مقابله با ترس کودکان، اختلال هراس را بشناسید

هراس بسیار شدیدتر از ترس است، دوام دارد و سازش پذیر نیست. کودکانی که اختلال هراس دارند، کوشش دارند که از موقعیت یا چیزی که از آن می ترسند دوری جویند. هنگامی که با محرکی ترسناک برخورد می کنند، در جای خود میخکوب شده از حرکت باز می ایستند. کودک امکان دارد برای کمک خواستن از خود احساس های هیجانی شدید و یا حتی ترس از مرگ را نشان دهد و به تهوع، تپش شدید قلب، دل آشوب و نفس تنگی دچار شود. واکنش در برابر یک محرک تهدید کننده ی بی خطر نیز احتمال دارد هراس نامیده شود. در کودکان بیماری وسواس -اجبار و هراس از یکدیگر جدا نبوده و تا حدود ۶ سالگی بسیاری از حالات وسواس یا ترس های گوناگون در کودکان مشاهده می شود. به علت شیوع زیاد این گونه حالات در این سن، نباید آن را مرضی به حساب آورد. اگر چه افزایش زیاد از حد افکار وسواسی یا اعمال اجباری و ترس ها در کودکان زمینه ناراحتی های مهمتر و یزرگتری را فراهم می کند و باید به آن توجه کرد.

مهمترین انواع هراس

- هراس از اشیاء تیز و برنده

- هراس از آلوده شدن به کثافت

- هراس از کثیف کردن اشیاء مختلف

- هراس از مردن

- هراس از ترسیدن

- هراس از زنده مدفوع شدن

- هراس از انتقاد

- هراس از خیط شدن

- هراس از مدرسه

"هراس از مدرسه" شایع ترین و رایج ترین ترس مرضی در کودکان است. برخی از محققین آن را ترس شدید"جدایی" نام نهاده و برخی دیگر آن را جزء "فوبی ها" ذکر کردند. اضطراب شدید،سرگیجه،درد معده و تهوع، باعث می شود که کودک در منزل بماند. هراس از مدرسه در تمام سنین کودکی و در تمام سطوح هوشی وجود دارد و پیش بینی این اختلال در کودکان کمتر از ده سال به واقعیت نزدیکتر است. هراس از مدرسه به دو نوع شناسایی شده:

- اختلال حاد یا عصبی

- اختلال مزمن یا ناشی از منش کودک

شواهد گوناگون نشان دهنده آن است که تفاوت انواع کودکانی که از مدرسه هراس دارند، از زمینه قبلی خانوادگی مایه می گیرند. هراس از مدرسه با فرار از مدرسه تفاوت دارد. کودکانی که از مدرسه رفتن هراس دارند، احتمال دارد که در دوره های متناوب و طولانی به مدرسه نروند، ولی والدین و خانواده در جریان نرفتن به مدرسه هستند، اما کودکانی که از مدرسه فرار می کنند و به تناوب از مدرسه غیبت دارند معمولا دانش آموزانی درس نخوان، دروغگو، دزد و مبتلا به سایر اختلال های رفتاری هستند و خانواده از گریز آنها از مدرسه اطلاعی ندارند. هراس کودکان به این شرح توسط "میلر" دسته بندی شده است:

- ترس از رویدادهای طبیعی، مانند زلزله، سیل، رعد و برق و طوفان و…

- ترس از آسیب های جسمی، مانند ترس از مرگ، میکرب، غذای آلوده و …

- ترس از اجتماع ، مانند ترس از شرکت در رویدادهای اجتماعی، ترس از مدرسه، ترس از انتقاد دیگران.

- ترس های متفرقه، مانند ترس از بلندی ، ترس از صداهای شدید، اسباب بازی های نا آشنا و …

هراس از نوع اول (حاد یا عصبی) هستند، معمولا نسبت به درمان پاسخ مثبت تری می دهند و اختلال نوع دوم (اختلال مزمن یا ناشی از منش کودک) نسبت به درمان واکنش خوبی نشان نمی دهد. انواع هراس های بزرگسالان مانند ترس از تاریکی ، بلندی، مکان های باز، زلزله و … در کودکان نیز مشاهده می شود. برای درمان هراس از مدرسه، اکثریت درمانگران بر بازگشت سریع کودک به مدرسه اهمیت می دهند. درمان هایی که از چشم اندازهای رفتاری نتیجه می گیرند، تاکیدشان بر کاهش اضطراب جدا شدن از مادر یا اضطراب محیط واقعی مدرسه و بر از بین رفتن وقوع رفتار روی گردانی تاکید می کنند. همچنین علاوه بر بازی درمانی و روان درمانی مادر، روش های شرطی سازی رفتار به کار برده می شود. به هر حال چون اکثر کودکان میتلا به هراس متعلق به خانواده های وسواسی،عیب جو و کمال طلب هستند، پس در جریان درمان ضروری است به شرایط و چگونگی زندگی خانواده این گونه کودکان رسیدگی و توجه لازم و کافی داشت.