیید…

در ﻫﺮ دﻓﻌﻪ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺣﺪود ۳۰۰ لاندا ﻣﺤﻠﻮل ﺷﺴﺘﺸﻮ در ﻫﺮ ﭼﺎﻫﮏ رﯾﺨﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﭼﺎﻫﮏ ﻫﺎ را ﺑﺎ واروﻧﻪ ﮐﺮدن و ﺗﮑﺎﻧﺪن ﺧﺎﻟﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و در اﻧﺘﻬﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺷﺴﺘﺸﻮ ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را در ﺣﺎﻟﺖ واروﻧﻪ و ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﻣﻼﯾﻢ ﺑﺮ روی ﯾﮏ ﭘﺎرﭼﻪ ﯾﺎ ﮐﺎﻏﺬ ﻧﻤﮕﯿﺮ ﺑﮑﻮﺑﯿﺪ ﺗﺎ ﻗﻄﺮات اﺿﺎﻓﯽ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ

حال ۱۰۰ لاندا ﻣﺤﻠﻮل رﻧﮕﺰا (Chromogen-Substrate) ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﺎﻫﮏ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و ﭼﺎﻫﮑﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺪت ۱۵ دﻗﯿﻘﻪ در درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق و در ﺗﺎرﯾﮑﯽ اﻧﮑﻮﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ

ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ۱۰۰ لاندا ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻨﻨﺪه (Stop Solution) ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﺎﻫﮏ اداﻣﻪ واﮐﻨﺸﻬﺎی آﻧﺰﯾﻤﯽ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ .

ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﺟﺬب ﻧﻮری ﻫﺮ ﭼﺎﻫﮏ از دﺳﺘﮕﺎه اﻻﯾﺰارﯾﺪر ﺑﺎ ﻓﯿﻠﺘﺮ ۴۵۰ nm اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ (ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯿﺸﻮد از ﻓﯿﻠﺘﺮ ۶۳۰ nm ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﯿﻠﺘﺮ رﻓﺮاﻧﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد) .

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
هورمون پرولاکتین توسط غده هیپوفیز در خون تولید می شود و برای اندازه گیری مقدار این هورمون از آزمایش پرولاکتین استفاده می شود. این آزمایش به دلایل بسیاری از جمله ناباروی ممکن است این آزمایش را تجویز کند.
آزمایش پرولاکتین (PRL) میزان هورمونی به نام پرولاکتین را در خون شما اندازه گیری می کند. این هورمون در غده هیپوفیز ساخته می شود که درست زیر مغز واقع است. وقتی زنان باردار هستند یا زایمان کرده اند، سطح پرولاکتین افزایش می یابد بنابراین بدن آن ها تولید شیر می کند.
اما گاهی ممکن است با وجود عدم بارداری نیز میزان پرولاکتین بالا برود، حتی در مردان

دلایل تجویز آزمایش پرولاکتین
پزشک در مواجه با برخی علائم تست پرولاکتین را تجویز می کند، این علائم عبارتند از:
برای خانم ها
پریودهای نامنظم یا توقف آن
ناباروری
ترشح شیر هنگامی که باردار نیستید
حساسیت سینه ها
علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن
برای آقایان
کاهش میل جنسی
مشکل در نعوظ
حساسیت و بزرگ شدن سینه ها
تولید شیر (بسیار نادر)
برای هر دو
سردردهای غیر قابل توضیح
مشکلات بینایی

علل تغییرات غیر طبیعی سطح پرولاکتین
به طور معمول، آقایان و خانم های غیر باردار فقط مقدار کمی پرولاکتین در خون خود دارند. بالا رفتن سطح آن در خون می تواند ناشی از:
پرولاکتینوما (تومور خوش خیم در غده هیپوفیر که پرولاکتین زیادی تولید می کند)
بیماری های تاثیر گذار بر هیپوتالاموس (قسمتی از مغز که غده هیپوفیز را کنترل می کند)
بی اشتهایی (اختلال خوردن)
داروهایی که برای درمان افسردگی، روان پریشی و فشار خون بالا استفاده می شود.
زخم یا جراحت قفسه سینه (به عنوان مثال زخم، زونا یا حتی سینه بندی که خیلی تنگ باشد)
همچنین بیماری های کلیوی، اختلالات کبدی و سندرم تخمدان پلی کیستیک (عدم تعادل هورمون که بر تخمدان ها اثر می گذارند) می تواند بر توانایی بدن در حذف پرولاکتین اثر بگذارد.

تست پرولاکتین چطور انجام می شود؟
آماده سازی خاصی برای آزمایش پرولاکتین وجود ندارد. نمونه خون در آزمایشگاه یا بیمارستان گرفته می شود. متصدی آزمایشگاه به وسیله سوزن مقدار کمی خون از رگ شما می گیرد.
برخی ممکن است درد کمی هنگام وارد کردن سوزن احساس کنند و در بعضی افراد نیز کبودی جزئی مشاهده می شود.
پس از گذشت چند روز، نتیجه آزمایش آماده می شود.

نکات مهم قبل از انجام آزمایش پرولاکتین
دامنه طبیعی پرولاکتین در خون عبارتست از:
مردان: 2 تا 8 نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL)
زنان غیر باردار: ۲ تا ۲۹ ng/mL
زنان باردار: 10 تا 209 ng/mL

اگر سطح پرولاکتین شما زیاد است چه کنید؟
اگر مقدار پرولاکتین در خون شما بیش از میزان طبیعی است، بدان معنا نیست که شما مشکلی دارید. بعضی اوقات خوردن غذایی خاص یا تحت استرس بودن در هنگام آزمایش نیز می تواند سطح پرولاکتین را بالا ببرد.
همچنین، بسته به آزمایشگاهی که می روید، ممکن است محدوده ای که طبیعی در نظر گرفته می شود، متفاوت باشد.
اگر سطح پرولاکتین در خون شما خیلی زیاد باشد (حداکثر ۱۰۰۰ برابر بیش از میزان طبیعی) این می تواند نشانه پرولاکتینوما باشد. این تومور سرطان نیست و معمولاً با دارو درمان می شود. در این مورد، ممکن است پزشک از شما در خواست MRI کند.
در دستگاه MRI از امواج رادیویی برای تهیه تصویر دقیق از مغز شما استفاده می شود. این می تواند نشان بدهد که آیا توده ای در نزدیکی غده هیپوفیز شما وجود دارد یا خیر، اگر این طور است، چقدر بزرگ شده است.

اگر سطح پرولاکتین خون شما پایین است چه کنید؟
اگر میزان پرولاکتین خون شما زیر حد طبیعی باشد، ممکن است به این معنا باشد که غده هیپوفیر شما به خوبی کار نمی کند. این مشکل به عنوان کم کاری هیپوفیز شناخته می شود. سطح پایین پرولاکتین معمولاً نیاز به درمان ندارد.
برخی از داروهای خاص می توانند باعث کاهش سطح پرولاکتین در بدن شوند. این داروها عبارتند از:
دوپامین (که به افراد دچار شک داده می شود)
لوودوپا (برای بیمارای پارکینسون)
مشتقات آلکالوئید ارگوت (برای سردردهای شدید)

نحوه درمان سطح بالای پرولاکتین
همه موارد سطح بالای پرولاکتین نیاز به درمان ندارند. درمان شما بستگی به تشخیص دارد. اگر مشخص شود که یک پرولاکتینوما کوچک وجود دارد یا علت آن مشخص نشود، پزشک ممکن است توصیه ای برای درمان نداشته باشد.
در بعضی موارد، پزشک ممکن است دارو برای کاهش سطح پرولاکتین تجویز کند. اگر پرولاکتینوما دارید، هدف از تجویز دارو برای کاهش اندازه تومور و کاهش میزان پرولاکتین استفاده می شود.