راه جلوگیری از ایدز، راز مبتلا نشدن

این قسمتی از یک سریال جنایی آمریکایی نیست، این روایتی واقعی از همین خیابان‌های تهران است که زندگی در آن به راحتی چرخیدن تاس روی صفحه بازی از این رو به آن رو می‌شود.

داستان مردی است در آستانه میانسالی و مجرد،‌ نانش را از رانندگی درمی‌آورد و چند سالی هست که می‌داند مبتلا به اچ‌آی‌وی است. می‌گوید: «یک رابطه محافظت‌نشده، باعث شد اچ‌آی‌وی بگیرم‌. تا سال‌ها بعد هم نمی‌دانستم که مبتلا شده‌ام و در همین مدت با آدم‌های زیادی رابطه داشتم. بعدا که متوجه شدم مبتلا به اچ‌آی‌وی هستم دوره درمانم را شروع کردم ولی زندگی‌ام را عوض نکردم. روابط آزادم را دارم و هنوز هم به وسایل پیشگیری اعتقادی ندارم. به شریک‌های جنسی‌ام هم در مورد بیماری‌ام چیزی نمی‌گویم. من مسئول سلامتی خودم بودم،‌ از خودم مراقبت نکردم و نتیجه‌اش شد بیماری امروزم. فکر می‌کنم دیگران هم مسئول سلامتی خودشان هستند، اگر نگران هستند می‌توانند احتیاط کنند. مسئولیت من نیست که در مورد بیماری‌ام به آنها هشدار بدهم یا از وسایل پیشگیری استفاده کنم».

ممکن است برق از سرتان پریده باشد و به این فکر کنید که این بمب متحرک را چه طور می‌شود متوقف کرد. واقعیت این است که راه‌های زیادی برای چنین مساله‌ای وجود ندارد. «اخلاق فردی» در مورد چنین تصمیم‌گیری‌هایی راهنماست و اگر کسی اراده کند که در مورد بیماری‌ واگیردارش به دیگران چیزی نگوید، قانون، جامعه پزشکی یا هیچ نهاد قدرتمند دیگری وجود ندارد که بتواند او را مجبور کند رویه‌اش را تغییر دهد.

اما هنوز یک راه فرار از این بحران وجود دارد. شعار امسال روز جهانی ایدز، «سلامت من، حق من» است. با اینکه خیلی از ما دوست داریم باور کنیم که دولت مسئول است تا همه نیازهای بهداشتی و سلامتی جامعه را فراهم کند و در دسترس مردم قرار دهد، واقعیت این است که درد و رنج بیماری را باید به تنهایی تحمل کنیم. ممکن است بیمارستان‌های مجهزتر، علم پزشکی پیشرفته‌تر و مردم ثروتمندتر، باعث شوند ابتلا به بیماری یا تحمل آن راحت‌تر شود اما در نهایت، تجهیزات پزشکی و بیمارستان‌ها نیستند که باعث می‌شوند ما نمیریم!

شعار امسال ایدز، بر حق مردم برای آگاهی از حقوق خودشان در مورد سلامتی و بهداشت تاکید دارد: «تمام مردم،‌ فارغ از سن، جنسیت،‌ جایی که در آن زندگی می‌کنند و کسی که عاشقش هستند،‌ باید از حق زندگی سالم برخوردار باشند. همه باید فارغ از نیازهای بهداشتی‌شان به امکانات مورد نیازشان با کیفیت خوب و قابل قبول دسترسی داشته باشند».

کمپین امسال ایدز تلاش می‌کند به مردم یادآوری کند که حق مردم برای سلامتی‌شان خیلی بیشتر از مسائلی مانند دسترسی برابر به خدمات پزشکی و دارو است. حق مردم برای حفظ سلامتی‌شان، علاوه بر دسترسی به دکتر و دارو،‌ شامل دسترسی به مسکن امن، محیط کار تمیز و شهرهای سالم برای زندگی‌کردن هم هست. اگر حق مردم بر سلامتی‌شان نادیده گرفته شود، طبیعتا نمی‌توانند به طور موثر از خودشان در برابر بیماری‌هایی از جمله ایدز، دفاع کنند. آدم‌هایی که در مناطق محروم‌تر زندگی می‌کنند، مهاجران، زندانیان، کارگران جنسی، معتادان تزریقی و مردان همجنسگرا، معمولا بیش از دیگران در معرض نابرابری در دسترسی به امکانات بهداشتی و ابتلا به بیماری‌هایی از جمله ایدز قرار دارند.

«سلامت من، حق من» مردم را تشویق می‌کند که در مورد تعیین سرنوشت خودشان و دسترسی به مراقبت‌ها و تامین نیازهای اولیه بهداشتی و پزشکی صحبت کنند و آدم‌های اطرافشان را در مورد این مساله که حفظ سلامت، یک حق و یک مسئولیت بر دوش افراد است، آگاه کنند.

روز جهانی ایدز قرار است کمک کند تا هر چه زودتر به هدف «دنیایی خالی از ایدز» برسیم. اولین گام برای مبارزه با اچ‌آی‌وی، ایدز، آگاهی است. بدانیم که چه رفتارهایی ما را در معرض خطر قرار می‌دهد، چه طور می‌توانیم از خودمان و دیگران حفاظت کنیم، اگر رفتار پرخطری داشته‌ایم اولین کاری که باید انجام دهیم چیست و اگر به پزشک مراجعه کردیم می‌توانیم چه چیزی بخواهیم و چه چیزی دریافت کنیم.

سلامت من،‌ پیش و بیش از هر کسی، مسئولیت من است. درست است که هیچ کس جان سالم از این زندگی به در نمی‌برد و در نهایت همه قرار است بمیریم اما راه‌هایی وجود دارد که مرگ حتمی‌مان را با درد و مشکلات کمتری همراه می‌کند!

هر کسی می‌تواند به دلایلی در معرض ابتلا به اچ‌آی‌وی قرار گرفته باشد. اگر نگران وضعیت سلامتی خودتان هستید، تست بدهید. تست اچ‌آی‌وی رایگان و نتایج آن محرمانه است اما دانستن اینکه آیا مبتلا شده‌اید یا نه، روی کیفیت زندگی شما در سال‌های آینده تاثیرگذار خواهد بود.

شریک جنسی خودتان را خوب بشناسید. با او در مورد اچ‌آی‌وی،‌ رفتارهای پرخطر و لزوم انجام تست اچ‌آی‌وی صحبت کنید. پیش از برقراری رابطه بدانید قرار است با چه چیزی رو به رو شوید. روابط جنسی پر خطرتان را کم کنید. ارتباط جنسی در هنگام مستی یا با افرادی که به درستی نمی‌شناسیدشان،‌ روابط جنسی به شکل‌های نامتعارف و رابطه جنسی با همجنسان به خصوص در میان مردان، می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد. در مجموع، از تجربه‌های پرخطر دوری کنید.

احتمال ابتلا به اچ‌ای‌وی در میان افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند، بیشتر است. مراقب باشید. اگر شریک جنسی شما در رابطه جنسی بی‌پرواست یا عادت به مصرف مواد مخدر از راه تزریق دارد،‌ احتمال اینکه شما را مبتلا به بیماری کند بیشتر خواهد بود.

با همه این اوصاف، ابتلا به اچ‌آی‌وی پایان دنیا نیست. مبتلایان و حاملان ویروس می‌توانند و حق دارند زندگی عادی مثل باقی مردم داشته باشند. مصرف روزانه دارو می‌تواند بیماری را کنترل و احتمال انتقال آن را تا حدود چشم‌گیری کاهش دهد. زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی می‌توانند بچه‌دار شوند و دارو درمانی به آنها کمک می‌کند که فرزندانشان با این بیماری به دنیا نیایند.

اگر بپذیریم که آدم‌های با اچ‌آی‌وی مثل آدم‌های بدون اچ‌آی‌وی حق حیات دارند،‌ روابطمان را با آنها حفظ کنیم و آنها را در مبارزه و کنترل بیماری‌شان تنها نگذاریم و طردشان نکنیم،‌ شهرهایمان با بمب‌های ساعتی کمتری دست به گریبان خواهد بود.