بهترین سن بارداری چه سنی است؟

سالیان سال است که محققان مختلف از سراسر دنیا به دنبال شواهدی منطقی و البته علمی برای رسیدن به بهترین سن بارداری هستند.

بهترین سن بارداری
اگر بخواهیم از نگاه بیولوژیکی به این موضوع نگاه کنیم، اوایل دهه سوم زندگی (یعنی از ۲۰ تا ۳۰ سالگی) بدن انسان و به خصوص دستگاه تولید مثل وی در مناسب ترین وضعیت خود به سر می برد.
همچنین بانوان در این دوران به احتمال کمتری در معرض بیماری های مزمن تهدید کننده سلامت خود و نوزاد قرار دارند. علاوه بر این ریسک سقط جنین نیز بسیار پایین تر است.
با این حال در شرایط کنونی اکثر جوامع - به ویژه در کشورهای در حال رشد و رشد یافته اقتصادی - بارداری در دهه سوم زندگی کمتر میسر می شود.
باتوجه به تکامل بیشتر قابلیت های ذهنی مادر بهترین سن بارداری 30 سالگی گزارش شده است.
۸۳۰ نفر از بانوان یائسه را از نظر مهارت های برنامه ریزی، درک بصری، حافظه کلامی، تمرکز و سطح توجه آزمایش کردند. خانم هایی که اولین فرزند خود را پس از ۲۴ سالگی به دنیا آورده بودند در مقایسه با مادران ۱۵ الی ۲۴ ساله نه تنها عملکرد حل مسئله و مهارت های کلامی بهتری داشتند، بلکه امتیاز بالاتری نیز از آزمون های تیزهوشی ذهنی به دست آوردند.
در مقابل بانوانی که در 30 سالگی باردار شده بودند، حافظه کلامی و قابلیت های شناختی قوی تری داشتند.
بارداری در سنین بالاتر از ۳۵ سال برای بانوان و ۴۵ سال برای آقایان ریسک ابتلا به بیماری های ژنتیکی و اختلالات عصبی تکاملی مانند اسکیزوفرنی یا اوتیسم را تا اندازه قابل توجهی افزایش می دهد.
این مطالعه بهترین سن بارداری برای بانوان را زیر 35 سالگی و برای آقایان را زیر 40 سالگی عنوان کرده است.
مطالعه ای دیگر توسط Angelo Alonzo جامعه شناس در دانشگاه ایالتی اوهایو نیز به منظور بررسی همین موضوع انجام گرفته است. در این مطالعه پس از در نظر گرفتن یک سری فاکتورهای اثرگذار بر وضعیت سلامتی از جمله سن، پوشش بیمه فردی، استعمال دخانیات و سطح درآمد، دو گروه از بانوان با یکدیگر مقایسه شدند:
«آنهایی که پس از 35 سالگی باردار شده بودند» و «افرادی که پس از این سن دیگر هیچ فرزندی به دنیا نیاورده بودند». در این پژوهش، سن اولین بارداری به عنوان معیار لحاظ نشده و تنها به 35 سالگی در قالب یک خط قرمز زمانی نگاه شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده آن بود که بارداری پس از 35 سالگی با فشار خون سیستولیک بالاتر، قند خون بیشتر، وضعیت جسمانی نامساعد و قابلیت حرکتی محدودتر در سن بالا برای مادران همراه خواهد بود.
بیش از ۷۵ درصد از جوانان تاثیر مهم سن بر سلامت باروری را دست کم می گیرند و تنها ۲۷ درصد از پزشکان نیز بایدها و نبایدهای این مسئله را با مراجعین ۱۸ الی ۳۴ ساله خود که قصد دارند بارداری را به دلایل اقتصادی- اجتماعی به زمانی دیرتر موکول کنند، در میان می گذارند.
در واقع باید آگاهی عمومی مردم و خانواده ها افزایش یابد و لازم است که پزشکان نقش موثرتری در این خصوص ایفا کنند.

خطرات بارداری در سنین زیر ۲۰ سال
هر چه بارداری به سنین آغاز عادت ماهیانه نزدیک باشد، احتمال این که ذخایر آهن و کلسیم مادر تکمیل نشده باشد، بیشتر است. از آنجا که جنین برای خونسازی و استخوان سازی نیازمند آهن و کلسیم است، هم مادر و هم جنین با احتمال بالاتری دچار عارضه های کم خونی و ضعف استخوان خواهند شد.
بارداری در سنین زیر 20 سال که لگن در حال تکمیل است، از امکان زایمان سالم طبیعی می کاهد.
احتمال مشکلات کروموزومی در جنین های دارای مادران زیر ۲۰ سال بیشتر است.
خطر مرگ مادر و سقط جنین در بارداری های زیر 20 سال بالاست و در مواقعی حتی به 5 برابر حد متعارف نیز می رسد.
مادران زیر ۲۰ سال اغلب از نظر روحی و عاطفی مهیای بارداری و مادری نیستند.

اقدامات لازم برای بارداری در سنین پایین یا بالا
اگر در سنین پایین یا بالاتر از آنچه گفته شد می خواهید بچه دار شیود، بدان معنا نیست که حتماً به مشکل برخورد خواهید کرد بلکه تنها ریسک خطر بالاست.
بنابر این اولاً قبل از اقدام به بارداری، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید و نیز مشاوره ای داشته باشید با یک مشاور خانواده و با او درباره تفاوت سنی خود و فرزندی که می خواهید به دنیا بیاورید گفت و گو کنید.
ثانیاً در دوران بارداری به ویژه در ۳ ماه نخست، آزمایش های غربالگری را تحت نظر پرشک متخصص زنان انجام دهید. همچنین از پزشک خود بخواهید آمیوسنتز و کوریوسنتز انجام دهد که در آن از مایع دور جنین و بندناف نمونه برداری می شود تا در صورتی که خدای ناکرده جنین اختلال خاصی داشته باشد، حکم قانونی سقط جنین صادر شود.