تغذیه در کودکان سرطانی، نکات مهم

سوال:

برای کودکی ۸ ساله که به سرطان خون مبتلاست چه غذاهایی مفید است؟

جواب:

طبیعت این بیماری و روش‌های درمان معمول آن، غالباً با عوارض جانبی خاصی مثل بی‌اشتهایی، کاهش وزن، خستگی، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها و ... همراه می‌باشد که برای تعدیل و کنترل نسبی بسیاری از آن‌ها، اعمال یکسری توجهات و مداخلات تغذیه‌ای مثمر ثمر خواهد بود.در درجه اول باید برای بیمار یک برنامه غذایی مناسب، متعادل و متنوع با هدف تأمین نیاز روزانه به انرژی و مواد مغذی تنظیم گردد به گونه‌ای که در آن از تمام گروه‌های اصلی غذایی در وعده‌ها استفاده شود.

به جهت پیشگیری از افت وزن و لاغری مفرط در این افراد مخصوصاً کسانی که با مشکل بی‌اشتهایی نیز مواجه هستند، می‌توان تعداد وعده‌های غذایی را به 6 تا 8 وعده در روز افزایش داد و در هر وعده، در حجم کم از غذاهای مقوی و مغذی استفاده کرد. فراموش نکنید که تهیه انواع غذاهای مورد علاقه، در افزایش میل بیماران به خوردن مؤثر می‌باشد.

برای افزایش انرژی دریافتی روزانه در بیماران لاغر، می‌توان از مقدار متعادلی مواد غذایی پر کالری مثل کره، خامه، ماست و شیر پرچربی، انواع روغن‌های مایع مناسب (روغن زیتون، کانولا، آفتابگردان و...)، مغزها و دانه‌ها (پسته، بادام، گردو، کنجد و...) در وعده‌های بیمار استفاده کرد.دریافت مقدار کافی پروتئین با ارزش بیولوژیک بالا در بازسازی عضلات، استخوان‌ها، پوست، خون و تقویت سیستم ایمنی بیمار مبتلا به لوسمی نقش مؤثر دارد.

از بهترین منابع پروتئین می‌توان به گوشت قرمز بی‌چربی، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، شیر و لبنیات، حبوبات، مغزها و دانه‌ها اشاره کرد.مواد غذایی مفید: در وعده‌های غذایی روزانه بیماران استفاده از این منابع غذایی تأکید می‌گردد: استفاده از انواع میوه، آب‌میوه‌های طبیعی و سبزی‌های تازه و متنوع در برنامه وعده‌های غذایی بیمار به تأمین نیاز آن‌ها به ویتامین‌ها (مثل ویتامین C و بتاکاروتن) و مواد معدنی مورد نیاز کمک می‌کند.چند توصیه: * به یاد داشته باشید که ایجاد محیطی گرم، شاد و دوستانه در کنار افراد خانواده و آشنایان در بهبود اشتها و بهتر غذا خوردن این بیماران مؤثر خواهد بود.*

به دلیل تضعیف سیستم ایمنی احتمال بروز مسمومیت‌های غذایی در این بیماران بیشتر است، بنابراین باید در تهیه و آماده‌سازی غذای آن‌ها موازین بهداشتی و ایمنی به طور کامل رعایت گردد (شستن دست‌ها، تمیز بودن ظروف و مواد اولیه مصرفی، قرار دادن غذا در یخچال و ...)* تشویق بیماران به یک فعالیت بدنی سبک و منظم روزانه در بهبود اشتها، تقویت عضلات، کاهش خستگی، آرامش، تخفیف اضطراب و استرس آن‌ها مؤثر می‌باشد.حالت تهوع و استفراغ یکی از عوارض و مشکلات شایع در شیمی درمانی است.

برای تخفیف آن:* در برنامه غذایی بیماران از غذاهای سنگین، چرب و سرخ شده کمتر استفاده کنید.* مقدار و حجم غذا را در هر وعده کاهش دهید.* از مواد غذایی و خوراکی‌های خنک (مثل بستنی، بستنی یخی، یخ در بهشت، آب‌میوه خنک، شربت خنک حاوی عرق نعناع و ...) و یا غذاهای حاوی زنجبیل استفاده نمایید.* خوردن مقداری نان خشک، کراکر یا نان سوخاری قبل از حرکت و بلند شدن بیمار از رختخواب تا حدودی در کاهش حالت تهوع مؤثر است.* در صورت ابتلا به یبوست استفاده از میوه و سبزی تازه، غلات کامل و سایر منابع حاوی فیبر غذایی در برنامه روزانه بیمار و همچنین نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات کمک کننده خواهد بود.*

در شرایط بروز کم خونی در بیماران با نظر پزشک می‌توان از مکمل آهن و اسیدفولیک استفاده کرد، علاوه بر آن گاهی اوقات برای آن دسته از بیماران که مصرف غذایی خوبی ندارند، تجویز مکمل‌های مولتی ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها ضروری به نظر می‌رسد.* انواع غذاهایی که بافت نرم و لطیفی دارند (شیر موز، معجون، شیر برنج، حلیم، فرنی و ...) برای آن دسته از بیماران که به زخم‌های دهانی مبتلا هستند، مفید می‌باشد.