چه زمانی برای بارداری دوم مناسب است؟

بهترین فاصله بین دو بارداری:
خیلی اوقات مادرانی را می‌بینیم در حالی که هنوز آثار خستگی جسمی و روحی ناشی از زایمان و مراقبت از فرزند اول در چهره‌شان نمایان است فرزند دوم را باردار می‌شوند. وقتی فاصله بین دو بارداری، در حقیقت اختلاف سنی بچه‌ها از یکدیگر کم می‌شود والدین توانایی لازم را برای پرورش کودکان نخواهند داشت. در واقع روشهای پیشرفته تنظیم خانواده این اجازه را به پدر و مادر می‌دهد که زمان تولد فرزند دوم را به خوبی برنامه ریزی کنند.
با تولد فرزند اول همه از شنیدن این خبر خوشحال و شاد می‌شوند. این کودک تا ماه‌ها والدین را سرگرم می‌کند به طوری که همه شرایط خانه و خانواده با نیازهای کودک تنظیم می‌شود. اما بعد از مدتی مادر و پدر باید تصمیم بگیرند که چه موقع فرزند دوم را به دنیا بیاورند و فاصله بین دو بارداری چقدر باشد. چه زمانی بهترین وقت برای بارداری دوم است. طوری که هم والدین شرایط مناسب را داشته باشند و هم آرامش کودک اول حفظ شود و نیازهای عاطفی و جسمانی او به خوبی برآورده شود.
در واقع باید دید که چه زمانی والدین به خصوص مادر از همه نظر آماده پذیرایی از یک نوزاد دیگر با همان نیازهای کودک اول است. خیلی اوقات فاصله بین دو بارداری اگر زیاد باشد مشکل ساز است. تحقیقات نشان می‌دهد که فاصله زیاد یا کم میان زایمانها موجب بروز خطراتی هم برای مادر و هم برای فرزندان می‌شود.
فاصله بین دو بارداری نه کم نه زیاد:
جدیدترین مطالعات نشان داده‌اند که فاصله خیلی کم و یا خیلی زیاد بین بچه‌ها موجب بروز مشکلاتی در دومین کودک می‌شود. محققان دانشگاه کلمبیا معتقدند اگر فاصله میان بچه‌ها کمتر از ۱۸ ماه و یا بیشتر از ۵۹ ماه باشد، امکان بروز مشکلات متعدد برای فرزند دوم افزایش می‌یابد.
اگر فاصله بین دو بارداری کمتر از ۱۸ ماه باشد:
محققان بر این باورند که اگر فاصله بین دو بارداری کمتر از ۱۸ ماه باشد،۴۰ درصد خطر تولد نوزاد نارس است و ۶۱ درصد خطر نوزاد با وزن کم افزایش پیدا کرده و سن تولد نوزاد هم در ۲۶ درصد موارد کمتر از یک نوزاد طبیعی می‌شود. اگر فاصله بین دو بارداری کمتر از ۱۸ ماه باشد به ازای هر یک ماهی که این فاصله کوتاه تر می‌شود خطر تولد نوزاد نارس تا دو درصد و خطر تولد نوزاد با وزن کم تا ۳/ ۳ درصد افزایش می‌یابد.
سن مناسب برای بارداری:
اگر فاصله بین دو بارداری بیش از ۵ سال باشد:
از طرف دیگر اگر فاصله بین دو بارداری بیش از ۵۹ ماه یا ۵ سال باشد خطر تولد نوزاد نارس تا ۶ درصد و نوزاد با وزن کم تا ۹۹ درصد بیشتر می‌شود. شاید به همین دلایل است که متخصصان زنان و زایمان معتقدند برای فاصله‌گذاری میان بچه‌ها باید عاقلانه تصمیم گرفت. از طرفی اعضای خانواده باید از نظر جسمی، روحی و مالی به وضعیت مناسب‌تری برسند و وقت کافی برای هر بچه بگذارند. اگر فاصله بین دو بارداری بسیار زیاد باشد علاوه بر بروز خطرات جسمی، مادر دچار سالخوردگی و بی حوصلگی شده و امکان رشد و پرورش مناسب فرزند جدید را ندارد. ضمن اینکه امکان بروز خطرات ژنتیکی هم در کودک دوم مطرح است.
با تدبیر عمل کنید:
تحقیقات و بررسی‌های متعدد فواید فاصله‌گذاری مناسب میان بچه‌ها را کاملاً روشن کرده است. چون در این میان تنها سلامت جسمی و ذهنی کودک وضع بهتری می‌یابد، بلکه والدین هم فرصت رسیدگی به بچه‌ها را پیدا کرده و کیفیت زندگی و تکامل کودکان بسیار بهتر و بیشتر می‌شود. در بیشتر بررسی‌ها مشخص شده است که وقتی فاصله بین دو بارداری کمتر از دو سال باشد احتمال کاهش بهره هوشی در کودک دوم بیشتر از خانواده‌هایی است که فاصله میان بچه‌هایشان بیشتر از دو سال است.
در ضمن وقتی فاصله بچه‌ها از هم بسیار زیاد باشد امکان برقراری ارتباط و بازی با هم در آنها کم می‌شود. البته در بعضی موارد این فاصله گذاری‌ها به دلیل بی دقتی نیست، بلکه گاهی بارداری ناخواسته اتفاق می‌افتد و گاهی نیز مادر با روش‌های گوناگونی نازایی خود را درمان کرده و می‌ترسد که با افزایش سن امکان باروری دوباره در او بسیار کمتر شود. در نتیجه با فاصله کمی بچه دوم را به دنیا می‌آورند.
۶ نکته درباره بارداری بعد از ۳۵ سالگی:
بالا رفتن سن ازدواج باعث شده است که خیلی‌هادیر بچه‌دار شوند یا دیرتر از معمول به فکر بچه‌دار شدن بیفتند. محققان می‌گویند در قرن بیست و یکم تقریباً یک نوزاد از هر ده نوزاد، از مادری متولد می‌شود که بیشتر از ۳۵ سال سن دارد. اگر شما هم مثل خیلی‌های دیگر چیزهایی درباره عوارض حاملگی و زایمان در سنین بالا شنیده‌اید و نگرانید که این عوارض گریبان شما را هم بگیرد توصیه می‌کنم سوال و جواب‌های زیر را بخوانید و پاسخ سوالهای خودتان را هم در لابه‌لای این سوال و جوابها پیدا کنید…
آیا میتوانم بعد از ۳۰ تا ۳۵ سالگی باردار شوم؟
امروزه بسیاری از متخصصان مراقبت‌های بارداری خطرات دوران بارداری را با وضعیت سلامت مادر قضاوت می‌کنند. سابقه پزشکی قبلی شاخص‌ترین نشانه سلامت یک زن در دوران بارداری است. برای مثال احتمال آنکه یک زن ۳۹ ساله سالم دچار مشکلات ناشی از بارداری شود کمتر از زنی ۲۰ ساله است که از یک بیماری مزمن مانند دیابت رنج می‌برد. سلامتی و تناسب یک زن بیشتر از سن او بر بارداری تاثیر گذار است.
آیا سن مادر در باروری او تاثیر دارد؟
بزرگترین مانع بارداری که ممکن است برای خانم‌های بالای ۳۵ سال پیش آید احتمال باردار نشدن آنها است که بیشترین احتمال بارداری در سنین ۲۰ تا ۲۴ سال است. در ۳۵ تا ۳۹ سالگی این احتمال به حدود یک چهارم تقلیل می‌یابد. در ۴۰ تا ۴۵ سال باروری فرد ۹۵ درصد کمتر از دهه سوم زندگی‌اش خواهد بود بنابراین اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و ۶ ماه است اقدام به بارداری کرده‌اید، درصورت باردار نشدن فرصت را از دست ندهید و حتماً به متخصصان زنان و زایمان و یا مراکز ناباروری مراجعه نمایید.
آیا سن پدر نیز موثر است؟
اگر در سنین میانسالی باشید، احتمالاً همسرتان نیز در همین گروه سنی قرار دارد. البته تعیین این مسئله که سن پدر چقدر بر بارداری تاثیر گذار است آسان نیست. بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که مردان ۵۵ ساله و مسن تر به احتمال بیشتری صاحب فرزندانی مبتلا به نشانگان داون می‌شوند. ولی احتمال آنقدر زیاد نیست که جای نگرانی داشته باشد. برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که بهتر است مردان بعد از چهل سالگی پدر شوند، البته این یک دیدگاه محافظه کارانه است و همه با آن موافق نیستند. پیش از اظهار نظر قطعی در مورد سن پدر و تاثیر آن بر بارداری داده‌ها و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
ارتباط بین فرزندان:
در این قبیل روزها احتمال بروز چه مشکلاتی در دوران بارداری بیشتر است؟
برخی مشکلات وابسته به سن هستند و خطر بروز آنها با افزایش سن بیشتر می‌شود مانند فشار خون بالا، دیابت و جفت سر راهی (زمانی که جفت در قسمت پایین رحم جایگزین شده و قسمتی تا تمام دهانه رحم را پوشانده است). هر یک از این اختلالات می‌تواند باعث ایجاد مشکل جدی در دوران بارداری شوند و باید به خوبی تحت کنترل درآیند. به دلیل اینکه اختلالات کروموزومی یکی از شایعترین علل سقط است احتمال وقوع سقط با افزایش سن بیشتر می‌شود. احتمال دوقلوزایی نیز در زنان میانسال بیشتر است به علاوه بسیاری از مطالعات نشان داده است که نیاز به زایمان با روش جراحی سزارین در خانمهای باردار بالای ۳۵ سال بیشتر است.
به این دلیل که دردهای زایمانی و زایمان ممکن است بیشتر طول بکشد و یا چون زنان میانسال اغلب کودکان بزرگ جثه‌ای دارند. بعد از زایمان نیز ممکن است رحم ،به سرعت رحم یک زن جوان منقبض نشده و خونریزی پس از زایمان بیشتر و طولانی‌تر باشد.
چه خطراتی فرزندمان را تهدید می‌کند و چه کار باید بکنیم؟
مشکل دیگری که با افزایش سن رخ می‌دهد افزایش احتمال اختلالات کروموزومی و ژنتیک است. برای مثال خطر نشانگان دوان از یک نوزاد در ۳۸۵ نوزاد متولد از مادر ۳۰ ساله به یک نوزاد از ۱۰۹ مادر ۴۰ ساله می‌رسد. مشاوره ژنتیک اقدامی عاقلانه است اما اگر بالای ۴۰ سال دارید انجام مشاوره ژنتیک قویاً این توصیه می‌شود.
در مشاوره ژنتیک پدر و مادر و متخصصانی حضور می‌یابند که زمینه تخصص آنها بررسی مشکلات همراه با بروز و یا خطر بروز نوعی اختلال ژنتیکی است. در مشاوره ژنتیک اطلاعات موجود درباره ژنتیک انسان در مورد یک زوج به خصوص به کار گرفته می‌شوند. این اطلاعات تفسیر می‌شوند تا زوج بتوانند آن را درک کنند و بر اساس آن در مورد بچه دار شدن تصمیم گیری کنند. شاید هم لازم باشد برخی تست‌های بخصوص مانند آمینوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای جفتی را در دوران بارداری و به منظور ارزیابی سلامت جنین انجام دهید.
چگونه می‌توانم در این سن بارداری راحت تری را بگذرانم؟
با توجه به بالا بودن سن ممکن است وزن بیشتری اضافه کنید، خطوط کشش پوستی در مکان‌هایی ظاهر شوند که قبلا وجود نداشته‌اند، سینه‌ها آویزان‌تر شوند و احساس کنید که قدرت عضلانی خود را از دست داده‌اید. در تمام این موارد دقت به روش زندگی، تغذیه و ورزش مناسب می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. به دلیل صرف انرژی و زمان بیشتر، خستگی و ضعف یکی از بزرگ‌ترین مشکلات شما خواهد بود.
این وضعیت، یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان باردار است. استراحت برای سلامتی خودتان و جنین ضروری است. از هر فرصتی برای استراحت یا خواب مختصر استفاده کنید. مسئولیت‌های جدید بر عهده نگیرید. در شغل خود داوطلب انجام پروژه‌های بزرگ نشوید. به دلیل شرایط جدیدتان می‌توانید به درخواست‌های دیگران نه بگویید.