نوزاد تازه متولد شده،جالب انگیز! (۱)

علاوه بر وضعیت فیزیکی نوزاد تازه متولد شده صرفاً با نگاه کردن نیز می توان چیزهای بسیاری آموخت. نوزاد در طی یکی دو روز اول احتمالاً انگشتان دست و پایش کبود و باقی بدن به رنگ صورتی است. این امر کاملاً طبیعی است.

در طی چند روز انگشتان دست و پا، همرنگ سایر نقاط بدن می شوند. در صورت تداوم رنگ آبی یا دودی، دکتر قلب یا ریه نوزاد را مورد معاینه قرار می دهد. الگوی تنفسی نوزاد متغیر است. تنفس نوزاد ممکن است در فاصلۀ زمانی بین 2 الی 3 دقیقه از 60 تا 70 بار در دقیقه به 20 یا 30 بار در دقیقه برسد. تنفس حتی اگر صدادار باشد نباید با سختی و کوشش انجام شود. تنفسی که با کوشش همراه باشد نشان دهندۀ مشکلات ریوی است و با تنفس سریع طبیعی متفاوت است.

شدت و کیفیت گریه نوزاد اطلاعاتی در مورد مجاری تنفسی، تارهای صوتی و توانایی عمومی به ما می دهد. نوزاد هنگام حرکت و جنب و جوش باید چهار دست و پایش را تکان دهد و بنابراین فرصت خوبی فراهم می شود تا هرگونه مشکل حرکتی مورد بررسی قرار گیرد. رنگ نوزاد در هنگام گریه شدید معمولاً از صورتی کم رنگ به قرمز تیره تغییر می یابد. پوست نوزاد تازه متولد شده معمولاً خشک و پوسته پوسته است گویا در حال پوست انداختن است. پوست صاف و درخشانی را که در مجلات کودکان می بینیم پس از گذشت هفته ها ایجاد می شود.

در هنگام تولد پوششی روغنی به نام وِرنیکس پوست را فرا گرفته است. گرچه مقدار بیشتر ورنیکس در اولین حمام نوزاد با لیف می ریزد اما کمی از آن در پشت گوش ها و چین های کفل باقی می ماند. در حقیقت از بین بردن وِرنیکس به هیچ وجه لازم نیست. ورنیکس ممکن است جذب پوست شود. برخی معتقدند که ورنیکس حاوی مواد ضد باکتری است. موهای بلند روی بدن نوزاد معمولاً در طی چند هفته اول می ریزند. دانه های زرد و سفیدی که بر روی بینی، گونه و چانه اکثر نوزادان دیده می شود مجموعه ای از چربی های جمع شده است که ناشی از غدد چربی پوست می باشد. این دانه ها نیاز به درمان ندارند و ظرف چند هفته محو می شوند.

دانه های کم رنگ و قرمز به شکل پیسی غالباً بر روی قسمت فوقانی مژه، پشت گردن، روی پل بینی و پیشانی دیده می شوند. خوشه ای شدن رگ های نازک خونی (مویرگ ها) در بدو تولد و دورۀ اولیۀ نوزادی باعث این دانه ها می شوند. علت ایجاد آنها مشخص نیست. در گذشته به لک هایی که در قسمت انتهایی گردن ایجاد می شود گاز لک لک می گفتند چون براساس افسانه ها، لک لکی پس گردن نوزاد را با منقار گرفته و او را به خانه جدیدش می آورد. هنگامی که نوزاد گریه می کند گاز لک لک، سرخ و پررنگ می شود. این لک ها تا یک سالگی محو می شوند.

متداول ترین خال، خال گوشتی است که از اتساع رگ های خونی حاصل می شود. این خال در بدو تولد دیده نمی شود بلکه هنگامی که کودک به خانه آورده شد ایجاد می گردد. پوست نوزاد تازه متولد شده بسیار حساس است. هنگامی که نوزاد تحریک می شود، چه از روی گرسنگی و چه با فشار انگشت پرستار یا دکتر، لکه های قرمز وسیع یا پراکنده ای بر روی بدنش ظاهر می شود که گاهی در برخی از قسمت ها بیشتر باقی می ماند.

علت ایجاد این لکه های پراکنده به طور قطع مشخص نیست اما به نظر می رسد که علت آن جریان خون ناقص در پوست باشد. این تغییر رنگ درمان خاصی ندارد و در طی چند ماه این واکنش ها ناپدید می گردند. کهیر در نوزادان پس از یکی دو روز اول ظاهر می شود و بسیار شایع است و تا چند هفته بعد ادامه دارد. دلیل اصلی این کهیر نامشخص است. لکه های وسیع قرمز رنگ با مراکز کوچک سفید رنگ را نوعی کهیر می شناسیم که شبیه به دانه های عرق سوز می باشد اما کوچکتر.

کهیر در صورت، گردن و بالاتنه مقاوم تر از دست ها و پاها است. این دانه ها در چشم برهم زدن ظاهر و ناپدید می گردند، از آنجا که این نوع کهیر زودگذر و بی ضرر است و محققان انگیزه ای برای تحقیق در مورد آن نداشته اند، روش مداوای آن نیز مشخص نیست. ممکن است سر نوزاد به طور زودگذر کج و نامتعادل شود و تغییرشکل دهد. استخوان های جمجمۀ نوزاد همانند بزرگسالان محکم به هم وصل نشده است و ممکن است چند درجه تغییر حالت دهد. بنابراین معمولاً به سر در هنگام تولد نباید فشاری وارد شود.

فاصلۀ طبیعی استخوان ها را با لمس پس سر با انگشتان می توان حس کرد. شما کاملاً شیار کوچکی را که استخوان ها را از هم جدا می کند حس می کنید. در میان سر به طرف جلد، ملاج داخلی قرار دارد. در بخش عقبی سر، ملاج خارجی که کوچکتر است واقع شده است. پوشش ملاج ها بسیار سخت بوده و می توان بدون ترس از آسیب دیدگی آن را فشار داد. با رشد نوزاد، استخوان های جمجمه جوش خورده و شیارها بسته می شوند. در بیشتر نوزادان بسته شدن ملاج قدامی بین شش ماهگی تا یک و یا یک و نیم سالگی به وقوع می پیوندد. در حالی که ملاج پسین بین چند هفته تا چند ماه بسته می شود.

در کودکی که آرام و ساکن است و در وضعیت نشسته قرار گرفته است ملاج قدامی تپش دارد. هنگامی که طفل گریه می کند نقطۀ نرم سر فشرده می شود. رگ های سر نوزاد از رگ های سر بزرگسالان برجسته تر است زیرا به سطح پوست نزدیک تر است. در ضمن موی کمتری روی آن را پوشانده است. تورم جمجمه به دنبال فشار دهانه رحم در هنگام وضع حمل به علت خونریزی است. این خونریزی در عرض 24 تا 48 ساعت جذب شده و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. ضربه به سر در هنگام زایمان ممکن است باعث ایجاد ترک های باریکی در جمجمه و خونریزی بین جمجمه و کاسه سر شود.

تجمع خون را می توان به صورت تورمی در یک طرف سر دید و آن را سِفالونِماتوما می نامند. این تورم نیاز به معالجه ندارد و در طی چند هفته بهبود می یابد. چشم نوزاد تازه متولد شده به طور کامل شکل گرفته است و در بخش سفید آن معمولاً لکه های کوچک قرمزی دیده می شود که ناشی از خونریزی خفیفی است که بر اثر وارد آوردن فشار بر سر در هنگام زایمان حادث می شود. این لکه های خون ظرف حدود یک هفته کاملاً محو می شوند و اثر سویی بر کودک ندارند.

نوزادان می توانند چشم را بر جسمی به رنگ قرمز یا زرد کم رنگ متمرکز کرده و حرکت آن را دنبال کند. آنها در مقابل نور شدید و درخشان پلک را محکم بر هم فشار می دهند. اگر نوزادی را در هوا بچرخانید به طور واکنشی سرش در جهت چرخش می گردد و چشم هایش با ریتم خاصی با حرکتی آهسته و تند با چرخش همراهی می کند. هنگام توقف چشمان کودک برای چند دقیقه به چرخش سریع و ریتم دار خود ادامه می دهد. این عکس العمل ها به ارتباط های پیچیده وضعی - حسی بین مغز و گوش برمی گردد.