عوارض یائسگی در زنان، دو مشکل بزرگ دارید

بدن بیشتر زنان در دوران یائسگی و گاهی تا ۱۰ سال پس از آن دستخوش دگرگونی و عوارض یائسگی می‌شود. یکی از مشکلاتی که در نتیجه یائسگی به وجود می‌آید تغییر در کیفیت و کمیت خواب زنان است. مشکل دیگر چاقی و اضافه وزن پس از یائسگی است.
در ادامه راهکارهایی برای بهبود عوارض یائسگی مخصوصا این دو مشکل بزرگ و پر اهمیت برای زنان ارائه خواهیم داد.

عوارض یائسگی
بی خوابی
تحقیقات نشان داده است در دوره‌ای که زنان یائسگی را پشت سر می‌گذارند تقریبا بی خواب می‌شوند. شرایطی که وضعیت جسمی، روحی و سلامتی زنان را به خطر می‌اندازد.
تحقیقی که بین زنان ۴۰ تا ۵۹ ساله انجام گرفت نشان داد ۳۵ درصد آنان از بی خوابی رنج می‌برند. کم خوابی و بی خوابی زنان که از عوارض یائسگی است باعث می‌شود تا بیماری هایی مثل دیابت، قلبی عروقی، بیماری‌های دستگاه گوارش و چاقی شانس بیشتری برای ظهور داشته باشند.
آگاهی از این تغییرات قبل از یائسگی به زنان کمک می‌کند تا خود را برای این دوران پرالتهاب آماده کنند.
تاثیر تغییرات هورمونی در خواب
۷ ساعت خواب طی ۲۴ ساعت یک خواب سالم برای دوران میانسالی است. ولی برای زنانی که در حال یائسه شدن هستند تغییرات هورمونی دمای بدن و کیفیت خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهد به طوری که بعضی از آن‌ها حتی یک ساعت هم نمی‌توانند بخوابند.
بررسی‌ها نشان داده زنانی که مشکلات عروقی یا گرگرفتگی‌های شبانه دارند بیشتر دچار مشکل کم خوابی می‌شوند. علاوه بر آن تغییرات هورمونی باعث تغییر در خلق و خوی زنان در دوران یائسگی می‌شود که عامل دیگری برای بی خوابی است.
به عقیده بیشتر زنان نشانه هایی که در دوران یائسگی بروز می‌کند آزاردهنده، ناتوان و ضعیف کننده است.
در زنانی که به باروری اهمیت می‌دهند با حس این که دیگر نمی‌توانند مادر شوند تغییرات به شکل بدتری بروز می‌کند.
این نشانه‌ها آن قدر اهمیت دارد که علم پزشکی امروز در تلاش است تا بعضی از پزشکان را برای این دوران خاص آموزش جداگانه‌ای بدهد .
تنش‌های ناشی از خانه داری، تغییرات زندگی مثل بزرگ شدن و رفتن بچه‌ها یا مرگ همسر و شاغل بودن برای زنی که دوران یائسگی را پشت سر می‌گذارد، فشار مضاعفی به او وارد می‌کند.
آپنه‌های تنفسی، و بیماری‌های دوره‌ای که در این دوران به سراغ زنان می‌آید وضعیت خواب را بدتر هم می‌کند.
اضافه وزن بعد از یائسگی یکی از عوارض یائسگی
با بالا رفتن سن ورزش‌های هوازی، بالا رفتن از پله ها، بلند کردن وزنه‌های سنگین و تمامی کارهایی که اندام شما را در جوانی حفظ می‌کرده است، دشوار می‌شود و جای آن‌ها را یک سری پیاده روی‌های ساده و فعالیت‌های بدنی با محدودیت زیاد، می‌گیرد.
این مسئله می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند. این مشکل فقط مختص به زنان نیست بلکه آقایان را نیز شامل می‌شود اما زنان به یک سری دلایل علمی و پزشکی بیشتر و سریع تر از مردان دچار چاقی می‌شوند.
با بالا رفتن سن هورمون‌ها در بدن آقایان تغییر چندانی ندارد و این در حالی است که هورمون‌های اساسی در بدن زنان به شدت کاهش پیدا می‌کند و چاقی پس از یائسگی یکی از آن هاست.
تخمدان‌ها در دوران یائسگی و پس از آن به اندازه کافی هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه (LH) جهت تنظیم استروژن، تستوسترون و پروژسترون تولید نمی‌کنند.
این سبب می‌شود که بدن با کمی تغییرات در هورمون‌ها عملکردها را درست انجام ندهد. آتروفیز عضلانی در بدن رخ می‌دهد و این به خودی خود سبب اختلال در عملکرد برخی از عضلات خواهد شد.
بیشتر توزیع چربی در بدن زنان، پس از یائسگی در ناحیه شکم رخ می‌دهد. توده‌های استخوانی کاهش یافته و محیط هورمون یائسگی منجر به کاهش سنتز و جذب ویتامین D می‌شود.
تغییراتی عروقی نیز در بدن پیدا می‌شود که باعث سفتی و خشکی شریان‌ها شده و ممکن است به فشار خون بالا منجر شود.
تمامی این پارامترها سبب می‌شوند که برخی از عوارض جانبی پیری سبب شوند که انجام حرکات ورزشی حتی در مرحله ساده و راحت برای فرد دشوار باشد.

چگونه با عوارض یائسگی مقابله کنیم؟
مقابله با بی خوابی
محققان براین باورند که موارد زیر می‌تواند کمک کند تا بی خوابی زنان و کم خوابی تا حدودی غلبه کنند:
- سعی کنید سر یک ساعت خاص بخوابید و سر یک ساعت خاص هم بیدار شوید.
- به محض این که احساس خواب آلودگی داشتید به رختخواب بروید. بعد از ساعت ۲ بعدازظهر سعی کنید نخوابید.
- روش‌های ریلکس کردن یا آرامش بخش را یاد بگیرید تا حتی اگر نیمه شب بی خوابی به سراغ تان آمد بتوانید از این روش‌ها کمک بگیرید.
- اتاق خواب را خنک نگه دارید.
- یکی از راه‌های درمان بی خوابی زنان این است که لباسی‌های نخی بپوشید. حتی الامکان سعی کنید لباس تان روپوش هم داشته باشد تا در صورت گرگرفتگی بتوانید لباس رویی را در بیاورید و به محض این که سردتان شد آن را بپوشید.
- همیشه علاوه بر ملحفه‌های نخی پتوی سبکی هم کنارتان باشد. به این ترتیب موقع گرگرفتگی می‌توانید فقط از ملحفه و بعد که احساس سرما می‌کنید پتو را روی ملحفه بیندازید.
- آب خنک دم دستتان داشته باشید.
- کیسه آب یخ زیر بالش بگذارید.
- از دستگاه بخور سرد با رایحه آرامش بخش مثل اسطوخودوس یا وانیل استفاده کنید.
- یکی از راه‌های درمان بی خوابی زنان‌ این است که غروب که می‌شود می‌توانید از تکنیک روش تنفس عمیق یوگا استفاده کنید. این کار را روش‌های مختلفی می‌توانید انجام دهید. در یک روش در حالی که عمل دم را انجام می‌دهید از ۱ تا ۴ بشمارید و هوا را از بینی به طور کامل وارد ریه‌ها کنید به طوری که شش‌ها کاملا از هوا پر شود. سپس با شمردن ۱ تا ۴ عمل بازدم را انجام دهید به طوری که حس کنید دیگر هوایی در شش‌های تان باقی نمانده است. بعد از مدتی تمرین می‌توانید برای عمل دم و عمل بازدم از ۱ تا ۸ بشمارید.
- الکل، کافئین و سیگار را بخصوص چند ساعت قبل از خواب به طور کل کنار بگذارید.
اگر این راهکارها برای مقابله با بی خوابی و عوارض یائسگی موثر نبود و همچنان بی خواب بودید یا کم خوابی تان بهبودی نداشت، بهتر است هر چه زودتر به یک متخصص مراجعه کنید.

مقابله با چاقی پس از یائسگی
ورزش کردن در بهبود وضعیت بدن و چاقی پس از یائسگی کمی موثر است و تا حد زیادی می‌تواند الگوهای توزیع چربی بدن را تغییر دهد. در صورتی که تجربه کافی در ورزش ندارید هرگز یک مرتبه سراغ ورزش‌های سنگین نروید. ممکن است کمی بی خوابی و مشکلات عصبی به سراغ شما بیاید ولی سعی کنید برای افزایش وزن خود برنامه ریزی داشته باشید. هفته‌ای دو مرتبه فعالیت بدنی سبک داشته باشید و این را همیشه حفظ کنید.
گوشت و لبنیات پروتئین حیوانی
افراد مسن نیاز به پروتئین بیشتری نسبت به سایر گروه‌های سنی دارند. لبنیات فقط مخصوص جوانان نیست. برای بهبود عوارض یائسگی و حفظ توده عضلانی و توده استخوانی که در جوانی به آن شکل داده اید علاوه بر گوشت و لبنیات به مواد مغذی دیگر مانند آهن، مس، روی، کارنیتین، فسفاتیدیلسرین نیاز دارید که در تخم مرغ، گوشت قرمز و . . . یافت می‌شود.
برنامه ورزشی هوازی
در سن بالا هر چه فعالیت بدنی بیشتر باشد توده عضلانی بیشتر از دست می‌رود و قدرت استخوان افزایش پیدا می‌کند.
برای پیشگیری از عوارض یائسگی یک برنامه ورزشی هوازی تنظیم کنید که این می‌تواند از یک پیاده روی شروع شود. افرادی که سن بالایی دارند می‌بایست حتما از ورزش‌های سبک تر شروع کنند و سپس آن را گسترده کنند. می‌توانید پیاده روی‌های طولانی و سخت انجام دهید یا دوچرخه سواری کنید و یا این که شنا را انتخاب کنید.
پیاده روی را با دوستانتان به صورت ۳ روز در هفته شروع کنید و افزایش دهید.
حواستان به گلوکز باشد
می بایست سعی کنید میزان گلوکز را در رژیم غذایی خود کاهش داده تا حساسیتی نسبت به انسولین نداشته باشید. زنانی که در دوران یائسگی هستند بهتر است به مهار متابولیسم کربوهیدرات بپردازند. بدن این افراد با مصرف کربوهیدرات بیشتر اضافه وزن پیدا خواهد کرد.
استروژن جایگزین استفاده کنید
طبق تحقیقات استروژن نقش بسیار مهمی در عملکرد فیزیولوژیکی زنان ایفا می‌کند. ورزش کردن زنان بعد از یائسگی و استفاده از HRT برای این گروه و چاقی پس از یائسگی بسیار مفید است. می‌توانید کمبود این هورمون را طبق نظر پزشک با داروهای کمکی جبران کنید. تا کمتر عوارض یائسگی را احساس کنید.

بهبود علائم و عوارض یائسگی با درمان نوین
محققان می‌گویند دارویی جدیدی کشف کرده اند که با مسدود کردن یک گیرنده در مغز، می‌تواند سبب تسکین و بهبود علائم و عوارض یائسگی می‌شود.
پژوهشگران می‌گویند یک کلاس داروی آزمایشگاهی کشف کرده اند که قادر است گیرنده‌ای کلیدی در مغز را مسدود کند و در نتیجه، درمانی جدید و موثر جهت برطرف نمودن و بهبود عوارض یائسگی را به خانم‌های یائسه عرضه دارد.
با این وجود، داروی مذکور، باعث بروز مشکلاتی در کبد می‌شود. بنابراین، شرکت سازنده این دارو، درحال فرموله کردن مجدد آن می‌باشد.
طبق برنامه ریزی‌های انجام شده، شرکت سازنده این دارو بنا است آزمون‌های بالینی (Clinical Trials) را به زودی در ایالات متحده و سپس در اروپا به اجرا دربیاورد. .
یائسگی به طور معمول در خانم‌های ۴۵ تا ۵۰ ساله رخ می‌دهد؛ زمانی که به طور طبیعی مقادیر استروژن کاهش می‌یابد. درمان از راه جایگزینی هورمون در بدن (Hormone Replacement Therapy) یک شیوه درمانی رایج است. اما بسیاری از خانم‌ها نسبت به دریافت این شیوه، اظهار بی میلی می‌نمایند.
در سال ۲۰۰۲، رسانه‌ها درباره خطرات پیرامون هورمون درمانی، مبالغه بسیاری کردند و همین عامل، باعث تداوم نگرانی خانم‌ها و شرکت‌های تهیه کننده دارو شد.
به همین خاطر، برخی از خانم‌ها ترجیح می‌دهند این شیوه درمانی را تجربه نکنند تا از خطرهای احتمالی نظیر سرطان پستان، لخته خون، سکته یا بیماری‌های قلبی در امان بمانند.
نتایج آزمونی جدید که در ژورنال Menopause منتشر شد، نشان داد که دارویی به نام MLE4901) Pavinetant) به زودی می‌تواند جهت بهبود علائم وازوموتور از قبیل عرق‌های شبانه یا گرگرفتگی، موثر واقع گردد.
این آزمایش، ۳۷ خانم یائسه در رده‌های سنی ۴۰ تا ۶۲ سال را در بر می‌گرفت که هر یک ۷ بار یا بیشتر در روز، گرگرفتگی را تجربه می‌کردند. MLE۴۹۰۱ که دانشمندان دریافته اند قادر به درمان مواردی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic Ovarian Syndrome) و شیزوفرنیا است، داروی هورمونی نمی‌باشد و گیرنده‌ای را در مغز به نام NKB که ارتباط تنگاتنگی با گرگرفتگی دارد، مسدود می‌کند.
از آن جایی که NKB بر روی فعالیت بسیاری از نواحی مغزی موثر است، احتمال آن که حقیقتاً بتوان بسیاری از علائم یائسگی نظیر گرگرفتگی، بدخوابی، اضافه وزن و عدم تمرکز را بهبود بخشید، بالا است.
مشاهده تغییر سریع و بسیار چشمگیر کیفیت زندگی شرکت کنندگان در آزمون‌های ما برای ارزیابی علائم مربوطه، آنقدر هیجان برانگیز بود که نوید آینده‌ای درخشان را برای این شیوه درمانی می‌دهد.
همچنین، شرکت کنندگانی که این دارو را دریافت کردند، کاهش شدت گرگرفتگی و بهبود کیفیت خواب و تمرکز را تجربه کردند. این فواید در تمام مدت درمان ۴ هفته ای، مشهود بود.
ما هم اکنون می‌دانیم این ترکیب، نتیجه بازی را به نفع خانم‌های یائسه تغییر می‌دهد و سبب کاهش ۷۵درصدی گرگرفتگی آن‌ها طی مدت آزمون ۱ ماهه پژوهش می‌شود. این تحلیل جدید تایید می‌کند که تمامی فواید استفاده از داروی اشاره شده، ظرف مدت کوتاهی (فقط سه روز) به دست می‌آید.
همواره باید جهت استفاده از روش‌های جاری و استاندارد درمان، مثل درمان از طریق HRT، ممانعت کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و داروهای موجود در بازار، میزان اثر و امنیت آن‌ها را سبک سنگین کرد؛ نداشتن مخاطراتی از قبیل بالا رفتن شانس ابتلا به سرطان پستان و آندومتر.
در حالی که هنوز به مطالعات و تحقیقات در ابعاد و بازه‌های زمانی وسیع تری نیاز است، این پژوهش، توانایی داروی MLE۴۹۰۱ را جهت درمان گرگرفتگی بدون نیاز به تزریق استروژن اثبات می‌کند.
این دارو تا اطلاع ثانوی مورد ارزیابی مجدد قرار نمی‌گیرد. در حالی که مصرف MLE4901 خطراتی مانند مخاطراتی که HRT به بار می‌آورد، ندارد؛ اما مشخص شده است که می‌تواند به کبد صدمه بزند و عملکرد درست آن را تحت الشعاع قرار دهد.
دو ترکیب مشابه که بدون تحت تاثیر قرار دادن کبد، قادرند NKB را مسدود کنند، به تازگی، در ابعاد وسیع مورد ارزیابی قرار گرفته یا می‌گیرند. یکی از این آزمون‌ها سال گذشته در ایالات متحده انجام شد.
مهارکننده‌های این گیرنده، احتمالاً بهترین گزینه برای خانم هایی است که در گذشته، سرطان پستان داشته اند یا از این سرطان صرفاً می‌هراسند یا به دلایلی نظیر افزایش تشکیل لخته خون، بیماری قلبی یا سکته، منع مصرف داروهای هورمونی دارند؛ یا افرادی که دارای علائمی هستند که برای مدت طولانی پابرجا می‌باشند یا پس از سن ۶۰ سالگی مجدداً شروع شده اند.