انواع ترس در کودکان، مسخره نکنید!

کودکان ممکن است از تاریکی، پزشک، آمپول، لولو، آدم‌های ناآشنا، توفان، حیوانات، دوری از والدین و هر چیز دیگری بترسند. در شدت ترسشان نیز ممکن است جنس، سن، تجربه‌ها و اکتساب‌ها و... اثر داشته باشد. حال چگونه می توان ریشه هراس را در زندگی کودک خشکاند؟

چگونه می‌توان ترس کودکان را از آنان دور کرد این سوال خیلی از والدین است. روانشناسان می گویند ترس اکتسابی است توصیه می کنند والدین در رفع این حالت در فرزندشان همکاری کنند.

منشأ بسیاری از ترس‌های کودکان، رفتار نادرست بزرگسالان، اعم از خانواده یا دیگران با آنهاست. پدر یا مادری که حوصله کافی ندارد و به جای تشخیص و حل صبورانه مشکل کودک گریان یا بازیگوشی‌های او، از لولوی پشت پنجره، موجود خیالی درون زیرزمین، جن درون انباری یا غول پنهان در تاریکی و... برای ساکت‌کردن بچه استفاده می‌کند، با توسل به شیوه‌ای نادرست سلطه ترس و اضطراب را بر تار و پود ذهن و تجربه‌های اندک و بشدت خام کودک حاکم می‌کند؛ ترسی که ممکن است منجر به مشکلات بیشتری مانند شب‌ادراری، کمبود اعتماد به نفس ، انواع و اقسام فوبیا و... در مراحل بعدی رشد او حتی تا مقاطع بزرگسالی شود.

وقتی فرزند پیش‌دبستانی شما مضطرب شده یا از چیزی می‌ترسد، او را بغل کرده و به او اطمینان خاطر بدهید. اما کار را در همین مرحله متوقف نکنید. به او کمک کنید تا با استفاده از خلاقیت خود، بر ترس‌هایش غلبه کند. برای این کار می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید:

درباره‌ ترس هایش با او صحبت کنید

صحبت کردن درباره‌ی یک ترس می‌تواند از فشار آن کم کند. کودک شما ممکن است بعد از گفتن کابوس دیشب خود درباره ی یک غول یک پا با دماغ نارنجی بلند بخندد. گوش دادن به صحبت‌های کودک در دوران پیش دبستانی می‌تواند جزئیاتی در اختیار شما قرار دهد که به آن نیاز دارید تا بتوانید با کمک آنها کاری کنید که ترسش را کنار بگذارد.

عوامل ترس او را شناسایی کنید
به فرزندتان آرامش و اطمینان خاطر بدهید هر آنچه در روز و روشنایی وجود دارد، در شب تاریک هم هست. سایه بازی کردن در اتاق تاریک یا نیمه تاریک نیز برای گذر از دوره ترس بچه هاست

برخی از نگرانی‌های کودک پیش دبستانی شما کاملا طبیعی‌اند، و انکار آنها می‌تواند غیرواقعی باشد. مثلا اگر کودک شما از این می‌ترسد که مبادا شما را در مرکز خرید گم کند، به او بگویید که این فکر شما را هم مثل او می‌ترساند؛ به او بگویید چرا همیشه او را در نزدیکی خود نگه می‌دارید، و به خاطر همین است که باید بتواند شما را ببیند.

به او فرصت بدهید تا واقعا بزرگ شود

برخی والدین معتقدند که باید کاری کرد تا وابستگی کودک به آنها کم شود، البته این به معنای آن نیست که با این کار بخواهیم در این سن و سال، اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را شکل بدهیم. سعی کنید به او نگویید که «دست از حماقت بردار» یا «سعی کن بزرگ شوی». وادار کردن کودک به خوابیدن در اتاق بدون چراغ خواب، باعث کمرنگ شدن ترس او نمی‌شود.

ترس های او را به سخره نگیرید

شاید مسایلی که فرزندتان را می ترساند برای شما بی ارزش و خنده دار باشد اما برای او کاملا جدی و واقعی است. هنگامی که او از چیزی همچون صدای فلاش تانک یا موجودات خیالی می ترسد او را تحقیر نکنید یا به او نخندید. سعی کنید به او دلداری دهید که احساس ترس او را درک کرده اید.

محبت کنید

به اصطلاح وسایل آرام کننده همچون بالش کهنه یا عروسک - می تواند به کودکان کمک کنند تا بر ترس خود غلبه کنند. وسایلی مشابه اینها به کودک احساس نزدیکی و اطمینان می بخشند - به ویژه زمانی که شما مجبور به ترک او هستید و نمی توانید در کنارش باشید. این گونه وسایل به کودک کمک می کنند تا راحت تر با ترس های خود همچون ترس از افراد جدید، حضور در زمین های بازی گروهی یا ملاقات با دکتر کنار بیاید.

توضیح مسایل باشید

برخی از کودکان با شنیدن توضیحات منطقی و تشریحی در مورد آنچه او را ترسانده است، می توانند بر ترس خود غلبه کنند. شنیدن توضیحات برای برخی از کودکان حس امنیت و خاطرجمعی دارد. به کودک خود توضیح دهید با اینکه جاروبرقی همه آلودگی ها و زباله را به داخل می کشد اما نمی تواند عروسک، اسباب بازی یا انگشت پای پدرشان را ببلعد. یا قدم زدن هنگام غروب ترس تاریکی را در کودک از بین می برد. یا اگر کودک از آرایشگاه می ترسد از آرایشگر بخواهید تا موهای شما یا بخش کوچکی از آن را قیچی بزند تا کودک باور کند قیچی به او آسیب نمی رساند.

مانع تخلیه هیجان نشوید
صحبت کردن درباره‌ی یک ترس می‌تواند از فشار آن کم کند. کودک شما ممکن است بعد از گفتن کابوس دیشب خود درباره ی یک غول یک پا با دماغ نارنجی بلند بخندد

اگر کودک شما خواب های ترسناک یا کابوس می بیند و از آن می ترسد، کافی است مانع حرف زدن او و تخلیه هیجان هایش نشوید. اگر صبح روز بعد می خواهد درباره کابوسش بگوید هم شنونده باشید تا شاید بتوانید موضوع و علت اصلی کابوس ها را از همین طریق پیدا و رفع کنید.

چه زمانی دنبال درمان باشید؟

اگرچه ترس‌های کودک شما در دوران پیش از دبستان می‌تواند شدید باشد، اما در سن او این ترس‌ها طبیعی‌اند. با این حال، اگر ترس‌های کودک شما در روند فعالیت‌های خانواده اختلال ایجاد کرده و مانع از دوستیابی او می‌شود یا آنکه خوابش دچار مشکلاتی شده حتما با پزشک او صحبت کنید.

واکنش و رفتار درست والدین در مقابل کودکی که از تاریکی می ترسد، باید این طور باشد: «می دونم که ترسیدی، بیا بریم ببینیم چه چیزی تو را ترسانده!» با روشن کردن چراغ و بررسی هر شیء و حتی سایه هایی که در تاریکی ایجاد می کنند، به فرزندتان آرامش و اطمینان خاطر بدهید هر آنچه در روز و روشنایی وجود دارد، در شب تاریک هم هست. سایه بازی کردن در اتاق تاریک یا نیمه تاریک نیز برای گذر از دوره ترس بچه هاست.
اگر خود شما یا همسرتان از تاریکی می ترسید، امکان دارد کودک این رفتار نامناسب شما ترس را به بچه ها هم القا کند بنابراین به درمانگر مراجعه و این ترس را که جزو اختلال های اضطرابی است، درمان کنید.