عمل جراحی برداشتن مثانه، چگونه انجام می‌شود؟
زمانی که سرطان مثانه غیر تهاجمی باشد، ممکن است نیاز باشد که بخشی از مثانه یا تمام آن برداشته شود.
عمل جراحی یکی از روش‌های درمان اغلب سرطان‌های مثانه می‌باشد. زمانی که سرطان مثانه غیر تهاجمی باشد، ممکن است نیاز باشد که بخشی از مثانه یا تمام آن برداشته شود. این عمل جراحی سیستکتومی نامیده می‌شود.
عمل برداشتن بخشی یا تمام مثانه به مرحله بیماری و میزان پیشرفت آن بستگی دارد. متخصص اورولوژی با درنظرگیری شرایط خاص بیمار و مقایسه عوارض احتمالی و درصد نجات بیمار تصمیم به انجام این عمل خواهد گرفت.
انواع
سیستکتومی جزئی
اگر سرطان لایه‌ی عضله‌ای دیواره‌ی مثانه را مورد تهاجم قرار داده اما خیلی بزرگ نبوده و تنها در یک مکان قرار داشته باشد، می‌توان در بعضی موارد آن را همراه با بخشی از دیواره‌ی مثانه برداشت بدون آنکه نیازی به جابجا کردن همه‌ی مثانه باشد. سپس حفره‌ی ایجاد شده در مثانه بسته می‌شود. همچنین گره‌های لنفاوی نزدیک نیز برداشته می‌شوند و برای بررسی گستره‌ی سرطان مورد آزمایش قرار می‌گیرند. تنها تعداد کمی از افراد دارای سرطان، که بیماری به عضله‌ی آنها هجوم آورده باشد، می‌توانند این عمل را انجام دهند. مزیت اصلی این عمل جراحی این است که مثانه‌ی افراد باقی می‌ماند و دیگر به عمل جراحی ترمیمی نیازی نخواهند داشت. اما آنچه که از مثانه باقی می‌ماند، دیگر ظرفیت قبل را برای نگه داشتن ادرار نداشته و بنابراین شخص با تکرر بیشتری نیاز به ادرار کردن خواهد داشت. دغدغه‌ی اصلی این نوع از عمل جراحی این است که سرطان مثانه ممکن است دوباره در بخش دیگری از دیواره‌ی مثانه به وجود بیاید.
سیستکتومی رادیکال
اگر غده‌ی سرطانی بزرگ باشد یا در بیش از یک بخش از مثانه گسترده شده باشد، به سیستکتومی رادیکال نیاز است. این عمل جراحی کل مثانه و غدد لنفاوی مجاور را برمی‌دارد. در مردان، پروستات و کیسه‌ی منی نیز برداشته می‌شود. در زنان، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ (لوله‌هایی که تخمدان‌ها را به رحم متصل می‌کند)، رحم (زهدان)، گردنه‌ی رحم و بخش کوچکی از واژن نیز معمولاً همراه با مثانه برداشته می‌شود. برای هر شکلی از سیستکتومی بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.
سیستکتومی چگونه انجام می‌شود؟
معمولاً این عمل‌ها از طریق ایجاد یک برش (شکاف) در شکم انجام می‌شود. پس از عمل نیاز خواهید داشت که تقریباً یک هفته در بیمارستان بمانید. معمولاً پس از چند هفته می‌توانید به فعالیت‌های عادی زندگی خود بازگردید.
در بعضی از موارد، جراح عمل را با استفاده از چندین شکاف متعدد که توسط چند وسیله‌ی بلند و باریک ایجاد شده است، انجام می‌دهد. در انتهای یکی از این وسیله‌ها یک دوربین ویدیویی وجود دارد تا بتوان درون لگن را دید، این عمل به نام لاپروسکوپی نیز نامیده می‌شود. این عمل جراحی به دلیل برش‌های کوچک‌تر درد کمتری ایجاد کرده و بهبود آن سریع‌تر اتفاق می‌افتد. اما این عمل جراحی به اندازه‌ی عمل جراحی استاندارد انجام می‌شود بنابراین نمی‌توان با اطمینان گفت که اثربخشی آن به همان اندازه است. مهم است که هر نوع از سیستکتومی توسط جراحی انجام شود که در درمان سرطان مثانه تجربه و مهارت داشته باشد. اگر این عمل جراحی به خوبی انجام نشود، احتمال بازگشت سرطان بیشتر خواهد بود.
عمل جراحی ترمیمی بعد از سیستکتومی رادیکال
اگر همه‌ی مثانه‌ی شما برداشته شود، به روش دیگری برای نگه داشتن ادرار و تخلیه‌ی آن نیاز دارید. انواع مختلفی از عمل جراحی ترمیمی بر اساس وضعیت پزشکی شما و ترجیحات شخصیتان می‌تواند انجام شود.
انحراف بی اختیار
یک روش برداشتن قسمت کوچکی از روده و اتصال آن به مثانه می‌باشد. این کار یک راه عبور به نام کانال روده‌ی دراز را ایجاد می‌کند تا ادرار از کلیه‌ها به بیرون از بدن عبور کند. ادرار از کلیه‌ها و از طریق مثانه به این کانال می‌رود. یک سمت این کانال به وسیله‌ی یک دهانه به نام استوم (همچنین به نام اوروستومی) به پوست جلوی شکم متصل می‌شود. بعد از این عمل، یک کیسه‌ی کوچک بر روی استوم قرار می‌گیرد تا ادرار را جمع کند. این ادرار به صورت مداوم در مقادیر کم خارج می‌گردد. وقتی که کیسه پر شد باید خالی شود. گاهی اوقات به این فرایند انحراف ادرار ناخودآگاه گفته می‌شود به این دلیل که شما دیگر کنترلی بر روی خروج ادرار از بدن خود ندارید.
انحراف خوددار
یک راه دیگر برای تخلیه‌ی ادرار به نام انحراف خوددار نامیده می‌شود. در این روش، یک کیسه که از قسمتی از روده ساخته شده است، به مثانه متصل می‌شود. یک انتهای این کیسه به یک دهانه (استوم) بر روی پوست در جلوی شکم وصل می‌شود. یک دریچه بر روی این کیسه ایجاد می‌شود تا به ادرار اجازه دهد که در آن جا بماند. شما این کیسه را چندین بار در روز با قرار دادن یک لوله‌ی تخلیه (کتتر) درون استوم از طریق دریچه، تخلیه می‌کنید. به این دلیل که هیچ کیسه‌ای در بیرون بدن وجود ندارد، بعضی از مردم این روش را ترجیح می‌دهند.
مثانه‌ی جدید
یک روش جدیدتر، ادرار را به مثانه برمی‌گرداند و ادرار در آنجا دوباره باقی می‌ماند. برای انجام این کار، جراح یک مثانه‌ی جدید را ایجاد می‌کند- اساساً یک مثانه‌ی جدید از قسمتی از روده درست می‌شود. مانند انحراف ادرار خوددار و بی اختیار، مثانه به مثانه‌ی جدید متصل می‌شود. تفاوت در این جاست که مثانه‌ی جدید هم به مثانه دوخته شده است. این موضوع به بیمار اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی ادرار کند. بعد از گذشت چند ماه، فرد این توانایی را به دست می‌آورد که در طول روز به صورت نرمال ادرار کند، گرچه هنوز برخی افراد از مشکل بی اختیاری ادرار در طول شب رنج می‌برند. اگر سرطان گسترده باشد و یا نتوان آن را با جراجی برداشت، انحراف ادرار ممکن است بدون برداشتن مثانه انجام شود. در این مورد، هدف جراحی، به جای تلاش برای درمان سرطان، جلوگیری از انسداد ادرار و از بین بردن آن می‌باشد.
اثرات جراحی برداشتن مثانه
اثرات بر روی دفع ادرار
عمل جراحی مثانه می‌تواند بر نحوه‌ی ادرار کردن شما تأثیر بگذارد. اگر سیستکتومی جزئی انجام داده باشید، این تأثیر به زیاد شدن دفعات دفع ادرار محدود می‌شود (چرا که مثانه‌ی شما دیگر ظرفیت قبل را برای نگه داشتن ادرار ندارد). اگر سیستکتومی رادیکال انجام داده باشید، به جراحی ترمیمی (که در بالا توضیح داده شد) نیاز دارید تا راهی برای خروج ادرار موجود در بدن شما باشد. وابسته به نوع عمل ترمیمی، باید یاد بگیرید که چگونه کیسه‌ی یوروستومی را خالی کنید و یا یک کتتر را در استوم قرار دهید. در کنار تمامی این تغییرات، انحراف ادرار و یوروستومی می‌توانند باعث موارد زیر گردند:
-عفونت
-نشت ادرار
-سنگ‌های کیسه
-انسداد ادرار
تغییرات فیزیکی ناشی از برداشتن مثانه یا داشتن یوروستومی نیز می‌توانند کیفیت زندگی فرد را دستخوش تغییر کنند.
تأثیر بر روی روابط جنسی در مردان
سیستکتومی رادیکال، غده‌ی پروستات و کیسه‌های منی را خارج می‌کند. از آنجا که این غدد بیشتر مایع اسپرم را تولید می‌کنند، با برداشتن آنها، دیگر اسپرمی در بدن مرد ساخته نخواهد شد. مرد می‌تواند به ارگاسم برسد اما ارگاسم او خشک خواهد بود. پس از این عمل جراحی، بسیاری از مردان دارای آسیبی عصبی خواهند شد که توانایی آنها در نعوظ را تغییر می‌دهد. در برخی از مردان این مشکل با مرور زمان بهبود می‌یابد. به طور کلی، هرچه مرد جوان‌تر باشد، با احتمال بیشتری می‌تواند توانایی خود در نعوظ کامل را دوباره به دست آورد. اگر این مسئله برای شما مهم است، پیش از انجام عمل جراحی آن را با پزشک خود در میان بگذارید. روش‌های جدیدتر جراحی، احتمال بروز مشکل در نعوظ را کاهش داده اند.
تأثیر بر روی روابط جنسی زنان
در این عمل جراحی معمولاً قسمت جلویی واژن برداشته می‌شود. این مسئله می‌تواند عمل جنسی را برای برخی از زنان ناخوشایند کند، گرچه در بیشتر مواقع دخول هنوز می‌تواند انجام شود. یک گزینه برای حل این مشکل، بازسازی واژن است که به نام عمل ترمیمی واژن شناخته می‌شود. بیش از یک راه برای انجام این عمل وجود دارد، بنابراین درباره‌ی مزایا و معایب هر گزینه با پزشک خود مشورت کنید. چه عمل جراحی ترمیمی را انجام دهید یا خیر، راه‌های بسیاری برای راحت‌تر کردن عمل جنسی وجود دارد. سیستکتومی رادیکال می‌تواند بر توانایی ارگاسم زنان اثر بگذارد اگر بسته‌های عصبی که در هر طرف واژن وجود دارند، دچار آسیب شده باشند. با پزشک خود صحبت کنید که آیا امکان باقی ماندن این عصب‌ها در طول جراحی وجود دارد یا خیر. اگر جراح انتهای مثانه را در جایی که بیرون از بدن باز می‌شود، بیرون بیاورد، آنگاه ممکن است کلیتوریس برخی از منابع خونی خود را از دست بدهد که این امر بر تحریک جنسی زنان اثر می‌گذارد. با جراح خود درباره‌ی امکان باقی گذاشتن انتهای مثانه صحبت کنید.
خطرها
خطرهای هر نوعی از برداشتن مثانه به ریسک‌های همراه با هر نوع عمل جراحی دیگر شبیه است. مشکلات همراه یا کمی بعد از انجام این عمل جراحی شامل موارد زیر می‌باشند:
-عکس العمل به بیهوشی
-خونریزی ناشی از عمل جراحی
-ایجاد لخته‌ی خون در پاها یا ریه‌ها
-آسیب به ارگان‌های مجاور
-عفونت در محل عمل جراحی
بسیاری از افراد حداقل کمی درد را بعد از عمل دارند، که می‌تواند با داروهای مسکن تسکین یابد.
منبع:
دکتر سلمان اسلامی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼