نارسایی کلیه نوزاد، علت و علائم

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: عوارض هیدرونفروز در نوزادان چیست؟ چه عاملی باعث آسیب کلیه در این بیماری می شود؟

پاسخ از دکتر آزاده فهیمیان، متخصص اطفال:
هیدرونفروز به علت انسداد در مسیر جریان ادرار بعد از کلیه به وجود می آید. هر وقت هیدرونفروز رخ دهد در آن صورت ادرار تجمع پیدا می کند، در سیستم جمع کننده ادراری کلیه می ماند و باعث تورم کلیه و بزرگ شدن آن و به تدریج باعث تخریب در کلیه می شود. اگر هیدرونفروز طولانی شود یعنی ادرار در کلیه بماند کلیه تخریب می شود. تجمیع مواد سمی که قرار بوده توسط کلیه از بدن دفع شود منجر به نارسایی کلیه و دیالیز شده و در نهایت نیاز به پیوند کلیه خواهد بود. متاسفانه در کشور ما مسایل ادراری کودک دیر تشخیص داده می شود و وقتی هم تشخیص داده می شود خیلی دیر درمان قطعی می شود. مادران با سماجت باید حواسشان به تغییرات ادرار نوزاد یا کودک خود باشد. مادر باید متوجه بوی ادرار نوزاد ، کاهش جریان و مقدار آن و سونوگرافی های مشکوک او باشد. خیلی اوقات هیدرونفروز وجود دارد اما ما متوجه نیستیم. کاهش ادرار نوزاد علامت مهمی است، مادر باید همیشه پوشک نوزاد را که باز می کند دقت کند که ادرار قطره قطره نباشد، ادرار کودک باید جریان راحت داشته باشد. اگر مادری به ما می گوید که نوزاد به خوبی شیر می خورد اما ادرار او کم است ما توصیه می کنیم سونوگرافی بگیرند، حتی شده چند بار و همینطور آزمایشات ادرار مکرر. هیدرونفرز نوزادی تا حدی هم حساس تر است. هیدرونفرز نوزادی بیماری مهمی است و در هر مرحله ای که باشد آن را بی اهمیت نمی گیریم ولی در خیلی موارد هم گذراست و با یک درمان آنتی بیوتیک، با یک ختنه در پسران، درمان می شود و در دختران هم به طریق دیگر. در هر صورت توجه به تغییرات مجاری ادراری کودکان یکی از مسایلی است که مادران حتما باید دقت داشته باشند و به طور مداوم متوجه آن باشند. و خود مادر به چسپیدن پوست روی مجاری ادراری(سیموزیت) دقت کند. من هفته گذشته کودک چهارساله ای داشتم که نیاز به دیالیز پیدا کرد به این دلیل که مادر کودک هیچ توجهی به مجاری ادرار کودکش نکرده بود.
هنگامی که نوزاد کوچکترین ناراحتی در چهره اش پیدا شد یا بی قرار شد شاید انسداد مجاری ادرار دارد، یا سختی در دفع ادرار داشته باشد. به طور خلاصه هر بچه ای موقع ادرار کردن بی قرار است یا بوی تند ادرار دارد باید به هیدرونفروز در مورد او توجه کرد و مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. هنگامی که تخلیه مثانه به راحتی و آسانی صورت نگیرد و لذت بخش نباشد هیدرونفروز یکی از تشخیص های ماست. حتی اگر پزشک در تشخیص بیماری دچار قصور شود خود مادر باید متوجه باشد که در تخلیه مثانه نوزاد یا کودکش تغییری اتفاق افتاده و حتما پیگیر باشد که خدای نکرده به نارسایی کلیه منجر نشود.