غذا دادن به نوزادان، اصولش چیست؟

روش‌‌های کاربردی در تغذیه تکمیلی مطلوب شیرخوار
منظور از تغذیه تکمیلی مطلوب، تنها توجه به نوع و مقدار غذا نیست بلکه شامل نحوه غذا دادن به شیرخوار نیز هست. یعنی چگونه؟ چه وقت؟ کجا؟ و چه کسی به او غذا می‌دهد؟
بنابراین با به کارگیری نکات زیر که در تغذیه صحیح شیرخوار اهمیت ویژه‌ای دارد می‌توان «تغذیه تکمیلی مطلوب» را برای او فراهم نمود.

۱) شیرخوار هنگام غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد و مشتاق غذا خوردن باشد و مادر یا مراقب، با خوش خلقی و تشویق او به خوردن غذا، این زمان را برایش لذت بخش کند.

۲) هنگام غذا خوردن، بهتر است کودک راست بنشیند و مقابل مادر یا پدر باشد به این ترتیب کودکمی‌تواند آن چه را که در مورد غذا باید کشف کند انجام دهد و احتمال خفگی او هم به دلیل پرت شدن غذا به گلویش کمتر خواهد بود. در صورت امکان یک صندلی مخصوص غذا خوردن کودک برای این کار مناسب‌تر است.

۳) غذا دادن باید با صبر و حوصله و همراه با نگاه کردن به چشمان کودک‏، لبخند زدن و گفتار خوب باشد.

۴) نباید به شیرخواری که خواب آلوده یا در وضعیت دراز کشیده است غذا داد.

۵) شیر خوار را باید به خوردن تشویق کرد ولی نباید به اجبار متوسل شد. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس و توجهش به چیز دیگری جلب نشود.

۶) گاهی مادران اجازه نمی‌‌دهند کودک مطابق میل و نیاز خود غذا طلب کند در حالی که بهتر است اشتیاق و اشتهای کودک حتماًً در نظر گرفته شود.

۷) غذا باید با توجه به توانایی‌ها و مهارت‌‌های تغذیه‌ای کودک، تهیه و به او ارائه شود.

۸) ضمن غذا دادن به شیرخوار، می‌توان به او هم اجازه داد که از انگشتانش استفاده کند و به غذا دست بزندو آن را به دهان ببرد.

۹) شیرخواران بزرگ‌تر از ۹ ماه اصرار دارند که با دست خودشان غذا را بردارند و بخورند. ضمن این که این اجازه باید به آنان داده می‌شود باید در غذا خوردن کمکشان کرد ولی نباید آن‌ها را تنها گذاشت.

۱۰) چنانچه کودک از خوردن بعضی غذاها روگردان باشد می‌توان با تغییر در ظاهر و قوام غذا، رعایت تنوع و استفاده از برخی ادویه‌ها (زردچوبه) و چاشنی‌ها (آب لیموترش تازه، آب نارنج تازه، آب هویج) و سبزی‌‌های خوشبوی سائیده شده او را به خوردن غذا تشویق نمود.

۱۱) در صورتی که شیرخوار غذای کمکی را نخورد، مادر نباید آن را به کلی از برنامه غذایی او حذف نماید بلکه بهتر است هر چند روز یک بار مجدداً آن را تهیه و به کودک ارائه کند زیرا اغلب شیرخواران پس از ۷ یا ۸ بار و گاهی هم ده یا پانزده بار ارائه همان غذا، نهایتاً آن را پذیرفته‌اند.

۱۲) اگر شیرخوار بعضی روزها، کمتر از آن چه انتظار می‌رود غذا بخورد مهم نیست، چون مقدار غذایی که در طی یکی دو هفته می‌خورد اهمیت دارد.

۱۳) با توجه به مراحل تکامل کودک، نباید انتظار داشت که شیرخوار هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب بماند. با تمرین بیشتر، مرحله ریخت و پاش به تدریج کمتر می‌شود. برخی کارهای او مانند پرت کردن غذا، بازی کردن با غذا و ... را می‌توان با آرامش و ملایمت محدود کرد.

۱۴) برای این که شیرخوار لباسش را کثیف نکند و در خوردن هم آزاد باشد می‌توان از پیش بند و سفره استفاده کرد.

۱۵) وقتی شیرخوار بزرگ‌تر می‌شود و می‌تواند به تنهایی بنشیند بهتر است او را با سایر اعضاء خانواده سرمیز غذا یا سفره نشاند تا همزمان با غذا خوردن دیگران، او هم با کمک یکی از افراد خانواده غذایش را بخورد.

۱۶) چون خانواده در برابر تغذیه کودک مسئولیت دارد لذا بهتر است پدر و سایر افراد خانواده، با میل و علاقه و رغبت در تغذیه کودک مشارکت نمایند ولی هرگز با زور به او غذا ندهند.

۱۷) اگر شیرخوار غذایش را خوب می‌خورد باید او را تحسین کرد و اگر نمی‌‌خورد نباید ناراحت و مایوس شد.

۱۸) بهترین راه تشویق شیرخواری که خوب غذا می‌خورد «آفرین گفتن» به او، «دست زدن» برای او و «به به» گفتن است مثلاً آفرین سارا جان که همه غذایت را خوردی، همه برای او دست بزنید.

۱۹) هر ماده غذایی که به شیرخوار داده می‌شود، به خصوص اگر جدید باشد باید نام برده شود تا کودک علاوه بر طعم آن با اسمش هم آشنا شود مثلاً باید گفت الآن «مهسا کوچولوی ما سوپ می‌خورد، به به چه سوپ خوشمزه‌ای!»

۲۰) اگر کودکان از غذا خوردن لذت ببرد زودتر یاد می‌گیرند که شخصاً غذا بخورند.