اولین علائم یائسگی، تفاوتی با نشانه های بارداری دارد؟

اگرچه بارداری باعث افزایش ترشح بسیاری از هورمون ها و یائسگی باعث کاهش میزان برخی هورمون ها می شود، اما این دو علائم و نشانه هایی مشابه دارند. بسیاری از زنان در سنین باروری وقتی با این علائم مواجه می شوند، هرگز باور نمی کنند که این ها نشانه یائسگی است.

بسیاری از زنان پیش از دوران یائسگی نیز با دیدن اولین علامت یائسگی می فهمند که دیگر باردار نمی شوند، اگرچه تغییرات در بدن آنها بسیار کند صورت می گیرد و باردار شدن هم هنوز امکان دارد. اما در هر کدام از این شرایط، مشورت با پزشک ضروری است.

دلیل این علائم و نشانه ها

علائم بارداری از تغییر در هورمون ها و گردش خون بدن ناشی می شود. در طی دو هفته بعد از لقاح، مقدار هورمون های استروژن و پروژسترون افزایش می یابند. گردش خون جفتی به محض لقاح تخمک و اتصال سلول تخم به دیواره رحم برقرار می شود و طی 13 روز بعد از این لانه گزینی، عروق خونی توسعه یافته و تقویت می شوند. سرعت ضربان قلب و حجم خون افزایش یافته و شرایط فیزیولوژیک را برای رشد جنین سازگار می کند.

علائم و تظاهرات یائسگی از نوسان، کاهش و فقدان ترشح هورمون ها در بدن ناشی می شود. با شروع تغییرات یائسگی، ترشح استروژن متغیر می شود. همانطور که بلوغ و آزاد شدن تخمک ها از فولیکول های تخمدانی دچار اختلال می شوند. در این زمان است که توقف عملکرد فولیکول ها و تخمک گذاری، منجر به سقوط ناگهانی مقدار استروژن می گردد.

۱- تغییرات قاعدگی

قابل توجه ترین و برجسته ترین علامت بارداری و یائسگی، توقف قاعدگی است. در شروع قاعدگی، یک خانم ممکن است خونریزی های اندکی را تجربه کند که از تلاش تخمک لقاح یافته برای لانه گزینی در دیواره رحم ناشی می شود. هرچقدر یک زن به زمان یائسگی نزدیک تر می شود، تغییراتی در دوره های قاعدگی نظیر تغییر در تکرر و شدت قاعدگی ایجاد می شود.

حملات گر گرفتگی، نظیر احساس گرما در قسمت تحتانی بدن، می تواند در شروع یائسگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

2- خستگی و بی حالی، تغییرات خلق و خو و سردرد

از دیگر علائمی که بین بارداری و یائسگی مشترک اند، می توان به خستگی، سردرد و تغییرات خلق و خو اشاره کرد. در اوایل بارداری خستگی می تواند ناشی از افزایش سطح پروژسترون در بدن و نیز افزایش نیاز بدن به خون و اکسیژن رسانی برای حمایت از جنین و تامین نیاز های او باشد. نوسان سطوح هورمون ها به همراه اختلالات خواب که در دوران یائسگی ایجاد می شود، می تواند علت مهم خستگی در یائسگی باشد.

سردرد دوران بارداری عارضه شایعی است که بسیاری از زنان در شروع بارداری آن را بیان می کنند. محققان دریافته اند که بسیاری از زنان، اولین حملات میگرن دوره زندگی خود را در دوران بارداری تجربه می کنند و از آن پس، بیماری میگرن برای بسیاری از آنها شروع می شود.

علاوه بر تغییرات جسمی، استرس بالا در دوران بارداری و البته یائسگی منجر به تغییرات خلق و خو و مخصوصا احساس عصبانیت و یا افسردگی در فرد می گردد.

سایر تغییرات و عوارض یائسگی

همانطور که می دانید یائسگی دوره ای از زندگی است که معمولا زنان را در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال برخی محققان شروع برخی علائم و نشانه های یائسگی را سن ۳۰ سالگی دانسته اند و به این شرایط، پیش از یائسگی می گویند.

تغییر در دوره های قاعدگی

اولین و بارزترین تغییر در یائسگی، تغییر دوره های قاعدگی است. اما این تغییرات در قاعدگی برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود. دوره های قاعدگی ممکن است کوتاه تر، سخت تر و یا آسان تر شود و دفعات و تکرر دوره ها ممکن است بیشتر یا کمتر گردد. همه این تغییرات را طبیعی در نظر می گیریم اما اگر شما در دوران یائسگی، قاعدگی شدید، لکه بینی های مکرر و یا قاعدگی طولانی مدت را داشتید، بهتر است در این باره با پزشک متخصص مشورت کنید.

گر گرفتگی

حملات گر گرفتگی، نظیر احساس گرما در قسمت تحتانی بدن، می تواند در شروع یائسگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. تعریق شبانه ناشی از حملات گر گرفتگی در شب، می تواند آنقدر قوی باشد که به اختلالات خواب و بی خوابی در فرد منجر شود. در این حملات، صورت و بدن گرم می شود که تعریق شدید و سپس احساس سرما و لرز را در پی خواهد داشت.

مشکلات در خواب

همانطور که گفتیم گرگرفتگی می تواند به اختلالات خواب بینجامد. اما مشکلات خوابیدن می تواند حتی بدون وجود گرگرفتگی شبانه ایجاد شود که مخصوصا زنان در مرحله پیش یائسگی را تحت تاثیر قرار می دهد. طبیعتا عارضه ی این اختلالات خواب، خستگی و بی حالی روزانه خواهد بود.

تغییرات روحی

تغییر در هورمون ها منجر به تغییرات روحی و خلق و خو مخصوصا بروز عصبانیت و بی حوصلگی و البته افسردگی می شود. البته فراموش نکنیم که دوره میانسالی به خودی خود دوره ای پر استرس برای تمام افراد است، زیرا فرد بیش از پیش خود را در معرض مسئولیت های خانوادگی و اجتماعی می بیند و به طور کلی استرس های روحی و روانی حاکم بر فرد تشدید می شود. بسیاری از زنان ممکن است به دلیل حس ناراحتی از عدم توانایی در بچه دار شدن و حس سالخوردگی، دچار اختلالات عاطفی مخصوصا با همسر خود شوند. در اینجاست که یک مشاور خوب مثل یک دوست و همدم و البته اعضای خانواده، می توانند حس شادابی و سرزندگی را به فرد برگردانند.

تغییرات موها

یکی از تغییرات پر اهمیت برای خانم ها تغییر در حجم موهاست. با شروع دوران یائسگی و مخصوصا در دوران پیش از یائسگی، موهای سر کم پشت شده و شروع به ریختن می کنند. این در حالی است که رشد موهای صورت افزایش یافته و موهای ضخیم موجود در صورت یک خانم بیشتر می شوند. همانند تغییرات قبلی، این تغییرات نیز از تغییر سطح هورمون ها ناشی می شوند.

تغییر مجاری ادراری و مجاری تناسلی

کاهش سطح هورمون استروژن در بدن در شروع یائسگی، منجر به خشکی و نازک شدن دیواره های واژن می شوند. طبیعاتا این تغییرات بر مقاربت زناشویی تاثیر گذاشته و خطر عفونت های مثانه و مجاری ادراری را در یک خانم افزایش خواهد داد. بسیاری از زنان احساس تکرر ادرار، بی اختیاری در ادرار و مخصوصا تراوش قطرات ادرار هنگام ورزش کردن، سرفه کردن، عطسه کردن و یا خندیدن را گزارش می کنند.

تغییرات بدن

از دست دادن توده عضلانی و افزایش تدریجی توده چربی بدن در دوران پیش از یائسگی بسیار شایع است. تجمع این چربی ها بیشتر در نواحی کمر و شکم صورت می گیرد و در واقع الگوی چاقی زنان که قبل از دوران یائسگی بیشتر چاقی باسن و ران ها است به الگوی چاقی مردانه یعنی چاقی شکمی نزدیک می شود.

یائسگی همچنین دوران خطر بروز پوکی استخوان است.

ذکر این نکته نیز ضروری است که کاهش سطح هورمون های جنسی در دوران پیش از یائسگی و نیز یائسگی می تواند خطر بیماری های قلبی و سرطان های زنانه مخصوصا سرطان سینه را افزایش دهد.

البته فراموش نکنیم همه این تغییرات که همگی از تغییر سطح هورمون های جنسی و مخصوصا کاهش سطح استروژن ناشی می شود، با داشتن رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی و تغییر سبک زندگی، قابل تخفیف خواهد بود.