می‌خواهم پسردار شوم

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: می خواهم برای بارداری دوم اقدام کنم. یک دختر ۴ ساله دارم. به نظر شما چه رژیم غذایی قبل بارداری رعایت کنم تا احتمال پسر دار شدنم بیشتر شود؟

پاسخ دکتر حوریه شمشیری، جراح و متخصص زنان و زایمان:

اگر به دلیل وجود سابقه بیماری خاص مربوط به جنسیت در خانواده می خواهند این کار را انجام دهند و بارداری دومشان حتما پسر باشد توصیه می کنم به مراکز تخصصی مراجعه کنند تا این کار به صورت علمی و دقیق برایشان انجام شود. در این مراکز اسپرم همسرم گرفته شده و اسپرم های پسردار و دختردار با روش های خاصی از هم جدا می شوند و نطفه مربوط به همان جنس دلخواه در رحم مادر گذاشته می شود.

در این حالت اگر حاملگی اتفاق بیفتد، جنس جنین همانی خواهد بود که از پیش تعیین شده است. اما اگر صرفا به دلیل تبعیض جنسیتی می خواهند این کار را انجام دهند، چنین کاری را توصیه نمی کنم. در خصوص رژیم غذایی هم نمی توانیم پیشنهاد خاصی داشته باشیم.

برخی از سایت های اینترنتی و... دستورهای غذایی را برای پسردار شدن ذکر کرده اند و روی آن تاکید دارند، اما باید بدانید که این روش ها به هیچ عنوان منشا علمی درستی ندارد و صد در صد درست و نتیجه بخش نخواهد بود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
استفاده از کیت تخمک گذاری برای پسردار شدن از روش‌های مطرح در تعیین جنسیت است، اگرچه شواهد علمی آن را اثبات نکرده اند. در این روش بایستی در فاصله ۱۲ ساعت از تخمک گذاری برای بارداری اقدام کنید.

کیت تخمک گذاری چیست؟
کیت پیش‌بینی تخمک گذاری (OPK) آزمایشی مبتنی بر ادرار است که در خانه برای پیش‌بینی زمان تخمک گذاری استفاده می‌شود. این کیت با تشخیص هورمون LH، نزدیکی زمان تخمک گذاری را اعلام می‌کند.
در بسته کیت تخمک گذاری چند نوار تست (کاغذ‌های باریک و نازک) وجود دارند که بسیار شبیه به تست بارداری (بیبی چک) هستند و نمونه ادرار بر روی یک سر نوار تست قرار می‌گیرد. نتیجه تست اعلام می‌کند که آیا زمان تخمک گذاری نزدیک است یا خیر.

استفاده از کیت تخمک گذاری برای پسردار شدن چگونه است؟
شواهد علمی، استفاده از کیت تخمک گذاری برای پسردار شدن را تایید نمی‌کند. معروف‌ترین تئوری در این زمینه، روش شتلز (Shettles) است که در دهه ۱۹۶۰ مطرح شده است، اما با نتایج تحقیقات اخیر سازگاری ندارد.
مهمترین عامل تعیین جنسیت جنین بر اساس روش شتلز (Shettles)، زمان مقاربت است. شتلز می‌گوید اگر رابطه جنسی در حوالی تخمک گذاری اتفاق بیفتد، احتمال پسر دار شدن بیشتر می‌شود.

دیگر پارامترهای موثر بر باروری جنین پسر در روش شتلز عبارتند از
pH واژن
اسیدی بودن محیط واژن احتمال باروری جنین دختر را افزایش می دهد. زیرا محیط اسیدی، اسپرم Y که ضعیف تر است را به سرعت از بین می برد. بنابراین برای پسر دار شدن بایستی محیط واژن قلیایی باشد.
زمان بندی رابطه جنسی
داشتن رابطه جنسی تا سه روز قبل از تخمک گذاری برای پسر دار شدن توصیه نمی شود. در صورت رابطه داشتن در این روزها بهتر است از کاندوم استفاده کنید.
موقعیت (پوزیشن) رابطه جنسی
موقعیت هایی که منجر به نفوذ عمیق تر می شوند، در پسر دار شدن موثرند. نفوذ عمیق تر موجب می شود اسپرم Y نزدیک تر به تخمک قرار گیرد و احتمال از بین رفتن آن در مسیر واژن کمتر شود. موقعیت (doggy style) به منظور داشتن نفوذ عمیق تر پیشنهاد می شود.
ارگاسم زن
ارگاسم زن کمک می کند تا اسپرم Y سریع تر و آسان تر در واژن حرکت کند و خود را به تخمک برساند.
پایین بودن دمای بیضه
حمام آب گرم و پوشیدن لباس زیر تنگ مردان موجب تضعیف اسپرم Y در مردان می شود. بدین منظور بهتر است لباس های آزاد بپوشید و دمای بیضه ها را پایین نگه دارید.
کافئین
نوشیدن یک لیوان نوشیدنی کافیین دار (چای یا قهوه) یک ساعت پیش از رابطه جنسی، توسط آقایان، احتمال باروری جنین پسر را بالا می برد.
همان گونه که پیش از این گفته شد، این روش به اثبات علمی نرسیده و تحقیقات اخیر خلاف آن را نشان داده اند. اما آگاهی از زمان تخمک گذاری و نحوه استفاده از کیت تخمک گذاری به بالا رفتن احتمال باروری کمک می‌کند.

بهترین مارک کدام است؟
انواع مختلفی از کیت‌های پیش بینی تخمک گذاری وجود دارند. Clearblue Easy و First Response دو نمونه از محبوب‌ترین کیت‌های تخمک گذاری هستند.
همانند تست‌های بارداری، بسته به نوع تکنولوژی مورد استفاده، تست‌هایی با رنج قیمتی متفاوت از ارزان تا گران در بازار موجودند. گران‌ترین آن‌ها کیت‌های پیش بینی کننده تخمک گذاری دیجیتال هستند.
Clearblue Easy یکی از محبوب‌ترین تست‌های دیجیتال است. این تست دو هورمون، LH و استروژن را تشخیص می‌دهد. بدین ترتیب بهتر از دیگر تست‌ها "پنجره باروری" را تعیین می‌کند.
ارزان‌ترین تست پیش بینی تخمک گذاری، نوار‌های تست کاغذی هستند. اما هنگام خرید این تست ها درنظر داشته باشید که ممکن است در تفسیر نتایج آن با مشکل مواجه شوید زیرا این نوار‌ها به راحتی قابل تفسیر نیستند.

نحوه استفاده از کیت تخمک گذاری چگونه است؟
پیش از شروع تست، دستورالعمل موجود در بروشور یا بسته بندی کیت پیش بینی تخمک گذاری را با دقت بخوانید، زیرا ممکن است با دیگر تست‌هایی که پیش از این استفاده کرده‌اید تفاوت‌های جزیی داشته باشد.
به طور کلی، کیت پیش بینی تخمک گذاری همراه با مجموعه‌ای از نوار‌های تست است. بعضی از کیت‌ها دارای پنج نوار تست هستند و برخی دیگر ۱۰ نوار دارند.
اگر سیکل هایتان نامنظم هستند، بایستی با توجه به تاریخ آخرین پریود، بازه احتمالی تخمک گذاری را تعیین کنید. در این شرایط داشتن کیت تخمک گذاری با چندین نوار تست کمک می‌کند.

محاسبه زمان انجام تست
برای محاسبه زمان تخمک گذاری از نمودار زیر استفاده کنید. ابتدا طول سیکل قاعدگی خود را محاسبه کنید. طول سیکل قاعدگی شما تعداد روزها، از اولین روز پریود تا شروع پریود بعدی است.

آموزش روش استفاده از کیت تخمک‌گذاری
بر خلاف تست بارداری، اولین ادرار صبحگاهی نباید برای این تست استفاده شود. برای دستیابی به بهترین نتایج، باید هر روز در یک ساعت معین آزمایش انجام شود. هم چنین توصیه می‌شود میزان مصرف مایعات خود را از یک ساعت قبل از آزمایش کاهش دهید.
- در یک کاسه یا ظرف تمیز و خشک ادرار کنید.
- نوار تست را بردارید.
- نوار تست را در حالت عمودی نگه دارید (جهت فلش‌ها به سمت پایین). نوار را به میزان ۱ سانتی متر داخل کاسه ادرار کنید و حداقل ۵ ثانیه نگه دارید. طولانی‌تر شدن زمان غوطه ور شدن موجب نادرستی نتایج نمی‌شود.
- نوار را بیشتر از خط نشان در نمونه ادرار قرار ندهید.
- نوار تست را دربیاورید و روی سطح تخت قرار دهید.
- ۵-۱۰ دقیقه صبر کنید، سپس نتایج را بخوانید.

روش خواندن نتایج
هنگامی که منتظر خواندن نتیجه آزمایش هستید، ممکن است متوجه شوید که محلولی رنگی در طول نوار بالا می‌رود، که کاملا طبیعی است. کافی است ۵-۱۰ دقیقه صبر کنید تا نتایج را بخوانید. نتایج پس از گذشت ۳۰ دقیقه معتبر نیستند. برای تعیین نتایج، شدت رنگ خط تست را با خط کنترل مقایسه کنید:
نتیجه مثبت: نزدیکی زمان تخمک گذاری
اگر ۲ خط قابل مشاهده باشند و خط تست مشابه یا تیره‌تر از خط کنترل باشد، LH شما افزایش یافته و احتمالا در ۱۲ تا ۳۶ ساعت آینده تخمک گذاری خواهید کرد. هنگامی که نتیجه مثبت آزمایش را مشاهده کردید، نیاز به تکرار تست در روز‌های آینده نیست.
مثبت بودن آزمایش نشان دهنده این است که بهترین زمان برای اقدام به بارداری است.
نتیجه منفی: نبود هورمون LH
اگر خط ۲ قابل مشاهده است، اما خط تست کمرنگ از خط کنترل است، سطح هورمون LH به حد قابل قبول نرسیده است. همچنین، اگر خط تست قابل مشاهده نیست و تنها خط کنترل دیده می‌شود، سطح LH هنوز خیلی پایین است و باید تست روزانه را ادامه دهید.
بی اعتبار

اگر خط کنترل ظاهر نشود، تست نامعتبر است. دلیل آن می‌تواند یکی از موارد زیر باشد
- حجم کم نمونه
- انجام نادرست تست (عدم نگه داشتن نوار آزمون در ادرار به مدت حداقل ۵ ثانیه یا غوطه ور شدن خط نشان)
اگر نتیجه نامعتبری از تست گرفتید، نوار تست را در ظرف ادرار به مدت ۵ ثانیه فرو برید و ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد نتیجه را بخوانید.
اگر این بار نیز خط کنترل دیده نشد، آزمون نامعتبر است.
دستورالعمل‌های روی بسته بندی را مرور کنید و آزمایش را با استفاده از نوار تست دیگری با دقت بیشتری، تکرار کنید.

مزایای استفاده از کیت پیش بینی تخمک گذاری
- استفاده نسبتا آسان. برخلاف روش اندازه گیری درجه حرارت پایه بدن (BBT)، نیازی نیست که یک دماسنج در کنار رختخوابتان داشته باشید و به خاطر داشته باشید تا دقیقا پس از بیدار شدن دمای بدنتان را ثبت کنید.
- در این روش نیازی به استفاده از ادرار صبحگاهی نیست!
- بر خلاف نمودار دمای پایه بدن، که گذشتن زمان تخمک گذاری را اعلام می‌کند، کیت پیش بینی تخمک گذاری به شما اعلام می‌کند که تخمک گذاری نزدیک است. نمودار دمای پایه بدن نمی‌تواند به شما بگوید که چه هنگامی رابطه جنسی داشته باشید.
- نیازی نیست که از کیت تخمک گذاری دقیقا پس از برخاستن از خواب استفاده کنید. برای دریافت بهترین جواب بهتر است در یک بازه شش ساعته هر روز تست را انجام دهید.

معایب استفاده از کیت پیش بینی تخمک گذاری
- استفاده از تست برای چندین ماه پیاپی، هزینه بالایی دارد. به ویژه اگر سیکل‌های نامنظم داشته باشید، نیاز به بیش از پنج نوار تست در هر ماه دارید.
- برخی افراد در خواندن نتیجه آزمایش مثبت کیت تخمک گذاری مشکل دارند. اگر سطح LH در ادرار به حد کافی بالا نباشد، تشخیص میزان تیرگی خط تست کار دشواری است.
- استفاده از کیت پیش بینی تخمک گذاری برای زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ممکن است راه گشا نباشد، زیرا این افراد در یک دوره چندین جهش LH یا LH بالا را تجربه می‌کنند.
- از آنجا که کیت تخمک گذاری حضور LH در ادرار را تشخیص می‌دهد، ممکن است چند روز پیاپی نتیجه مثبت را گزارش کند، حال آنکه این نتایج مثبت کاذب هستند و نشان دهنده تخمک گذاری نیستند.
- کیت پیش بینی تخمک گذاری تنها نشان می‌دهد که بدن شما در حال تلاش برای تخمک گذاری است، اما نمی‌توانند تأیید کنند که تخمک گذاری اتفاق افتاده است. ممکن است سطح LH افزایش یابد و تخمک آزاد نشود.
در حالی که کیت پیش بینی تخمک گذاری نمی‌تواند وقوع تخمک گذاری را تایید کند، نمودار دمای پایه بدن آزاد شدن تخمک را اعلام می کند.
اگر کیت پیش بینی تخمک گذاری در کنار دیگر روش‌های تشخیص تخمک گذاری، مانند نمودار BBT استفاده شود، اطلاعات موثق تری در اختیار شما قرار می‌دهد.

علت عدم دریافت نتیجه مثبت از تست تخمک گذاری چیست؟
بسیاری از مواقع ممکن است شما از نوار تست تخمک گذاری استفاده کنید، اما نتیجه‌ای دریافت نکنید. علت چیست؟

انجام زود هنگام تست
یکی از دلایل این اتفاق، این است که زودتر از موعد تست را انجام داده اید. به زبان ساده تر، کیت تخمک گذاری دارای پنج نوار تست است و شما در روز ۱۳ ام سیکل تست را آغاز می‌کنید. در روز ۱۷ ام آخرین تست خود را انجام می‌دهید. اما اگر تخمک گذاری در روز ۲۵ ام سیکل اتفاق بیفتد، شما نتیجه مثبتی دریافت نمی‌کنید، زیرا در روز‌های ۲۲، ۲۳ و ۲۴ ام سیکل آزمایش را انجام نداده اید.

انجام دیر هنگام تست
احتمال دیگر این است که تست را خیلی دیر انجام داده اید. فرض کنید شما در روز ۱۲ ام سیکل تخمک گذاری کنید، اما آزمایش را از روز ۱۴ ام آغاز کنید. در نتیجه نقطه اوج LH را از دست می‌دهید و نتیجه تست منفی خواهد بود.
توصیه مهم: در نظر داشته باشید که هرچه سیکل‌های شما طولانی‌تر باشند، تخمک گذاری دیرتر از حالت میانگین اتفاق می‌افتد. هرچه سیکل‌های شما کوتاه‌تر باشند، تخمک گذاری زودتر اتفاق می‌افتد (بار دیگر نگاهی به نمودار بیاندازید).

عدم تخمک گذاری
دلیل دیگری که منجر به عدم دریافت نتیجه مثبت می‌شود این است که در طول یک سیکل ماهانه تخمک گذاری نکنید. این اتفاق غیر طبیعی نیست و ممکن است هر از گاهی رخ دهد. با این وجود، اگر پس از چند ماه آزمایش، نتیجه مثبتی دریافت نکردید یا سیکل‌های تان نامنظم است، حتما مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.

تست بارداری و کیت تخمک گذاری
ممکن است شنیده باشید که می‌توان از تست‌های تخمک گذاری برای تشخیص حاملگی استفاده کرد. بله، درست است، اما آن‌ها هرگز دقت تست‌های بارداری را ندارند.
دلیل آن که تست تخمک گذاری می‌تواند به عنوان تست بارداری (گاهی اوقات) عمل کند، این است که هورمون LH (که تست تخمک گذاری آن را تشخیص می‌دهد) از لحاظ مولکولی بسیار شبیه به hCG (هورمون بارداری که تست‌های بارداری تشخیص می‌دهد) است.
بنابر این اگر باردار باشید و از تست تخمک گذاری استفاده کنید، احتمالا نتیجه مثبت می‌گیرید. با این حال، امکان خطا نیز وجود دارد. در این گونه موارد تست بارداری قابل اعتمادتر است.

جمع بندی
- استفاده از کیت تخمک گذاری برای پسردار شدن در حد تئوری است و اثبات نشده است.
- روش شتلز می‌گوید اگر رابطه جنسی در حدود ۱۲ ساعت قبل و بعد از تخمک گذاری انجام شود شانس باروری با جنین پسر بیشتر می شود.
- کیت پیش بینی تخمک گذاری روش موثری برای تعیین پنجره باروری در سیکل ماهانه است.