نوشیدن قهوه در دوران شیردهی، آیا برای کودک مضره؟

اهمیت تغذیه کودک در رشد جسمی و ذهنی کودک بر هیچ کسی پوشیده نیست. انتظار می‌رود که مادران باردار در دوران بارداری مراقب رژیم غذایی خود باشند حتی اگر در شرایط مطلوبی به سر می‌برند اما آیا این پرهیز پس از تولد نوزاد نیز ادامه دارد است؟ آیا پس از ۹ ماه مراقبت و تبعیت از رژیم غذایی خاص می‌توان با تولد نوزاد طبق عادات غذایی سابق خود زندگی کرد؟ غالبا خانم‌ها در دوران بارداری تمام تلاش خود را می‌کنند که تا حد ممکن از برنامه غذایی سالم تبعیت کنند و نگران تکه پنیرفرآوری شده یا یک وعده ماهی هستند که پیش از متوجه شدن از بارداری خود خورده‌اند که مبادا برای جنین مضر باشد. در خصوص مادرانی که به کودکان خود شیر می‌دهند این نگرانی و مراقبت در دوران شیر دهی همچنان باقی است. یکی از سوالات متداول نوشیدن قهوه در دوران شیردهی است که در ادامه آن را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.

تغذیه کودک با شیر مادر دارای مزایای بسیار و معایب اندکی است که از این میان می‌توان به محرومیت مادراز بعضی غذاها در دوران شیر‌دهی به عنوان یکی از این معایب اشاره کرد. حکایت‌های بسیاری از زبان مادربزرگ‌های خود در خصوص تاثیرمصرف غذاهای خاص توسط مادر در دوران شیر‌دهی بر نوزاد شنیده‌ایم، به طور مثال مصرف کلم باعث ایجاد گاز در معده نوزاد می‌شود‌ و نوشیدن قهوه موجب می‌شود که نوزاد تمام شب بیدار بماند. پس آیا مصرف قهوه را باید به کلی تا انتهای دوران شیردهی قطع کرد؟ سوال اکثر مادران این است که با علم براین که تنها چند جرعه از قهوه‌ای که توسط مادر نوشیده می‌شود از طریق شیر به فرزند آنها منتقل می‌شود آیا همچنان در خصوص نوشیدن قهوه در دوران شیردهی جای نگرانی است؟

پاسخ این است که نه با توجه به این که مقدار بسیار اندکی از قهوه وارد شیر مادر می‌شود تقریبا جای هیچ نگرانی نیست البته نوشیدن قهوه در دوران شیردهی مشروط بر این که کنترل شده و به مقدار کم باشد برای کودک شما مشکلی ایجاد نمی‌کند و این در صورتی است که سن کودک بیشتر از سه ماه باشد‌. پس از گذشت سه ماه شما مجاز به نوشیدن قهوه در دوران شیردهی هستید اما استفاده افراطی آن توصیه نمی‌شود چرا که مقداری از آنچه که مادر می‌نوشد به شیر وی و به تبع آن به کودک شیرخواره منتقل می‌شود. حال می‌خواهیم به بررسی اثرات نوشیدن قهوه در دوران شیردهی بپردازیم.

بنا بر دلایلی کافئین برهر کودک تاثیری متفاوت دارد

اول از همه این که هر آنچه شما در دوران بارداری انجام دهید در کودک نهادینه می‌شود اما نه آنطور که فکرش را می‌کنید. در حقیقت چنانچه در دوران بارداری خود کمی قهوه نوشیده باشید به احتمال قوی کودک شما پس از تولد به نوشیدن قهوه در دوران شیردهی و کافئین موجود در آن عکس العمل کمتری نشان می‌دهد. در هر صورت اگر فکر می‌کنید که در دوران بارداری کاملا از نوشیدن قهوه پرهیز کرده‌اید، عدم نوشیدن قهوه در دوران بارداری موجب می‌شود که کودک شما نسبت به نوشیدن قهوه در دوران شیردهی توسط شما حساسیت بیشتری نشان دهد. دوم این که کودکانی که کمی بزرگتر شده‌اند نسبت به کودکان زیر شش ماه حساسیت کمتری از خود در خصوص نوشیدن قهوه توسط مادر نشان می‌دهند، بنابراین اگر متوجه شدید که کودک شما نسبت به قهوه‌ای که می‌نوشید حساسیت نشان می‌دهد مصرف آن را به چند ماه بعد موکول کنید تا مطمئن شوید نوزاد به آن واکنش منفی نشان نمی‌دهد. طبق اظهارات مرکز تحقیقات سلامت نوزادان، کودکان بعد از گذشت سه ماه قادر به جذب و دفع کافئین موجود در قهوه هستند و هر چه بزرگ‌تر می‌شوند راحت‌تر می‌توانند به هضم و دفع این ماده بپردازند.

موسسه شیردهی استرالیا چنین اظهار می‌دارد که تا قبل از سن شش ماهگی فرآیند جذب و دفع کافئین هنگام نوشیدن قهوه در دوران شیردهی توسط مادر ممکن است تا ۱۶۰ ساعت به طول بیانجامد (بیش از ۶ روز) و به مادران در این خصوص هشدار می‌دهد و این در حالی است که زمان این فرایند پس از شش ماهگی به ۳ تا ۷ ساعت کاهش می‌یابد.

نوشیدن قهوه در دوران شیردهی تا چه میزان مجاز است؟

تنها یک در صد از کافئینی که توسط مادر نوشیده می‌شود از طریق جریان خون وارد شیر مادر می‌شود و پس از گذشت یک ساعت از نوشیدن قهوه، بالاترین میزان کافئین در شیر مادر موجود است. این که حد مجاز مصرف قهوه در روز چقدر است بستگی به مادر و فرزند دارد، اگر فرزند شما فرایند جذب و دفع قهوه را در کم‌ترین زمان و به درستی انجام می‌دهد در نتیجه تاثیرات منفی قهوه کمتر است. چنین گفته می‌شود که نوشیدن قهوه در دوران شیردهی و بارداری باید به گونه‌ای باشد که درهر روز افزون بر ۳۰۰ میلی گرم کافئین وارد بدن نشود (حدود دو فنجان در روز که بسته به نوع دم کردن کمی متغیر است). موسسه سلامت کودکان (وابسته به آکادمی اطفال آمریکا) چنین عنوان می‌کند که نوشیدن قهوه در دوران شیردهی چنانچه با فاصله باشد و در طی روز صرف شود تا سه فنجان در روز مشکلی ایجاد نمی‌کند و میزان کافئین موجود در ادرار کودک بسیار ناچیز خواهد بود. بر اساس تجربیات شخصی گروهی از مادران، نوشیدن کمی قهوه در دوران بارداری و بعد از آن مخصوصا در زمستان فرزندان آنها را به نظر آرام‌تر و قابل کنترل‌تر می‌کند، اگرچه نوشیدن قهوه در دوران شیردهی در خصوص مادرانی که به ندرت قهوه مصرف می‌کنند منجر به بی‌قراری فرزند در کل روز می‌شود‌ بنابراین نتیجه می‌گیریم که میزان مصرف قهوه به مادر و فرزند و عادت‌های معمول ایشان دارد.

اثرات قهوه روی شیر مادر

کافئین محرکی ضعیف است و بر اساس گزارشات مادران، تاثیر آن روی فرزندان آنها متفاوت است که از آن جمله می‌توان به بی خوابی و بی قراری کودکان اشاره کرد. در بعضی مادران نوشیدن قهوه در دوران شیردهی موجب افزایش شیرمی‌شود‌. طبق گزارش‌ها کلی و بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۱۹۹۴ ، مصرف مستمر قهوه می‌تواند موجب کاهش میزان آهن موجود در شیرمادر شود.

کافئین نهفته

در نظر داشته باشید که تنها قهوه نیست که حاوی کافئین است بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا، انواع نوشابه، چای و حتی شکلات‌ها دارای کافئین هستند که البته میزان کافئین موجود در چای و شکلات بسیار کمتر از میزان کافئین قهوه است‌. اگر طی روز چند فنجان قهوه می‌نوشید و علاوه بر آن از شکلات، یک فنجان چای یا یک قوطی نوشابه انرژی زا مصرف می‌کنید در واقع میزان مصرف کافئین خود را افزایش داده‌اید.

چگونه بر اعتیاد خود به قهوه غلبه کنید؟

اگر کودک شما به نوشیدن قهوه در دوران شیردهی به میزان کم عکس العمل منفی نشان نمی‌دهد، می‌توانید به نوشیدن آن ادامه دهید البته توجه داشته باشید که در مصرف آن جانب احتیاط را نگه دارید. تا حد ممکن مصرف قهوه را کاهش دهید تا اطمینان حاصل کنید که فرزند شما در اثر نوشیدن قهوه توسط شما دچار پرتحرکی یا بی‌قراری نمی‌شود. این مشکل با رعایت تعادل در نوشیدن قهوه به راحتی قابل حل است.

از نوشیدن اسپرسو به طور مداوم خودداری کنید حتی اگر احساس می‌کنید که تنها چیزی است که پس از تحمل چندین شب بی‌خوابی به شما کمک می‌کند تا بیدار بمانید. چنانچه میزان مصرف کافئین شما بسیار زیاد است سعی کنید میزان مصرف آن را در عرض چند هفته و به تدریج کاهش دهید.

چنانچه تصمیم به کاهش مصرف کافئین گرفتید همچنان مصمم بر تصمیم خود استوار باشید حتی اگر علائمی همچون سردرد گریبان گیر شما شد. در صورتی که پس از کاهش مصرف هنوز در فرزند خود علائمی ناشی از مصرف بیش از اندازه کافئین موجود در رژیم غذایی خود مشاهده می کنید در نظر داشته باشید که چند روز طول می‌کشد تا کودک شما رفتارش عادی شود چرا که هنوز مقداری کافئین در سیستم گردش خون کودک شما موجود است.

میزان کافئین موجود در قهوه بسته به نوع آن متفاوت است بنابراین جهت کاهش مصرف کافئین می‌توانید نوع قهوه خود را تغییر دهید. اگر صرفا ار نوشیدن قهوه لذت می‌برید بهتر است از قهوه‌های فاقد کافئین استفاده کنید.

کلام آخر

برای این که با مشکل مواجه نشوید از نوشیدن قهوه در دوران شیردهی بپرهیزید. اگر در دوران شیردهی تصمیم به نوشیدن قهوه یا انواع دیگر غذاهای حاوی قهوه دارید مصرف آن را به تدریج شروع کنید و اجازه بدهید که کمی نوزاد شما بزرگ‌تر شود و پس از مصرف این مواد غذیی به نوع واکنش فرزند خود توجه کنید تا در صورت بروز واکنش منفی متوجه آن شوید.