هفته های اول تولد نوزاد، مراقبتها از مادر و بچه

اگر شما هم زمان تولد نوزاد دلبندتان نزدیک است شاید استرس و نگرانی‌هایی داشته باشید. اینکه با تولد نوزاد به زودی مادر می‌شوید و دنیایی از مسئولیت‌ها را تجربه می‌کنید به همان اندازه که هیجان‌انگیز است می‌تواند اضطراب هم ایجاد کند. نوزاد تازه‌ متولد شده شما همه زمان و نیرویتان را می‌گیرد. بنابراین باید به اندازه کافی به خودتان اهمیت بدهید تا انرژی کافی برای نگهداری از این فرشته کوچک داشته باشید.

تولد نوزاد
بلافاصله بعد از تولد نوزاد، او را به بخش نوزادان می‌فرستند تا تست‌های سلامت به نام تست آپگار را از او بگیرند، این تستی است که با کمک آن پزشکان از سلامت نوزاد مطمئن می‌شوند و نشانه‌های حیاتی او را چک می‌کنند. این تست یک دقیقه بعد از تولد نوزاد و برای بار دوم پنج دقیقه بعد از زایمان انجام می‌شود و بعد نوبت به معاینه جسمی می‌رسد. بعد از بررسی دمای بدن، نبض، تعداد تنفس، اندازه‌گیری وزن، قد و دور سر، نوزاد را به آغوش شما می‌آورند تا آرام بگیرد و اولین شیر زندگی‌اش را بخورد. پس از اطمینان از سلامت نوزاد در صورتی که مادر مشکل جسمی حادی نداشته باشد مرخص می‌شود. حالا دیگر شما با فرشته تازه متولد شده‌تان به خانه می‌روید تا زندگی جدیدی که پیش رو دارید آغاز کنید.

چرا پس از تولد نوزاد افسرده شده‌اید؟
ممکن است در روزهای ابتدایی تولد نوزاد احساس خستگی و افسردگی کنید. سندرم افسردگی پس از زایمان معمولا در روزهای سوم و چهارم به بعد به سراغ مادران می‌آید.اگر بعد از تولد نوزاد دلبندتان احساس درماندگی کردید و از اوضاع جدید لذت نمی‌بردید، به سرعت با پزشک خود مشورت کنید. افسردگی پس از زایمان در تمام مادران شایع است و به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد و پزشک شما مطمئنا می‌تواند کمکتان کند تا با این اوضاع کنار بیایید. هر چه نوزاد شما بیشتر از سینه شیر بخورد و مک بزند، غدد شیری بیشتر تحریک می‌شوند و شیر بیشتری ترشح می‌کنند، پس هر وقت نوزاد نیاز داشت به او شیر بدهید و در ماه‌های اول برنامه و ساعت را فراموش کنید.

هفته‌های اول تولد نوزاد
شاید نسبت به هفته پیش نتوانسته‌اید بهتر بخوابید یا اینکه همان زمان که داشتید می‌خوابید با گریه نوزاد بیدار شدید. مشکلات شما به عنوان یک مادری که تازه بچه‌اش را به دنیا آورده است در این هفته تمام نمی‌شود. حوصله نداشتن، خستگی و حتی سازگاری نداشتن یکی دیگر از ره‌آوردهایی است که مادران بعضی وقت‌ها در هفته‌های اول و گاه چند ماه پس از بارداری آن را تجربه می‌کنند. ولی برای شما که بزرگترین ره‌آورد را در بغل دارید، گذشتن از این بحران‌ها مشکل نخواهد بود؛ کافی است نسبت به حالات خود و فرزندتان هوشیار باشید و بیش از اندازه از خود انتظار نداشته باشید. درواقع شما باید هم از او مراقبت کنید و هم نیرو و قوای از دست رفته‌تان را به دست آورید.

تغییرات وزنی نوزاد
نوزاد در هفته‌های اول روزانه ۳۰ گرم وزن اضافه می‌کند و در هفته دوم حدودا ۲۴۰ گرم به وزن نوزاد اضافه می‌شود، پس اگر فرزند شما تا پایان هفته اول به سه کیلو رسیده بود، می‌توانید انتظار داشته باشید تا پایان هفته دوم حداقل سه کیلو و چهارصد گرم وزن پیدا کند.

به نوزادتان توجه کنید
اگر کودک شما به وقت طبیعی به دنیا آمده باشد احتمالا شبیه یک فرشته لپ صورتی است اما اگر کمی زودتر به دنیا آمده باشد ممکن است کمی زرد به نظر بیاید. در اتاق با نور کافی فشار ملایمی روی قفسه سینه کودک وارد کنید، اگر هنگام برداشتن فشار، ته رنگ زردی روی پوست باقی ماند با پزشک خود مشورت کنید. پزشکان می‌توانند با انجام آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح بیلیروبین به شما کمک کنند. برای برطرف کردن زردی معمولا از فتوتراپی استفاده میکنند، یعنی کودک را برهنه زیر نور فلورسنت قرار میدهند تا بیلیروبین خون پایین بیاید. خودتان هم می‌توانید با قرار دادن کودک در معرض نور خورشید به پایین آوردن این پروتئین کمک کنید. در این چند روز وظیفه پاک کردن پوشک هم بر عهده شماست. با دیدن اولین دفع نوزاد تعجب نکنید، اولین دفع‌ها ماده‌ای سیاه رنگ و قیر مانند و چسبناک است که مکونیوم نام دارد و در اثر بلعیدن آب درون رحم در معده نوزاد جمع شده است. این کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. کودک باید تا ۲۴ ساعت اول حداقل یک بار مکونیوم دفع کند. در غیر این صورت بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

چطور با نوزاد تازه متولد شده‌تان ارتباط برقرار کنید
نوزادان در این سن با گریه کردن ارتباط برقرار می‌کنند و صداهای ناگهانی باعث ترسشان می‌شود. از گریه‌های فرزندتان نترسید. او از تنها ابزارش برای هشدار دادن به شما و بیان خواسته‌ها یا نارضایتی‌هایش استفاده می‌کند. علاوه بر این شما می‌توانید با لمس کردن به بهترین شیوه با نوزادتان ارتباط برقرار کنید. محققان می‌گویند تماس بدنی با کودک نه‌ تنها او را آرام می‌کند، بلکه در روزهای بیماری هم به تسریع روند بهبودش کمک می‌کند. کودک شما عاشق این است که به وسیله شما لمس شود.

حتما پس از شیر دادن به نوزاد باد گلوی او را بگیرید
این کار به مهارت و استعداد خاصی نیاز دارد که البته مادران به سرعت رگ خواب نوزادشان دستشان می‌آید. اگر نوزاد بعد از شیر خوردن آروغ نزند هوایی که با مکیدن شیر بلعیده است باعث می‌شود دل‌ درد بگیرد. برای آروغ گرفتن موقعیت‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام یک بهتر جواب می‌دهد. او را عمود بگیرید طوری که سرش روی شانه‌تان باشد و قفسه سینه‌اش روی سینه‌تان قرار بگیرد و بعد کمر و شکمش را به آرامی ماساژ بدهید.

میزان خواب نوزاد
هیچ الگوی دقیقی برای میزان خواب نوزادان موجود نیست. نوزادان دو هفته هنوز ساعات درونی‌شان تطبیق پیدا نکره است و معمولا بین ۱۶ تا ۲۰ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند. نوزادان معمولا در دو هفته اول هر سه یا چهار ساعت از خواب بیدار می‌شوند. اگر نوزادان ساعات بیشتری را بخوابند احتمالا طی روز گرسنه‌تر شده و به وعده‌های غذایی بیشتری نیاز خواهند داشت.

قانون طلایی دوران مادری: هر زمان نوزاد خوابید شما هم بخوابید. به تغذیه خودتان هم اهمیت بدهید تا دچار ضعف نشوید، به خصوص اگر نوزاد از شیر خودتان تغذیه میکند بیشتر به خودتان برسید تا مواد و ویتامین‌های لازم هم به بدن شما برسد و هم به بدن نوزاد.

نکات مهم در ارتباط با تولد نوزاد و نگهداری از او:
قبل از ورود نوزادتان به خانه یک خانه‌تکانی انجام دهید و همه جای خانه را تمیز کنید.
یک دستگاه تصفیه‌کننده هوا در خانه داشته باشید.
صندلی کودک برای آوردن نوزاد از بیمارستان به خانه را فراموش نکنید.
بهترین روش تغذیه کودک شیر مادر است.
لباس‌های نوزاد را پیش از استفاده بشویید.
پوشک نوزادان در ماه‎های اول تولد نوزاد روزی چند مرتبه باید تعویض شود. بنابراین پوشک به اندازه کافی و در اندازه مناسب خریداری کنید.
چند اسباب بازی که موسیقی ملایمی دارند، بخرید و در اتاق کودک قرار دهید.
دوربین را جایی در دسترس قرار دهید. روزهای اول تولد نوزاد دیگر تکرار نخواهند شد.